Trung Quốc mở cửa có thể khiến lạm phát toàn cầu tăng tốc trở lại

Các số liệu cho thấy kinh tế Trung Quốc đã chạm đáy khi làn sóng Covid-19 dần hạ nhiệt. Ảnh minh họa: Internet

Việc Trung Quốc mở cửa trở lại được kỳ vọng sẽ đem đến cú hích cho tăng trưởng toàn cầu, bù đắp sự đi xuống tại châu Âu và nguy cơ suy thoái tại Mỹ. Tuy nhiên, không giống như năm 2009 khi gói kích thích 4.000 tỷ Nhân dân tệ của nước này đã kích hoạt đà phục hồi sau cú sụp đổ của Lehman Brothers, năm 2023 kịch bản có thể sẽ khác. Bắc Kinh có thể khiến lạm phát toàn cầu tăng tốc trở lại, đúng thời điểm Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) và các ngân hàng trung ương khác đang chạy đua để kiểm soát giá cả.

Đây cũng là lý do Tổng Giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) Kristalina Georgieva cho biết vào đầu tháng này rằng, việc Trung Quốc xoay trục chính sách Zero Covid có thể là yếu tố quan trọng nhất với tăng trưởng toàn cầu năm 2023. Nhưng bà cũng cảnh báo tác động của việc này lên lạm phát.

Bloomberg dự báo, tăng trưởng của Trung Quốc tăng tốc trong năm nay, từ 3% năm ngoái lên 5,8%. Mô hình hóa mối quan hệ giữa tăng trưởng của Trung Quốc, giá năng lượng và lạm phát toàn cầu cho thấy, việc này có thể kéo lạm phát toàn cầu lên thêm 1% trong quý IV/2023. Còn nếu Trung Quốc tăng trưởng cao hơn nữa, với mức tăng 6,7%, lạm phát sẽ nhích thêm gần 2%.

Trong bối cảnh lạm phát toàn cầu gần đây chạm 9,1% tại Mỹ và 10,6% tại khu vực đồng Euro, mức tăng này dường như không đáng kể. Nhưng khi nhiều ngân hàng trung ương đặt mục tiêu đưa lạm phát về 2%, mức tăng này lại là rất lớn. Nếu sự phục hồi của Trung Quốc khiến lạm phát Mỹ mắc kẹt quanh 5% nửa cuối năm, điều này sẽ làm giảm kỳ vọng việc Fed ngừng nâng lãi suất trong cuộc họp tháng 5.

Với thế giới, sự khác biệt giữa một Trung Quốc đóng cửa phong tỏa và mở cửa chính là lượng nhu cầu trị giá 500 tỷ USD. Nhu cầu hàng hóa sẽ tăng lên. Các ngành dịch vụ và bán lẻ cũng sẽ đón nhận sự trở lại của khách Trung Quốc.

Bloomberg dự báo, tăng trưởng của Trung Quốc tăng tốc trong năm nay, từ 3% năm ngoái lên 5,8%. Ảnh minh họa: Internet

Giá kim loại đồng đã vượt 9.000 USD/tấn. Tiêu thụ dầu của Trung Quốc cũng được dự báo lập kỷ lục năm nay. Air New Zealand đang tăng số chuyến bay đến Thượng Hải. Việc Trung Quốc mở cửa thậm chí có thể giúp rút ngắn thời kỳ suy thoái tại Anh do khách du lịch từ nước này quay lại.

Tuy nhiên, sự phục hồi của Trung Quốc chắc chắn sẽ không theo đường thẳng. Các số liệu về Covid-19 chưa rõ ràng đang phủ bóng lên triển vọng kinh tế nước này, trong khi nhu cầu cũng chưa bật lại mạnh như nhiều nền kinh tế lớn khác, dù đã bị kìm nén vài năm qua.

Các biến số khác là trần giá mà phương Tây áp lên dầu Nga, quyết định về nguồn cung của Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) và tồn kho hàng hóa tại các hãng bán lẻ. Những yếu tố này có thể bù đắp hoặc phóng đại thêm tác động từ việc Trung Quốc tái mở cửa lên giá cả toàn cầu.

