Phú Quốc mới đây đã được “chọn mặt gửi vàng” sẽ là địa điểm tổ chức APEC - Diễn đàn kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương năm 2027. Thưa ông, lợi thế nào đã đưa điểm đến này trở thành địa phương thứ ba của Việt Nam để tổ chức APEC?
APEC là diễn đàn kinh tế của khu vực châu Á Thái Bình Dương - khu vực rất năng động, với sự tham dự của 21 nền kinh tế, trong đó có nhiều nền kinh tế lớn với tần suất tổ chức mỗi năm một lần. Việt Nam gia nhập APEC sau rất nhiều nền kinh tế nhưng nhận được sự tin cậy và sự ủng hộ cho những nỗ lực cam kết, để một lần nữa trở thành chủ nhà lần thứ 3, mỗi lần cách nhau 10-11 năm.
Như vậy để thấy đúng như tinh thần của chính sách đối ngoại, Việt Nam đang mong muốn đóng góp một cách tích cực cho quá trình phát triển ở khu vực và trên thế giới, duy trì mối quan hệ tốt đẹp, tạo ra môi trường ổn định và tạo điều kiện cho các hoạt động thương mại đầu tư diễn ra tốt nhất có thể.
 |
TS. Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược thương hiệu và cạnh tranh |
Khi tổ chức APEC có rất nhiều những hội nghị, rất nhiều hoạt động và không chỉ tổ chức ở một địa phương mà là có thể nhiều địa phương. Tuy nhiên hội nghị APEC SUMMIT - Hội nghị thượng đỉnh của các nhà lãnh đạo của 21 nền kinh tế, đòi hỏi gắt gao về địa điểm tổ chức, thông thường sẽ là những thủ đô. Ở Việt Nam, chúng ta đã chứng kiến sự kiện được diễn ra ở Hà Nội, Đà Nẵng và sắp tới là Phú Quốc.
Một địa danh được chọn thông thường phải có hai điều. Điều thứ nhất là địa phương ấy rất đặc biệt, có sự hài hòa, sự giao thoa của vẻ đẹp thiên nhiên với văn hóa truyền thống. Thứ hai, đô thị này cũng cần thể hiện hình ảnh đất nước, con người Việt Nam là mến khách, thân thiện, cởi mở; là điểm đến cung ứng dịch vụ đặc sắc với chất lượng tốt. Qua đó thể hiện về một đất nước Việt Nam đang chuyển đổi, đang có những nỗ lực cải cách phát triển, một đất nước rất năng động, hội nhập mạnh mẽ với thế giới.
Xét cả hai điều như vậy, thì với dấu ấn của mình, cảnh sắc của mình và có thể gọi là biểu tượng của Việt Nam, Phú Quốc trong suốt những năm qua đang có những bước phát triển rất mạnh mẽ.
Như đã chia sẻ, việc lựa chọn là một phần, còn sự chuẩn bị sẽ quyết định thành công. Vậy theo ông, Phú Quốc đang phải đối mặt với những thách thức gì trước APEC?
APEC 2027 sẽ là vinh dự và niềm tự hào cho Phú Quốc nhưng không có nghĩa là mọi thứ ở thành phố này đã hoàn hảo. Còn rất nhiều điều phải làm để đem lại những kết quả tốt nhất và hay nhất như chúng ta đặt niềm tin cho “đảo ngọc”.
Không phải ngẫu nhiên khi Việt Nam đặt vấn đề đăng cai tổ chức năm 2027 từ khá sớm và lựa chọn Phú Quốc là địa điểm chính, đặc biệt là cho APEC summit, như vậy để cho thấy thành phố cần bắt tay vào ngay từ bây giờ. APEC là một hội nghị rất quan trọng, bởi nằm trong khu vực rất nhiều nền kinh tế rất lớn, giữ vai trò trọng yếu trong nền kinh tế khu vực và toàn cầu. Nên đòi hỏi sự chuẩn bị phải tương xứng: về hạ tầng, về nguồn nhân lực, về quy trình tổ chức.
