|
Theo báo cáo, dịch Covid-19 xuất hiện tại Việt Nam từ tháng 1/2020 đã ảnh hưởng trực tiếp đến tình hình lao động việc làm trong các ngành và tại tất cả các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Lao động có việc làm ghi nhận mức giảm kỷ lục trong thập kỷ qua
Ảnh hưởng rõ nhất đến lao động việc làm là thời điểm quý II/2020 khi tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp và đặc biệt là khi các quy định về giãn cách xã hội được thực hiện triệt để trong tháng 4/2020.
Tính đến tháng 6/2020, cả nước có 30,8 triệu người từ 15 tuổi trở lên bị ảnh hưởng tiêu cực bởi dịch Covid-19 bao gồm những người bị mất việc làm, phải nghỉ giãn việc/nghỉ luân phiên, giảm giờ làm, giảm thu nhập... Ảnh hưởng do giảm thu nhập chiếm tỷ trọng cao nhất với 57,3% tổng số người bị ảnh hưởng (tương ứng 17,6 triệu người). Trong tổng số 30,8 triệu người bị ảnh hưởng, có 28,7 triệu người có việc làm; 897,5 nghìn người thất nghiệp và 1,2 triệu người nằm ngoài lực lượng lao động (không tham gia hoạt động kinh tế). Khu vực dịch vụ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi dịch Covid-19 với 72,0% lao động bị ảnh hưởng, tiếp đến là khu vực công nghiệp và xây dựng với 67,8% lao động bị ảnh hưởng; tỷ lệ lao động bị ảnh hưởng trong khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản là 25,1%.
Theo kết quả điều tra tình hình lao động việc làm quý II/2020, lực lượng lao động có việc làm ghi nhận mức giảm mạnh. Lao động từ 15 tuổi trở lên có việc làm trong quý II năm 2020 là 51,8 triệu người, giảm 2,4 triệu người so với quý trước và giảm gần 2,6 triệu người so với cùng kỳ năm trước. Đây được ghi nhận là mức giảm kỷ lục trong vòng 10 năm qua. Trong đó, lao động nữ là nhóm chịu ảnh hưởng nặng nề hơn so với lao động nam.
Lao động có việc làm trong 6 tháng đầu năm 2020 giảm mạnh so với 6 tháng đầu năm 2019. Lao động từ 15 tuổi trở lên có việc làm trong 6 tháng đầu năm 2020 là 53 triệu người, giảm gần 1,4 triệu người so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, khu vực giảm mạnh nhất là ở nông thôn, với 1,2 triệu người. Lao động nữ giảm 877,4 nghìn người, mức giảm này cao gấp 1,8 lần so với lao động nam.
Đồng thời, báo cáo cũng ghi nhận sự giảm thu nhập bình quân tháng của lao động; tỷ lệ thất nghiệp tăng mạnh; tỷ lệ thanh niên không có việc làm và không tham gia học tập và đào tạo cũng tăng lên...
Đẩy mạnh triển khai các giải pháp hỗ trợ
Dịch Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp trên toàn thế giới với nhiều nguy cơ bùng nổ làn sóng dịch lần thứ 2 tại nhiều nước, theo đó sẽ tiếp tục có những ảnh hưởng tiêu cực đến tình hình lao động, việc làm và thu nhập của người lao động tại Việt Nam. Đề hỗ trợ doanh nghiệp, người lao động, TCTK đề xuất một số giải pháp.
Trước tiên, đẩy mạnh thực hiện gói hỗ trợ theo Nghị Quyết số 42/NQ-CP của Chính phủ, đảm bảo chi đúng đối tượng, kịp thời và hiệu quả. Có 57,3% người từ 15 tuổi trở lên bị giảm thu nhập do ảnh hưởng của dịch Covid-19, vì vậy cần nâng cao hiệu quả giải ngân các gói hỗ trợ thu nhập cho người dân vượt qua đại dịch.
Bên cạnh đó, cần nghiên cứu để xây dựng các gói hỗ trợ đặc thù cho nhóm lao động yếu thế, bao gồm lao động nữ và lao động không có trình độ chuyên môn kỹ thuật chịu tổn thương bởi diễn biến khó lường của dịch Covid-19 nhằm giúp họ sớm vượt qua khó khăn, ổn định cuộc sống.
Tiếp theo đó, cần đẩy nhanh việc thực hiện hiệu quả các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh để phục hồi hoạt động kinh tế của tất cả các ngành, đặc biệt là ngành chịu ảnh hưởng lớn của dịch Covid-19 như công nghiệp chế biến, chế tạo; bán buôn và bán lẻ; dịch vụ lưu trú và ăn uống; vận tải...
Nhà nước cần có chính sách khuyến khích người lao động học tập nâng cao trình độ, đồng thời tập trung hỗ trợ người sử dụng lao động đào tạo và đào tạo lại người lao động; khuyến khích doanh nghiệp khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ phát huy tiềm năng và thế mạnh.
Đồng thời, doanh nghiệp và người lao động cần nắm bắt nhu cầu lao động của nền kinh tế trong bối cảnh chuyển đổi phương thức sản xuất đáp ứng yêu cầu mới sau khi xảy ra dịch Covid-19 để đào tạo, nâng cao trình độ đáp ứng nhu cầu lao động trong xã hội.
