|
| Địa chỉ ma, không hoạt động của các đơn vị tư vấn đấu thầu đã bị Báo Đấu thầu phản ánh. Ảnh:Văn Huyền |
Thanh lọc đội ngũ tư vấn đấu thầu
Tình trạng chủ đầu tư thuê tư vấn, phó mặc cho tư vấn thay mình làm bên mời thầu dẫn đến không ít trường hợp nhà thầu không thể tìm ra địa chỉ bán HSMT đã diễn ra trong thời gian qua. Để chấn chỉnh tình trạng này, VB1873 yêu cầu, trường hợp thuê tư vấn thay mình làm bên mời thầu hoặc thực hiện một số công việc thuộc trách nhiệm của bên mời thầu thì khi lập thông báo mời thầu phải sử dụng địa chỉ, tên, số điện thoại của giám đốc ban quản lý dự án hoặc đại diện có thẩm quyền của chủ đầu tư nơi triển khai thực hiện gói thầu. Không được sử dụng địa chỉ của bên mời thầu được thuê (đặc biệt là địa chỉ bán HSMT, HSYC khác so với địa chỉ của ban quản lý dự án, chủ đầu tư hoặc cơ quan mua sắm…). Theo khảo sát của phóng viên Báo Đấu thầu, chỉ đạo này đã và đang tạo ra “cơn địa chấn nhỏ” trong lĩnh vực tư vấn đấu thầu, nhà thầu xây lắp, cung cấp dịch vụ.
Trao đổi với Báo Đấu thầu, nhiều nhà thầu xây lắp, cung cấp hàng hóa đều có chung nhận định, đây là động thái quyết liệt và rất cụ thể của Bộ KH&ĐT nhằm minh bạch công tác đấu thầu. Ông Nguyễn Hữu Thống, cán bộ đấu thầu của Công ty CP Đầu tư xây dựng 3/2 (tỉnh Bình Dương), một nhà thầu xây dựng công trình dân dụng cho biết, đây thực sự là thông tin rất mừng đối với các nhà thầu xây lắp. “Chúng tôi có đọc qua Báo Đấu thầu thông tin về văn bản của Bộ KH&ĐT và đã liên hệ với Sở KH&ĐT Bình Dương để có thông tin cụ thể hơn. Đây là một tin vui và tạo được nhiều niềm tin cho các nhà thầu chuyên về xây dựng như chúng tôi. Bản thân là người phụ trách đi mua HSMT, lập HSDT cho toàn bộ các gói thầu của Công ty, hơn ai hết, tôi hiểu rõ cái khó, cái khổ của một nhà thầu muốn dự thầu mà gặp phải tư vấn “lôm côm”. Với tinh thần chỉ đạo này của Bộ KH&ĐT, nhà thầu xây lắp như chúng tôi có thêm động lực rất lớn để tích cực tham gia các gói thầu sử dụng ngân sách hơn”, ông Thống khẳng định.
Trong khi đó, ông Lâm Văn Châu, Giám đốc Công ty TNHH TMXD Quang Huy, nhà thầu đang thi công gói thầu J3, Dự án Đường cao tốc Bến Lức – Long Thành lại chia sẻ từ góc độ khác. Theo ông Châu, nhà thầu tư vấn cũng là một doanh nghiệp có hoạt động như bao doanh nghiệp khác. Đó là có thời gian đầu mới đi vào hoạt động, chưa chuyên nghiệp với nhiều sơ xuất, vi phạm. Đó là quá trình kinh doanh có thể gặp khó khăn, lẩn tránh với ngành thuế, với chủ nợ. Do đó, trong không ít trường hợp, nhà thầu đến mua HSMT tại văn phòng của công ty tư vấn làm bên mời thầu mà không thấy hoạt động. Tuy nhiên, hoạt động của doanh nghiệp làm nhà thầu tư vấn nếu không chuyên nghiệp hoặc cố tình trốn tránh lại gây rất nhiều khó khăn cho các nhà thầu khác, thậm chí làm cho công tác đấu thầu trở nên lộn xộn và kém hiệu quả.
Chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm cao nhất
Từ góc độ nhà thầu tư vấn đấu thầu, ông Đoàn Thanh Sang, Giám đốc Công ty CP Tư vấn và Đào tạo Đại Nam cho biết, đa số các gói thầu để xảy ra trường hợp “địa chỉ ma”, “số điện thoại ảo”… dẫn đến nhiều khó khăn cho các nhà thầu đều tập trung tại các địa phương khác, các thành phố lớn. Cụ thể, theo phân tích của Công ty CP Tư vấn và Đào tạo Đại Nam, có thể là nhà thầu tư vấn có đăng ký kinh doanh tại TP.HCM, nhưng lại làm bên mời thầu cho một gói thầu tại địa phương khác. “Không thể loại trừ trường hợp, nhiều gói thầu bị “địa phương hóa” rất cao do ý chí của chủ đầu tư, của tư vấn nên mới dẫn đến cách thức mời thầu bất thường như vậy. Việc Bộ KH&ĐT yêu cầu các đơn vị không sử dụng địa chỉ của bên mời thầu được thuê (đặc biệt là địa chỉ bán HSMT, HSYC khác so với địa chỉ của ban quản lý dự án, chủ đầu tư hoặc cơ quan mua sắm…) có thể nói là tác động nhiều đến hoạt động của các đơn vị tư vấn. Tác động lớn nhất là thay đổi ý thức, trách nhiệm của một tư vấn làm bên mời thầu phải làm sao bảo đảm được quyền lợi của các nhà thầu khi mua HSMT/HSYC. Tác động thứ hai là để các chủ đầu tư không thể mang con bỏ chợ, thuê tư vấn xong phó mặc mọi thứ cho tư vấn. Cái được thứ ba, chính là tạo điều kiện thuận lợi hơn về thông tin cho các nhà thầu đi đấu thầu. Từ văn bản này, các nhà thầu có điều kiện dễ dàng hơn trong việc tiếp cận với các chủ đầu tư nhằm tìm kiếm cơ hội đấu thầu”.
Công ty CP Tư vấn và Đào tạo Đại Nam còn khẳng định, nếu các tư vấn tiến hành bán HSMT/HSYC được ở cả hai địa chỉ (tư vấn lẫn chủ đầu tư) sẽ là tuyệt vời nhất. “Không có lý do gì mà một tư vấn chuyên nghiệp lại không tạo điều kiện để nhiều nhà thầu mua được HSMT/HSYC cả. Vì bán được HSMT/HSYC cũng là có thêm nguồn kinh phí để tổ chức đấu thầu, cũng là cách để nhiều nhà thầu biết đến thương hiệu của tư vấn chuyên nghiệp”, ông Sang khẳng định.
Trong khi đó, bà Phan Thị Thu Trang, đại diện Công ty Đầu tư tư vấn xây dựng Gia Định cung cấp thêm, làm tư vấn đấu thầu chuyên nghiệp nên cập nhật thường xuyên những quy định mới của Bộ KH&ĐT. “Chúng tôi ủng hộ và cho rằng, với VB1873, trách nhiệm của các chủ đầu tư sẽ phải nâng lên nhiều hơn trong quá trình phát hành HSMT/HSYC. Hiện nay, nhiều bên mời thầu vì nhiều lý do mà giao hết việc phát hành HSMT/HSYC cho tư vấn và không nắm bất kỳ thông tin nào về việc phát hành này. Tuy nhiên, sắp tới, các chủ đầu tư sẽ phải chủ động hơn, sâu sát hơn và chịu trách nhiệm xuyên suốt thời gian phát hành HSMT/HSYC”.
- Ông Bùi Tấn Lực, Phó Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Bình Định
Cần thiết phải ban hành những văn bản như VB1873 để nâng cao hiệu quả công tác đấu thầu. Tại nhiều địa phương, công tác đấu thầu tồn tại rất nhiều vấn đề bất cập mà một phần do trình độ, năng lực của các chủ đầu tư. Những bước thanh lọc tư vấn đấu thầu bằng văn bản này sẽ hỗ trợ rất nhiều để các chủ đầu tư nâng cao trách nhiệm khi được giao các gói thầu sử dụng ngân sách.
- Ông Lâm Văn Châu, Giám đốc Công ty TNHH TMXD Quang Huy
Với động thái quyết liệt này của Bộ KH&ĐT, đây chính là cơ hội để thanh lọc lại đội ngũ nhà thầu tư vấn. Theo đó, những nhà thầu tư vấn làm ăn bát nháo sẽ phải điều chỉnh chất lượng cung cấp dịch vụ, nếu không sẽ phải tự đào thải. Đây cũng là cơ hội tốt để những nhà thầu tư vấn đấu thầu có uy tín, năng lực thực sự vươn lên, khẳng định thương hiệu. Không thể để những nhà thầu tư vấn vừa yếu kém về chuyên môn, vừa thiếu trách nhiệm lại thừa thủ đoạn đen tối trong đấu thầu tồn tại và làm cho tinh thần cạnh tranh, minh bạch của Luật Đấu thầu mất đi ý nghĩa vốn có.
