|
| Tái cơ cấu kinh tế vẫn là yêu cầu hiện hữu, nhưng cũng cần cân nhắc định hướng đa dạng hóa cơ cấu nền kinh tế. Ảnh: Lê Tiên |
Đây là khuyến nghị được các chuyên gia kinh tế đưa ra tại Hội thảo “Kinh tế Việt Nam 6 tháng đầu năm 2020: Tinh thần kiến tạo trong bối cảnh bình thường mới” thuộc Chương trình Aus4Reform vừa diễn ra cuối tuần qua.
Thách thức còn nhiều
Theo dự báo của Nhóm nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM), tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2020 ở kịch bản cao nhất cũng chỉ ở mức 2,6%, ở kịch bản bình thường là 2,1%.
Theo ông Nguyễn Anh Dương, Trưởng ban Nghiên cứu tổng hợp thuộc CIEM, khó khăn với nền kinh tế trong 6 tháng cuối năm là không ít, khi tốc độ tăng trưởng kinh tế 6 tháng đầu năm chỉ đạt 1,81%, thấp nhất trong 12 năm trở lại đây.
Dự báo về kinh tế 6 tháng cuối năm 2020, CIEM cho rằng, kinh tế Việt Nam có thể chịu ảnh hưởng của một số thách thức. Trước hết là kinh tế thế giới còn nhiều bất định, đặc biệt là khả năng bùng phát lần thứ hai của đại dịch Covid-19. Hai là, nhiều nền kinh tế thực hiện các gói hỗ trợ quy mô lớn, trong khi thiếu điều phối ở cấp độ toàn cầu, có thể gây ra những rủi ro không nhỏ đối với thị trường tài chính thế giới và tình trạng nợ toàn cầu. Mặt khác, căng thẳng thương mại giữa các nền kinh tế lớn có thể diễn biến phức tạp hơn…
Bên cạnh đó, dù kỳ vọng nhiều vào tác động tích cực của EVFTA, Việt Nam có thể phải đối mặt với các vụ kiện phòng vệ thương mại, điều tra chống lẩn tránh thuế, gian lận xuất xứ... ở một số thị trường. Mức độ thích ứng của doanh nghiệp đối với thị trường trong nước có thể ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất và tiêu thụ trong bối cảnh đại dịch Covid-19.
Về rào cản đối với doanh nghiệp, ông Phan Đức Hiếu, Phó Viện trưởng CIEM cho rằng, rào cản từ thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh vẫn còn nhiều. “Trong 6 tháng đầu năm 2020, trong bối cảnh cơ hội kinh doanh diễn ra rất nhanh, có nhiều ngành nghề mới xuất hiện nhưng để kinh doanh thì doanh nghiệp mất tới 6 tháng mới hoàn thành thủ tục. Hay để xin giấy phép xuất khẩu khẩu trang thì chi phí rất cao…”, ông Hiếu trăn trở.
Nắm bắt cơ hội phục hồi nền kinh tế
Nhìn về các cơ hội mới hậu Covid-19 đối với Việt Nam, nhiều chuyên gia nhận định, Việt Nam đang có những cơ hội để phục hồi mạnh mẽ nền kinh tế. Theo ông Nguyễn Anh Dương, với những tiền đề tốt trong việc thực hiện mục tiêu kép nửa đầu năm 2020, các nhà đầu tư quốc tế đang có niềm tin và quan tâm đặc biệt tới thị trường Việt Nam trong kế hoạch dịch chuyển các nhà máy nhằm giảm thiểu rủi ro.
TS. Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng CIEM đánh giá: “So với nhiều năm trước, đặc biệt là giai đoạn khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008 - 2009, thì kinh tế Việt Nam những năm gần đây đã thể hiện sức chống chịu tốt hơn rất nhiều". Để vừa thúc đẩy phục hồi kinh tế, vừa giữ mạch cải cách và bảo đảm an sinh xã hội trong bối cảnh bình thường mới, bà Minh nhấn mạnh, tái cơ cấu kinh tế vẫn là yêu cầu hiện hữu, nhưng cũng cần cân nhắc định hướng đa dạng hóa cơ cấu nền kinh tế.
Nhóm nghiên cứu của CIEM nhấn mạnh, Việt Nam cần phải có những chính sách cụ thể và quyết liệt hơn để tăng sức chống chịu cho nền kinh tế, nhất là trong bối cảnh kinh tế toàn cầu suy giảm mạnh và ẩn chứa nhiều bất ổn. Cụ thể, Việt Nam cần tiếp tục tập trung vào cải thiện nền tảng kinh tế vĩ mô và đổi mới hệ thống thể chế kinh tế theo hướng nâng cao khả năng chống chịu, tính tự cường của nền kinh tế cũng như xử lý hiệu quả những rủi ro trong bối cảnh mới.
Đề cập về những cơ hội trong thời gian tới, ông Phan Đức Hiếu cho rằng, những thay đổi quan trọng về pháp lý sẽ tác động tích cực tới doanh nghiệp và thu hút đầu tư. “Với việc thực hiện hiệu quả Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) và tiếp tục dọn dẹp rào cản về thủ tục hành chính hay điều kiện kinh doanh, chắc chắn doanh nghiệp Việt sẽ không còn tình trạng “sợ lớn”, không dám lớn”, ông Hiếu tin tưởng.
Còn theo PGS. TS. Bùi Quang Tuấn, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, đại dịch Covid đã làm chúng ta có thay đổi quan trọng, đó là thay đổi nhận thức về thích ứng, phản ứng chính sách và đổi mới tư duy. Để giảm thiểu tác động của dịch bệnh, chúng ta cần bước rất nhanh vào kinh tế số, chuyển đổi số… “Đây là cơ hội tốt để chúng ta thúc đẩy đổi mới, nhanh chóng có những đột phá giai đoạn tới”, ông Tuấn nhận định.
