Chiều ngày 7/6, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã chủ trì cuộc họp với các bộ, ngành và tất cả các địa phương ở đồng bằng sông Hồng và tỉnh Quảng Ninh về phương án hỗ trợ tài chính từ ngân sách trung ương trong xử lý bệnh dịch tả lợn châu Phi. Tham dự buổi làm việc còn có Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Nguyễn Xuân Cường.
Theo báo cáo của Bộ NN&PTNT cũng như từ báo cáo của các địa phương, bệnh dịch tả lợn châu Phi (DTLCP) diễn biến phức tạp và ngày càng kéo dài, nguy cơ tiếp tục phát sinh và lây lan tại các địa phương là rất cao.
Kể từ khi phát hiện DTLCP từ đầu năm tới nay, các địa phương đã chủ động và quyết liệt dập dịch và xử lý ngăn chặn đà lây lan. Phó Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trong vùng đồng bằng sông Hồng đều cho biết đã phải tiêu huỷ trung bình 30% tổng đàn lợn của địa phương vì mắc DTLCP.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nam Định Ngô Gia Tự cho biết ngày 1/3/2019 tỉnh phát hiện ổ dịch đầu tiên và đã ngay lập tức “đóng băng” tổng đàn lợn 800.000 con. Từ đó tới nay đã chết 220.000 con, tương đương 12.000 tấn.
Trong khi đó, Phó Chủ tịch tỉnh Hưng Yên Nguyễn Minh Quang cho biết: “Đã phải tiêu huỷ 160.000 con, chiếm gần 40% tổng đàn lợn, các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ đã bị xoá sổ hoàn toàn. Hiện chỉ còn 60% đàn lợn không bị dịch của các hộ, doanh nghiệp chăn nuôi lớn (có từ 300 con trở lên). Tỉnh đang ưu tiên để bảo vệ khu vực này”.
Bên cạnh nhiệm vụ ngăn chặn dịch thì khả năng chi trả hỗ trợ cho các hộ dân bị thiệt hại và chi phí tiêu huỷ dịch cũng là khó khăn không nhỏ của các địa phương này.
“Hỗ trợ kịp thời cho các hộ dân có lợn bị tiêu huỷ và chi phí cho tiêu huỷ lợn tuy là chính sách tài chính nhưng trong trường hợp hiện nay cũng là một giải pháp để ngăn chặn đà lây lan của dịch bệnh”, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nam Định Ngô Gia Tự nói.
Ông Ngô Gia Tự cho biết, thực hiện Nghị định số 02/2017/NĐ-CP và Nghị quyết số 16 phiên họp thường kỳ tháng 2/2019 của Chính phủ, tổng mức kinh phí hỗ trợ cho 12.000 tấn lợn chết là 442 tỷ đồng trong khi ngân sách địa phương eo hẹp, trích 13% ngân sách địa phương cũng không thể làm được trong khi ngân sách trung ương chưa hỗ trợ kịp.
Trong khi đó ở Thái Bình, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hoàng Giang cho biết tỉnh này đã chi trả hỗ trợ 150 tỷ đồng cho 70.000 tấn thịt lợn tiêu huỷ nhưng vẫn còn rất thiếu. Tỉnh Hà Nam đã sử dụng 54 tỷ đồng (50% nguồn dự phòng địa phương) để hỗ trợ cho 23% tổng đàn bị chết vì dịch đang chờ hỗ trợ từ Trung ương.
Ông Nguyễn Anh Cương, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hải Dương cho biết tỉnh này sẽ phải hỗ trợ chi phí 900 tỷ đồng, trong đó tỉnh bỏ ra gần 300 tỷ đồng rồi, trong đó có cả quỹ để nâng lương chưa dùng đến (được Thường trực HĐND tỉnh chấp thuận).
“Giờ mà gặp bão lũ là tỉnh Hải Dương hết tiền”, ông Cương bày tỏ lo lắng, còn Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Văn Sửu cho biết: “Sức ép của dân lên chính quyền là rất lớn khi chưa chi trả hỗ trợ cho dân theo quy định của pháp luật”.
