|
| Các doanh nghiệp nhà nước nắm giữ tài sản gần 4 triệu tỷ đồng, sở hữu 20,5% nguồn vốn của khu vực doanh nghiệp. Ảnh: Hồng Hà |
DNNN đóng góp gì cho đất nước?
DNNN nắm giữ tài sản gần 4 triệu tỷ đồng, sở hữu 20,5% nguồn vốn của khu vực doanh nghiệp, tạo ra lợi nhuận trước thuế chiếm 23,9%, tương đương 348,3 nghìn tỷ đồng, nộp ngân sách nhà nước gần 366 nghìn tỷ đồng. Tuy nhiên, Thủ tướng chỉ rõ, đóng góp của các doanh nghiệp không đồng đều, tập trung vào một số doanh nghiệp lớn như Petrovietnam, Viettel…, nhiều doanh nghiệp chưa có những số liệu đáng tự hào. Như vậy, sở hữu nguồn vốn lớn nhưng sử dụng chưa hiệu quả, chưa được như mong muốn và chưa thúc đẩy mạnh mẽ tăng trưởng của đất nước.
Thủ tướng mong muốn các DNNN tăng trưởng mạnh mẽ hơn để nền kinh tế phát triển nhanh nhưng phải bền vững, đưa đất nước cất cánh trong giai đoạn mới. DNNN phải thay đổi, nhanh hơn, kịp thời hơn, linh hoạt, hiệu quả hơn.
Về nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, Thủ tướng đề nghị các doanh nghiệp phải góp phần rà soát, sửa đổi, bổ sung thể chế thông thoáng; nghiên cứu, đề xuất các cơ chế, chính sách mang tính "đòn bẩy, điểm tựa" để phát huy tối đa nguồn lực, để nguồn lực nhân đôi, nhân ba lên, để phát triển bứt phá, không ì ạch. Thủ tướng nêu rõ tinh thần sửa đổi, bổ sung các quy định là xem xét, đánh giá hiệu quả tổng thể của doanh nghiệp, chấp nhận rủi ro; giao mục tiêu, không cầm tay chỉ việc, để đạt mục tiêu thì các chủ thể phải phát huy trí tuệ, năng động, sáng tạo và chịu trách nhiệm trước pháp luật về các quyết định của mình, nếu làm sai thì xử lý.
Cùng với đó, phải đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng và tham gia vào chuỗi giá trị, chuỗi cung ứng toàn cầu với các cơ chế ổn định. Đồng thời, các doanh nghiệp cần tích cực, chủ động nghiên cứu, chuyển giao công nghệ mới để tăng năng suất lao động, giảm thâm dụng tài nguyên, tăng hàm lượng trí tuệ trong sản phẩm, dịch vụ; quản trị phải thông minh; tham gia phát triển hạ tầng chiến lược thật tốt…
Thủ tướng đề nghị các DNNN phải xem làm được gì, đóng góp được gì cho đất nước; cả nước tăng trưởng ít nhất 8% thì DNNN phải tăng trưởng từ 8% trở lên. Cả nước tăng tốc, bứt phá để về đích, thì DNNN phải tăng tốc, bứt phá và về đích sớm hơn các chủ thể khác. Thủ tướng yêu cầu Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc trực tiếp chỉ đạo, Bộ Tài chính hoàn thành việc giao chỉ tiêu tăng trưởng cho các doanh nghiệp, các ngân hàng khối nhà nước trước ngày 15/3. Ngoài nỗ lực lớn, quyết tâm cao, hành động quyết liệt, các doanh nghiệp, các ngân hàng cần chủ động để xuất chính sách, công cụ cần thiết (như liên quan tăng vốn điều lệ, phát hành trái phiếu, vay tín dụng…) để thực hiện mục tiêu đã đề ra.
 |
| Các DNNN cần tích cực, chủ động nghiên cứu, chuyển giao công nghệ mới để tăng năng suất lao động, giảm thâm dụng tài nguyên, tăng hàm lượng trí tuệ trong sản phẩm, dịch vụ. Ảnh: Nhã Chi |
Phát huy vai trò tiên phong của DNNN
Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc nhấn mạnh, DNNN cần đưa ra giải pháp để phát huy vai trò tiên phong, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các tập đoàn, tổng công ty tư nhân lớn trong những lĩnh vực mà đất nước đang cần. Những lĩnh vực trọng yếu này bao gồm năng lượng tái tạo, công nghiệp công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo (AI), chuyển đổi số, cũng như các ngành kinh tế đổi mới sáng tạo nhằm thúc đẩy mô hình tăng trưởng mới. Đặc biệt, cần tập trung vào việc khai thác và phát huy những động lực tăng trưởng mới, tạo đột phá về công nghệ để nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.