Nhìn tổng thể về sự phát triển của Phú Quốc trong những năm qua, đã cho thấy điểm đến này đang chuyển mình mạnh mẽ, ngày càng trở nên hấp dẫn với khách trong nước và khách nước ngoài, đặc biệt năm vừa qua và đầu năm nay. Sự chuyển mình của Phú Quốc gắn với sự quan tâm, chính sách của Trung ương, nỗ lực của tỉnh Kiên Giang và thành phố Phú Quốc, cho đến quy hoạch và những cơ chế đặc thù, sự vào cuộc mạnh mẽ của những nhà đầu tư.
 |
Vấn đề rác thải, nước thải còn tồn đọng nhức nhối ở Phú Quốc. |
Nhưng để thẳng thắn thì hạ tầng Phú Quốc còn rất nhiều điểm cần xem xét lại. Câu chuyện đầu tiên là hạ tầng ăn nghỉ: đòi hỏi không chỉ thân thiện, chuyên nghiệp, đặc sắc mà còn phải tế nhị. Cái mà chúng ta thấy rõ nhất, Phú Quốc đã có những cơ sở lưu trú chất lượng nhưng còn chưa đủ và thiếu hụt về nguồn nhân lực chuyên nghiệp.
Một cái nữa mà có lẽ là cái này chúng ta sẽ phải đổ khá nhiều công sức, tức là cái hạ tầng đối với hệ sinh thái. Như gần đây chúng ta có đề cập tới là câu chuyện của sân bay quá tải, chất lượng dịch vụ chưa chuẩn.
Đặc biệt nữa là hạ tầng đô thị, hệ thống tiêu thoát nước, hệ thống xử lý rác thải, vấn đề cung ứng nước sạch… thì vẫn còn những sự chệch choạc, chưa đảm bảo.
Vậy Phú Quốc sẽ cần làm gì để chuẩn bị tốt nhất cho APEC 2027, thưa ông?
Chúng ta phải hiểu rằng đây không chỉ là cơ hội cho Phú Quốc mà còn là đất nước, những điều chuẩn bị lúc này không chỉ cho APEC mà còn có ý nghĩa rất là lớn cho quá trình phát triển sau đó của Phú Quốc và lan tỏa đến cả nước. Chúng ta cần hình ảnh của một Phú Quốc lớn mạnh, hội nhập, bắt nhịp với xu thế hiện đại, phải xanh nhưng cũng phải hài hòa với văn hóa, sự đặc sắc của thành phố này.
Ở đây tôi muốn nói đến vai trò của cấp quản lý với quy hoạch chuẩn chỉnh của đô thị đặc biệt này, để phát triển Phú Quốc ngày càng xứng với danh xưng đảo ngọc, không chỉ là viên ngọc trên cao lấp lánh, mà từng hẻm, từng ngõ vẫn phải là ngọc. Sẽ có rất nhiều công việc ở đây.
Phú Quốc đã có quy hoạch chung đến năm 2040, nhưng bây giờ là lúc cần sự vào cuộc của rất nhiều bên. Ở đây tôi muốn nói đến sự phối hợp từ Trung ương, địa phương và sự vào cuộc của từng con người trong bộ máy nhà nước, của doanh nghiệp, của người dân và đặc biệt là vai trò của những doanh nghiệp lớn. Cũng không thể thiếu những chuyên gia, nhà văn hóa, chuyên gia kinh tế, nhà kiến trúc đô thị….
Ngoài ra, Phú Quốc đã có nhiều bài học về cung ứng dịch vụ, cần sự cải thiện của cả chính quyền, đến doanh nghiệp và cả người dân. Một cái shop bán hàng nhỏ nhất cho đến những cái quần thể du lịch lớn. Ở đây người dân và người làm kinh doanh cần hiểu đây không chỉ là nâng cao ý thức đối với quê hương, ý thức với Phú Quốc, mà là ý thức về quốc gia bởi đây sẽ là một dịp hiếm có, một dịp rất tốt để chứng tỏ mình.
Thưa ông, để giải được bài toán ngay lúc này, đặc biệt là về quy hoạch và hạ tầng phục vụ hội nghị, cần có sự phối hợp, trao quyền thế nào cho Phú Quốc?
Tôi chỉ muốn lưu ý một điều là đây là một sự kiện rất quan trọng về cả chính trị, kinh tế, xã hội của đất nước. Vì vậy cần có sự phối hợp Trung ương và địa phương để đạt được hiệu quả cao nhất.