Ngoài việc hỗ trợ cho hộ chăn nuôi có lợn chết vì dịch, các địa phương cũng nêu lên khó khăn nữa là chi phí hỗ trợ cho công tác tiêu huỷ, chôn lấp lợn dịch còn thấp.
Theo Phó Chủ tịch tỉnh Nam Định: “Việc kiểm đếm số lượng lợn chết đã vất vả rồi, nhiều người còn ói mửa, nhưng khi chôn lấp phải tiếp tục xử lý để tránh trường hợp xảy ra mới đây là xác lợn trương lên, làm mặt đất dềnh lên và bốc mùi khó chịu, ảnh hưởng tới sinh hoạt của người dân và công tác phòng dịch. Tưởng rằng diễn ra trong thời gian ngắn nhưng chúng ta không nghĩ được rằng dịch lại kéo dài lâu thế. Nên việc hỗ trợ ngày công lao động cho đội ngũ kiểm đếm, chôn lấp phải thoả đáng hơn”.
Trước thực tiễn của các địa phương và để triển khai Chỉ thị số 34-CT/TW của Ban Bí thư Trương ương Đảng ban hành mới đây, Bộ NN&PTNT kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét ban hành Nghị quyết của Chính phủ thay thế cho các nội dung tại Nghị quyết số 16 về một số giải pháp cấp bách trong phòng, chống DTLCP.
Cụ thể, Bộ đề nghị Chính phủ thống nhất mức hỗ trợ cho chủ vật nuôi 25.000 đồng/kg lợn hơi đối với lợn con, lợn thịt các loại (tương đương 66% giá thành), 30.000 đồng/kg lợn hơi đối với lợn nái, lợn đực đang khai thác (tương đương 79% giá thành). Việc hỗ trợ dựa trên giá thành sản xuất sẽ ổn định hơn là hỗ trợ theo giá thị trường và sát với chi phí thực tế chăn nuôi lợn của người dân, tạo sự công bằng hơn giữa các địa phương...
Bổ sung đối tượng chủ doanh nghiệp chăn nuôi lợn được hỗ trợ 30% mức hỗ trợ cho chủ vật nuôi để duy trì sản xuất, tái đàn khi hết dịch, góp phần quan trọng trong sản xuất, cung cấp sản phẩm thịt lợn cho xã hội... Hỗ trợ cho chủ cơ sở nuôi giữ lợn giống mức 500.000 đồng/con, điều chỉnh mức tăng hỗ trợ cho người tham gia phòng, chống dịch bệnh động vật...
Các địa phương đều bày tỏ tán thành các đề xuất của Bộ NN&PTNT nêu trên và kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ gấp rút quyết định mức hỗ trợ từ ngân sách trung ương cho các địa phương để triển khai tới các hộ dân, cơ sở chăn nuôi lợn.
Sau khi nghe các ý kiến, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cơ bản đồng tình với dự thảo Bộ NN&PTNT, theo đó, thống nhất kiến nghị tới Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ việc hỗ trợ vật nuôi tiêu huỷ theo tỷ lệ % giá thành. Bổ sung đối tượng hỗ trợ là chủ doanh nghiệp chăn nuôi lợn trên cơ sở xem xét các yếu tốt tham gia bảo hiểm nông nghiệp (nếu có).
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ NN&PTNT kiến nghị tăng hỗ trợ cho người tham gia tiêu huỷ phòng chống với mức sàn là 200.000 đồng/người/ngày thường và mức sàn 400.000 đồng/người/ngày nghỉ lễ và thẩm quyền của Chủ tịch UBND tỉnh quyết định mức chi cụ thể, phù hợp với đặc thù tài chính, ngân sách địa phương.
Phó Thủ tướng đề nghị dự thảo Nghị quyết giao các nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ để xử lý công việc, trong đó đề nghị Bộ Tài chính làm thủ tục tạm ứng ngay khoảng 1.200 tỷ đồng cho các địa phương trong vùng để hỗ trợ dân có lợn bị dịch.
“Các bộ, địa phương tiếp tục quán triệt tinh thần dập dịch như chống giặc của Thủ tướng Chính phủ”, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh.