Để tạo không gian phát triển mới cho DNNN, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn chia sẻ, Chính phủ sẽ trình ban hành Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp (thay thế Luật số 69/2014/QH13) tại Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV. Luật sẽ tạo hành lang pháp lý thông thoáng cho DNNN hoạt động và phát triển; tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, những điểm nghẽn, nút thắt hạn chế hoạt động của DNNN trong thời gian vừa qua.
Các chính sách của Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp được xây dựng với cách thức tiếp cận mới, rõ ràng và trao quyền nhiều hơn cho DNNN; phân công rõ, phân cấp mạnh, cụ thể trong việc quản lý vốn nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp; tăng tính chủ động trong các quyết định sử dụng vốn đầu tư và mua sắm tài sản phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp; tách bạch, phân định chức năng quản lý nhà nước với chức năng của chủ sở hữu vốn và doanh nghiệp; giảm bớt sự can thiệp trực tiếp của cơ quan đại diện chủ sở hữu; tăng cường phân công, phân cấp gắn với kiểm tra giám sát nhằm nâng cao tính tự chủ tự, chịu trách nhiệm và hạn chế thất thoát, lãng phí, tham ô, tham nhũng. Đây cũng là điểm lãnh đạo nhiều tập đoàn, DNNN mong đợi để tăng quyền chủ động trong việc đưa ra các quyết sách phát triển, hợp tác, đầu tư cho mục tiêu phát triển cùng nền kinh tế.
 |
Cần có cơ chế cho DNNN chấp nhận rủi ro có kiểm soát
Ông Nguyễn Thanh Tùng, Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank)
Chúng tôi đề xuất tập trung vào 4 nhóm vấn đề chính để nâng cao năng lực của DNNN, gồm: nâng cao hiệu quả hoạt động; thúc đẩy ứng dụng công nghệ và đổi mới sáng tạo; thu hút và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; tăng cường quản trị rủi ro, nhất là trong bối cảnh kinh tế thế giới có nhiều biến động và thách thức.
Trong đó, về chính sách thuế, cần có ưu đãi phù hợp dành cho các doanh nghiệp có tiềm năng trở thành trụ cột trong chuỗi cung ứng của các ngành kinh tế chủ chốt tại Việt Nam. Chính sách không chỉ hỗ trợ những doanh nghiệp đã có kết quả tốt mà còn cần tạo điều kiện để các doanh nghiệp tiềm năng phát triển, đóng góp vào nền kinh tế trong dài hạn.
Bên cạnh đó, cần xây dựng cơ chế riêng, linh hoạt để cho phép DNNN chấp nhận rủi ro có kiểm soát khi đầu tư vào các dự án có hàm lượng công nghệ cao, đổi mới sáng tạo hoặc đóng vai trò quan trọng trong bảo đảm an ninh quốc gia, đặc biệt là trong những lĩnh vực như năng lượng và quốc phòng.
--------------------------------
 |
Kiến nghị tạo không gian phát triển mới cho DNNN
Ông Nguyễn Anh Tuấn, Tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN)
Chúng tôi kiến nghị sớm hiện thực hóa, đổi mới và cải cách thể chế pháp luật, có cơ chế chính sách, tạo không gian phát triển mới cho các DNNN.
Riêng về phân cấp đầu tư, có thể xem xét theo Luật Doanh nghiệp, vì hiện nay các dự án của EVN phần lớn là trên 5.000 tỷ đồng, nên có thể xem xét tạo điều kiện hợp lý để doanh nghiệp chủ động trong đầu tư sản xuất.
Đặc biệt, hiện nay chúng tôi rất muốn đồng hành cùng với Viettel, VNPT hay FPT để thực hiện chuyển đổi số. Tuy nhiên, còn những quy định trong Luật Đấu thầu, Luật Đầu tư khiến cho việc hợp tác chưa được cụ thể. Vì thế chúng tôi mong muốn có quy định rõ ràng để thực hiện việc hợp tác.
--------------------------------
 |
Petrovietnam mong muốn có phân cấp rõ ràng
Ông Lê Ngọc Sơn, Tổng giám đốc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petrovietnam)
Đối với các quy định về phân cấp, chủ trương đầu tư tại Dự thảo Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp, chúng tôi mong muốn có phân cấp rõ ràng theo số tuyệt đối hoặc theo tỷ lệ trên vốn điều lệ và phân cấp mạnh hơn cho doanh nghiệp. Petrovietnam đề xuất, doanh nghiệp quyết định đầu tư đối với tổng mức đầu tư đến 5.000 tỷ đồng, hoặc 50% vốn điều lệ; cơ quan đại diện chủ sở hữu quyết định chủ trương đầu tư đến 10.000 tỷ đồng; Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư trên 10.000 tỷ đồng.