Hiện nay Phú Quốc đang có những điều rất thuận lợi. Thứ nhất là trao quyền, thì chúng ta biết là tinh thần vừa qua khi sửa luật phải tạo được dư địa cho sự sáng tạo, cho sự linh hoạt, qua đó địa phương phân cấp mạnh mẽ hơn. Thứ hai là đã đặt ra quy hoạch và cả cơ chế đặc thù cho Phú Quốc, Kiên Giang.
Ở Việt Nam, các địa phương sẽ có báo cáo đệ trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt. Vì vậy bên cạnh trách nhiệm địa phương là Phú Quốc xây dựng đề án phát triển, cũng cần có sự phối hợp ngay từ quy trình xây dựng báo cáo đề án, không nên để làm xong rồi mới góp ý chỉnh sửa. Cần nêu cao “vừa làm vừa xếp hàng” và để được như vậy rất mong có sự vào cuộc của Bộ Ngoại giao, Bộ Công thương và nhiều bộ, ngành khác.
 |
Trong những năm qua Phú Quốc đang thu hút lượng lớn du khách với những sản phẩm du lịch liên tục đổi mới. |
APEC có một điều rất đặc biệt là có sự song hành của các chính khách, lãnh đạo nền kinh tế, ủy ban chuyên môn và hội đồng tư vấn doanh nhân (ABAC). ABAC sẽ mang đến những đề xuất với góc độ kinh doanh với những lãnh đạo cấp cao. Tôi nói như vậy để thấy trong chính APEC đã có sự phối hợp của 2 nhóm như vậy, thì ngay từ khâu chuẩn bị cũng cần thể hiện vai trò của trung ương và doanh nghiệp.
Năm 2006 chúng ta lần đầu đăng cai APEC, vai trò của doanh nghiệp chưa lớn nhưng 2017 thì rất là thành công. APEC 2017 tại Đà Nẵng có sự vào cuộc phối hợp mạnh mẽ của những doanh nghiệp lớn, các hiệp hội vừa và nhỏ. Sự phối hợp này không đơn thuần là giao lưu, mà tạo ra sự nắm bắt, kết nối, gặp gỡ để có những ý tưởng kinh doanh, đầu tư.
Tổng quan thì còn rất nhiều khâu để chuẩn bị cho hội nghị: hạ tầng, nguồn nhân lực, tài chính, đào tạo, truyền thông. Tôi rất hy vọng là lần này sẽ tiếp tục có sự vào cuộc của cộng đồng doanh nghiệp, hướng đến lợi ích chung. Đặc biệt khi giờ đây những doanh nghiệp lớn của Việt Nam và ở Phú Quốc như Sun Group, VinGroup đã vượt qua kinh doanh chỉ vì lợi nhuận theo nghĩa thông thường, mà còn gắn kinh doanh với xu hướng phát triển xanh, có trách nhiệm xã hội, trách nhiệm môi trường.
Ông đề cập rất nhiều tới vai trò của doanh nghiệp với APEC 2027, vậy ông chia sẻ quan điểm thế nào về đầu tư theo hình thức đối tác công tư PPP?
Quan điểm của tôi, ở đây không có gì là loại trừ cả. Tại sao lại không dùng nguồn lực tư nhân, đặc biệt khi chúng ta có cơ chế PPP rồi?
Dẫn chứng ở APEC 2017 tại Đà Nẵng, cộng đồng doanh nghiệp không chỉ kết nối và giao lưu với nhau, mà còn trực tiếp tham gia đóng góp cho sự thành công của APEC, từ khâu kiến nghị chính sách, cho tới đóng góp vào cơ sở vật chất.
Chỉ riêng đối với Cảng hàng không quốc tế Phú Quốc, đã có rất nhiều khâu cần nâng cấp, là đường băng, nhà ga, dịch vụ… Tôi vẫn ví nếu không bay đến đây được thì làm sao gặp được “người đẹp” Phú Quốc. Vậy đây sẽ là dịp rất tốt để nâng cấp cho Phú Quốc.
Tuy nhiên nhìn từ Đà Nẵng hay Cam Ranh nâng cấp nhưng đến nay tiếp tục quá tải. Vậy rất cần sự đánh giá phương án đầu tư chu toàn, hợp lý và tiết kiệm nhất để đạt được sự phát triển lâu dài.
Trân trọng cảm ơn ông!
