|
| Luật Giao thông đường bộ quy định việc sử dụng vỉa hè cho mục đích phi giao thông do UBND các tỉnh, thành phố quyết định. Ảnh: Huyền Trang |
Nhà nước không thu, bảo kê thu hộ
Nói về “cuộc chiến” giành lại vỉa hè đang diễn ra rất “nóng” hiện nay, TS. Lương Hoài Nam - chuyên gia độc lập cho biết ông là một người ủng hộ quản lý trật tự giao thông đô thị. Ông Nam khẳng định bản chất lấn chiếm vỉa hè là vi phạm pháp luật, cần bị xử lý.
Ông Lương Hoài Nam đề xuất mở rộng hành lang pháp lý theo hướng đưa ra quy chế: Cho thuê sử dụng vỉa hè. Cụ thể, đó là thu phí sử dụng các hoạt động như để xe, buôn bán kinh doanh… thay vì chỉ “chăm chăm” làm sạch vỉa hè.
Ông Nam cũng nhấn mạnh: Giá trị đất mặt phố từ hàng chục triệu, hàng trăm triệu, thậm chí có nơi lên tới hàng tỷ đồng/m2. Với giá trị khủng như vậy, khi cơ quan quản lý buông lỏng chắc chắn sẽ có ai đó sẵn sàng lấn chiếm và xuất hiện bảo kê. Trong khi đó, nếu Nhà nước đã ký hợp đồng cho thuê vỉa hè, có diện tích kẻ ô trắng, không một ai dám đến thu phí nữa. Khi ‘bảo kê’, người dân chìa hợp đồng ra và có thể báo công an.
Cũng theo ông Nam, ngoài việc để xe thì người dân cũng có thể có các hoạt động kinh doanh khác theo sự cho phép và quản lý của cơ quan nhà nước. “Ở nhiều nơi trên thế giới như Anh, Mỹ..., trên vỉa hè đều có hoạt động thương mại dịch vụ, mô hình nhà hàng cà phê, sạp báo, quầy bán rau quả… Những công năng này nên được pháp luật quy định. Theo đó những nơi nào thì cho phép điều này, nơi nào không được quy định rõ”, ông Nam nói.
Thu phí có hợp lý?
Ông Lê Đức Việt - Phó Vụ trưởng Vụ An toàn giao thông (Bộ GTVT) cũng cho biết, Luật Giao thông đường bộ năm 2008 quy định rõ, đường phố gồm lòng đường và hè phố; lòng đường và hè phố chỉ được sử dụng trong mục đích giao thông. Trường hợp đặc biệt có thể sử dụng vào mục đích khác do chính quyền địa phương cấp phép nhưng không được làm ảnh hưởng đến hoạt động giao thông.
Nói về vấn đề này, ông Ngô Hải Đường - Trưởng phòng Quản lý khai thác hạ tầng giao thông đường bộ, Sở Giao thông vận tải TP.HCM cho biết, theo quy định hiện hành chỉ 6 trường hợp được phép sử dụng vỉa hè: tổ chức tiệc cưới, tang lễ; hoạt động trông giữ xe công cộng có thu phí; phục vụ thi công xây dựng để sửa chữa các công trình; buôn bán hàng hoá; hoạt động xã hội; để xe tự quản trước nhà…“Tuy nhiên, tôi xin nhấn mạnh, vỉa hè vẫn thuộc phạm vi quản lý của Nhà nước, các đơn vị chỉ tạm sử dụng và mục tiêu quan trọng nhất của vỉa hè, ưu tiên nhất là dành cho người đi bộ”, ông Đường phát biểu.
Trước quy định nói trên, TS. Lương Hoài Nam nêu quan điểm, với tư cách một công dân đồng sở hữu vỉa hè, tôi không đồng ý để chính quyền tạm giao mà lại không thu phí cho ai đó. Bởi đó là của công, một phần sở hữu của tôi và những người dân khác.
Sau ý kiến của ông Nam, ông Vũ Văn Viện - Giám đốc Sở giao thông vận tải Hà Nội băn khoăn, thực tế nhu cầu để xe không chỉ dành cho nhà mặt phố, mà đó là nhu cầu chung. Nếu cá thể hoá trách nhiệm thì lại không phải cái chung nữa. Thực ra, trên một tuyến phố, một biển số nhà cùng một mặt phố có nhiều hộ khác nhau, vậy phân chia vỉa hè đó cho ai? Ai phải trả tiền? Thực tế trên một số tuyến mới quy định được chỗ đỗ. Về nguyên tắc mình phải hài hòa lợi ích chung. Trên từng tuyến phố phải bố trí đỗ xe phù hợp mới đảm bảo bền vững.
Quản lý vỉa hè sao cho hiệu quả rõ ràng là một vấn đề nan giải bởi liên quan đến nhiều bên cũng như thói quen, văn hóa “hướng ra mặt tiền” của người dân.
