Vượt “bão kép”, mở đường xuất khẩu

(BĐT) - “Bão kép” từ chính sách thuế đối ứng của Mỹ và các cuộc xung đột quân sự đã và đang ảnh hưởng lớn đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp (DN) Việt Nam, nhất là các DN xuất khẩu (XK). Với nhiều nỗ lực, hoạt động XK đang tiếp tục được thúc đẩy, tại cả các thị trường lớn, truyền thống và thị trường mới.
Xuất khẩu gạo sang Bờ Biển Ngà, Trung Quốc, Ghana đạt mức tăng trưởng 3 con số trong 5 tháng đầu năm 2025. Ảnh: Song Lê
Xuất khẩu gạo sang Bờ Biển Ngà, Trung Quốc, Ghana đạt mức tăng trưởng 3 con số trong 5 tháng đầu năm 2025. Ảnh: Song Lê

Số liệu được các cơ quan chức năng liên quan công bố gần đây cho thấy, hoạt động XK của Việt Nam tiếp tục đà tăng trưởng.

Báo cáo hoạt động xuất nhập khẩu tháng 5 và 5 tháng đầu năm 2025 được Cục Hải quan thuộc Bộ Tài chính công bố cho thấy, tổng giá trị xuất nhập khẩu hàng hóa của nước ta tháng 5/2025 đạt mức cao kỷ lục với 78,64 tỷ USD, tăng 5,8% so với tháng trước, tương ứng tăng 4,33 tỷ USD. Trong đó, XK tháng 5 đạt 39,6 tỷ USD, tăng 5,7% so với tháng 4 và tăng 17% so với tháng 5/2024. Tính chung, XK 5 tháng đạt 180,23 tỷ USD, tăng 14%, tương ứng tăng 22,09 tỷ USD so với cùng kỳ năm 2024. 24 nhóm hàng XK có kim ngạch trên 1 tỷ USD.

Về thị trường XK, trong bối cảnh nhiều thị trường XK lớn có dấu hiệu chững lại do nhu cầu nhập khẩu giảm sút, một số quốc gia đưa ra chính sách mới đối với hàng hóa nhập khẩu (áp thuế đối ứng, rào cản thương mại phi thuế quan thông qua tiêu chuẩn mới về môi trường - lao động - chống biến đổi khí hậu), chi phí logistics tăng, căng thẳng quân sự…, DN Việt Nam tiếp tục khai thác tốt các thị trường XK lớn, thị trường truyền thống. Tranh thủ thời gian tạm hoãn thuế quan để tăng tốc XK sang Mỹ với giá trị XK trong tháng 5 đạt kỷ lục 13,76 tỷ USD, tăng 14,6% so với tháng 4/2025. Tính chung 5 tháng, XK sang Mỹ đạt 57,14 tỷ USD, tăng 27,4%, tương ứng tăng 12,3 tỷ USD so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là mức tăng về giá trị tuyệt đối cao thứ hai so với cùng kỳ trong vòng 5 năm qua (tháng 2/2021 tăng 12,41 tỷ USD). Với kết quả này, giá trị XK sang Mỹ 5 tháng chiếm tới 31,7% trong tổng kim ngạch XK của cả nước (tỷ trọng bình quân của cùng kỳ trong giai đoạn 2020 - 2024 là 29%).

Với thị trường EU, kim ngạch XK trong 5 tháng đạt 22,99 tỷ USD, tăng 12,2%, tương ứng tăng 2,49 tỷ USD so với cùng kỳ năm ngoái. XK sang Trung Quốc 5 tháng tiếp đà tăng, đạt 23,36 tỷ USD, tăng 3,2%, tương ứng tăng 0,72 tỷ USD so với cùng kỳ 2024.

Lãnh đạo Cục Xuất nhập khẩu thuộc Bộ Công Thương cho biết, cùng với việc khai thác các thị trường truyền thống, Việt Nam tiếp tục chủ động khai phá các thị trường mới nổi, thị trường ngách… để thúc đẩy XK, bởi đây là hướng đi không chỉ nhằm đa dạng hóa thị trường, mà còn giúp tăng cường tính bền vững cho kim ngạch XK, giảm lệ thuộc vào một số thị trường trọng điểm.

Từ phía cơ quan được giao quản lý hoạt động hợp tác thương mại quốc tế, ông Tạ Hoàng Linh, Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường nước ngoài thuộc Bộ Công Thương cho hay, Bộ đang thúc đẩy đàm phán hiệp định thương mại tự do (FTA) với các nước trong khu vực Mỹ Latin, Nam Á, Đông Âu, Trung Đông… để thúc đẩy XK.

Theo ông Linh, đầu năm nay, Tổng thống Brazil thăm Việt Nam và chúng ta đã tranh thủ cơ hội thúc đẩy đàm phán FTA với Khối thị trường chung Nam Mỹ (MERCOSUR) thông qua Brazil, bởi đây là quốc gia rất có uy tín trong Khối. Trước mắt đã lập tổ công tác giữa Việt Nam và Brazil để tìm các giải pháp thúc đẩy quan hệ thương mại đôi bên, qua đó thúc đẩy đàm phán FTA. Sắp tới, Bộ Công Thương tiếp tục thúc đẩy đàm phán FTA với các nước trong Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC), Pakistan, Ấn Độ, Ai Cập và một số nước khác…

XK sang các thị trường mới đã bước đầu mang lại kết quả đáng ghi nhận. Chẳng hạn, với mặt hàng gạo, trong bối cảnh XK gạo sang thị trường ASEAN 5 tháng qua giảm mạnh, thì XK mặt hàng này sang Bờ Biển Ngà, Trung Quốc, Ghana tăng cao so với cùng kỳ 2024 (lần lượt tăng 148%, 103% và 99,8%).

Nhận định về triển vọng XK của Việt Nam nửa cuối năm 2025, nhiều chuyên gia kinh tế và DN khá thận trọng. Theo chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực, nếu ở kịch bản Mỹ áp thuế 20 - 25% đối với hàng hóa XK của nước ta sau đàm phán có thể khiến XK giảm 1,2 - 1,5% so với kịch bản thông thường... Ông Lực khuyến nghị DN XK tiếp tục đa dạng hóa thị trường, tìm kiếm thị trường mới, khai thác tốt các FTA, nâng cao năng lực nội sinh…

Chia sẻ với phóng viên, ông Phan Minh Thông, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Phúc Sinh cho hay, khi thị trường XK gặp khó khăn, Phúc Sinh tập trung nâng cao chất lượng sản phẩm, đẩy mạnh xúc tiến thương mại thông qua việc gặp gỡ, tìm kiếm khách hàng khắp nơi trên thế giới để mở rộng thị trường XK. Đến nay, Phúc Sinh đã XK tới hơn 100 quốc gia và vùng lãnh thổ… Nhờ đó, kim ngạch XK hàng hóa của Công ty 5 tháng đầu năm tăng 30 - 32% so với cùng kỳ năm ngoái.

Với việc đẩy mạnh khai mở thị trường cùng sự linh hoạt, sáng tạo, thích ứng tốt của DN, XK của Việt Nam được kỳ vọng tiếp tục gặt hái kết quả tích cực trong bối cảnh nhiều biến động.

Tin cùng chuyên mục