Các số liệu cho thấy kinh tế Trung Quốc đã chạm đáy khi làn sóng Covid-19 dần hạ nhiệt. Hoạt động trong lĩnh vực sản xuất và dịch vụ trong tháng đầu năm 2023 ghi nhận lần đầu tiên tăng trưởng trong 4 tháng. Số bệnh nhân trong các phòng cấp cứu của bệnh viện đã giảm. Tàu điện ngầm ở thành phố lớn dần được lấp đầy.

Chính sách hỗ trợ tăng trưởng cho lĩnh vực bất động sản và công nghệ cũng đang giúp triển vọng của Trung Quốc lạc quan hơn.

Trung Quốc tăng cường hỗ trợ thị trường bất động sản

Kể từ tháng 8/2020, khi nước này bắt đầu siết cho vay địa ốc, ngành này đã trở thành yếu tố kéo tụt tăng trưởng nhiều nhất của Trung Quốc. Năm 2022, doanh số bán bất động sản giảm 24%, đầu tư giảm 10%, trong khi giá nhà đất trì trệ. Giờ đây, với việc Bắc Kinh một lần nữa tập trung vào khôi phục tăng trưởng, các "van" tín dụng cho nhà phát triển và người mua nhà đã được mở trở lại. Bloomberg dự báo, đầu tư vào bất động sản chỉ giảm 3% trong năm 2023.

Tương tự với ngành công nghệ, kể từ tháng 11/2020 - khi thương vụ IPO của Ant Group bị hủy bỏ, hàng loạt công ty công nghệ lớn của Trung Quốc bị phạt và siết quản lý. Nhưng hiện tại, cuộc đàn áp này đã thay đổi. Chính phủ Trung Quốc cam kết hỗ trợ các doanh nhân khởi nghiệp giúp cổ phiếu công nghệ nước này gần đây tăng trở lại.

Những thay đổi này là lý do triển vọng tăng trưởng của Trung Quốc được quan tâm. Và điều các nhà hoạch định chính sách muốn biết hiện tại là nó có tác động thế nào đến lạm phát.

Thống đốc Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc Rhee Chang-yong hôm 13/1 cho biết, việc Trung Quốc mở cửa lại có thể kéo giá dầu lên cao. Phó chủ tịch Fed Lael Brainard hôm 19/1 cũng cảnh báo rủi ro lạm phát, đặc biệt là với giá hàng hóa.

PBOC cảnh báo lạm phát tại Trung Quốc có thể gia tăng

Áp lực giá từ Trung Quốc có thể lan truyền qua 2 kênh. Một là cú sốc nguồn cung nếu làn sóng lây nhiễm khiến lao động không thể đi làm và các nhà máy chật vật duy trì sản xuất. Việc này sẽ kéo lạm phát lên cao như thời kỳ đầu đại dịch.

Kênh thứ hai là nhu cầu tăng mạnh khi cuộc sống trở lại bình thường. Hoạt động mua sắm sẽ sôi động trở lại. Nhập khẩu dầu của nước này đã không thay đổi trong đại dịch. Vì thế, kỳ vọng về việc nhu cầu nhiên liệu đi lên đã kéo giá dầu tăng từ 76 USD/thùng vào đầu tháng 12/2022 lên 86 USD/thùng ở hiện tại. Chuyên gia phân tích Jeff Currie tại Goldman Sachs dự báo, giá dầu có thể sẽ lên 105 USD/thùng hoặc cao hơn.

Tổng thể, hai cú sốc này có thể khiến lạm phát toàn cầu tăng 1% cuối năm nay so với kịch bản Trung Quốc vẫn phong tỏa. Với Mỹ, khu vực đồng Euro và Anh, Bloomberg dự báo lạm phát tăng thêm 0,7%. Mức này nhỏ hơn toàn cầu, nhưng vẫn đủ khiến Fed, ECB và Ngân hàng Trung ương Anh duy trì chính sách thắt chặt lâu hơn dự kiến.