|
| Nhà thầu cần có năng lực về thiết bị, tài chính, nhân lực và biện pháp, công nghệ thi công vượt trội để tiết kiệm thời gian, chi phí, bảo đảm chất lượng công trình. Ảnh minh họa: Nhã Chi |
Ngày 10/6/2025, Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh Đồng Nai mở thầu Gói thầu số 22 thuộc Dự án Khu tái định cư tại phường Tam Phước, TP. Biên Hòa. Gói thầu có giá 248,251 tỷ đồng, thu hút 5 nhà thầu, trong đó có 2 nhà thầu giảm giá trên 10% so với dự toán. Cụ thể, Liên danh Gói thầu IB2500192549 chào giá 215,836 tỷ đồng, giảm 13% so với giá dự toán; Liên danh Tam Phước chào giá 225,151 tỷ đồng, giảm 11,2%.
Ngày 2/6/2025, Gói thầu XL-04 thuộc Dự án Cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu đoạn qua địa bàn tỉnh Hòa Bình được mở thầu. Gói thầu có giá 666,638 tỷ đồng, thu hút 4 nhà thầu tham dự. Theo đó, tỷ lệ giảm giá của Công ty TNHH Tập đoàn Sơn Hải, Liên danh XL-04 HB-MC, Liên danh Sông Đà 10 - 479 Hòa Bình - Xuân Khiêm và Liên danh Gói thầu XL04 lần lượt là 18,12%, 16,74%, 16,19% và 15,54%.
Tại Gói thầu GT02 Cung cấp và lắp đặt thiết bị của hệ thống giám sát, điều hành giao thông thuộc Dự án thành phần Đầu tư xây dựng đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết (giá dự toán 176,576 tỷ đồng) ghi nhận nhà thầu chào giá 127,630 tỷ đồng, giảm 28,2%...
Chào giá cạnh tranh để giành phần thắng tại các cuộc thầu là điều nhà thầu nào cũng phải nghĩ đến. Tuy nhiên, 3 năm trở lại đây, nổi lên hiện tượng nhà thầu xây lắp giảm giá sâu, thậm chí dưới giá thành.
Lãnh đạo một doanh nghiệp xây dựng tại Hà Nội cho rằng, hiện tượng nhà thầu giảm giá sâu, bất thường tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh. Hơn nữa, trong bối cảnh Bộ Xây dựng đang rà soát các định mức xây dựng, hiện tượng này có thể khiến cơ quan quản lý nhà nước không nắm bắt đúng thực tiễn khi xây dựng định mức, đơn giá mới. Thực tế, nhiều gói thầu giảm giá từ 15 - 20% đã bị chậm tiến độ, làm giảm hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công. Với nhà thầu có năng lực tốt, theo điều kiện hiện nay thì mức giảm giá dự thầu dưới 10% có thể còn lý giải được vì dự toán gói thầu đã rất sát. Nếu nhà thầu không có biện pháp, công nghệ thi công đột phá và quản lý dự án tốt thì việc chào giá thấp là bất thường.
Ông Vũ Ngọc Trụ, chuyên gia đấu thầu cho biết, nhiều nhà thầu giảm giá để trúng thầu với mục đích tạo dòng tiền duy trì hoạt động, xoay vòng vốn... Theo ông Trụ, giảm giá sâu không thể khiến doanh nghiệp xây dựng lớn mạnh và đây chỉ là giải pháp ngắn hạn. Để hạn chế phá giá thì quá trình xây dựng định mức, đơn giá phải sát với thị trường. Khâu chấm thầu cần siết chặt để bảo đảm chọn nhà thầu không chỉ vì giá thấp mà phải có năng lực tài chính đủ mạnh.
Cùng quan điểm, ông Lâm Quốc Hận, Công ty TNHH Xây dựng Đắc Minh cho rằng, muốn giảm giá sâu, nhà thầu phải có năng lực về thiết bị, tài chính, nhân lực cũng như có biện pháp, công nghệ thi công vượt trội. Đa số nhà thầu xây dựng Việt Nam chưa hội đủ điều kiện vừa nêu, nên tỷ lệ giảm giá mức trên 10% là khó khả thi tại những gói thầu có giá dự toán được xây dựng chuẩn mực, hợp lý. Thực tế không thiếu trường hợp công trình mới đưa vào sử dụng đã gặp sự cố và nhanh chóng xuống cấp. Mặt khác, nhiều nhà thầu chào giá quá thấp để trúng thầu nhưng không đủ năng lực tài chính dẫn đến thi công ì ạch, thậm chí phát sinh tranh chấp, đội vốn.
Ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam (VACC) cho biết đang kiến nghị phải có giá sàn trong đấu thầu xây lắp. “Không phải bây giờ hiện tượng phá giá trong đấu thầu mới xảy ra mà cách đây 20 năm, giá sàn trong xây dựng đã được bàn rất nhiều. Theo tôi, cần xem xét đưa vào Luật Đấu thầu quy định về giá sàn”, ông Hiệp khuyến nghị và cho rằng, việc giảm giá sâu cần có cơ sở thực tiễn và những nhà thầu có giá giảm sâu cần giải trình cụ thể, thuyết phục trong quá trình làm rõ hồ sơ dự thầu.
Lãnh đạo một doanh nghiệp xây dựng tại Hà Nội cho rằng, hàng năm cần đánh giá toàn diện năng lực của nhà thầu xây dựng Việt Nam, căn cứ gồm: quy mô doanh thu xây lắp; thiết bị máy móc; tài chính (vốn); lịch sử hoàn thành hợp đồng... Khi làm tốt công tác này, môi trường đấu thầu sẽ chuyên nghiệp hơn, doanh nghiệp xây dựng Việt Nam có cơ hội tiến xa và có thể cạnh tranh được với nhà thầu quốc tế.
