Dự thảo Đề án và Dự thảo Nghị quyết nói trên được xây dựng trên cơ sở kế thừa các kết quả nghiên cứu, đánh giá, báo cáo trong quá trình tổng kết chính sách của Đảng về đất đai, tổng kết thi hành Luật Đất đai các thời kỳ. Ảnh: Ngô Ngãi |
Trong một báo cáo gửi Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà ngày 26/2/2024 liên quan đến vấn đề trên, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, các chính sách trong dự thảo Đề án và Dự thảo Nghị quyết được xây dựng trên cơ sở kế thừa các kết quả nghiên cứu, đánh giá, báo cáo trong quá trình tổng kết chính sách của Đảng về đất đai, tổng kết thi hành Luật Đất đai các thời kỳ 2010, 2013, 2024, Luật Nhà ở các thời kỳ 2005, 2014, 2023, Luật số 03/2022/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Đầu tư, Luật Nhà ở, Luật Đấu thầu…
Đặc biệt, các chính sách trong dự thảo Nghị quyết sẽ cho phép doanh nghiệp kinh doanh bất động sản nhận chuyển nhượng quyền sử dụng các loại đất theo quy định tại Điều 9 Luật Đất đai 2024 mà đủ điều kiện được chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại.
Đồng thời, cho phép doanh nghiệp kinh doanh bất động sản đang có quyền sử dụng đất được thực hiện dự án nhà ở thương mại đối với các loại đất khác không phải là đất ở theo quy định tại Điều 9 Luật Đất đai 2024.
Vẫn theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, đối tượng áp dụng của Nghị quyết là các doanh nghiệp có chức năng kinh doanh bất động sản theo quy định của pháp luật về kinh doanh bất động sản; người sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai; cơ quan tổ chức nhà nước đang quản lý đất chưa giao, chưa cho thuê hoặc được giao đất để quản lý.
Theo đó, điều kiện thực hiện phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị, chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của địa phương; chủ đầu tư phải đáp ứng các điều kiện quy định tại Điều 122 Luật Đất đai năm 2024. Thời gian thực hiện là 5 năm, tính từ 1/1/2025 đến 1/1/2030.
Bình luận về chủ đề này, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho biết, qua nắm bắt tình hình, đa số các doanh nghiệp thành viên của HoREA đều đồng tình và nhất trí cao với nội dung của Dự thảo Nghị quyết.
“Hiệp hội nhận thấy, rất cần thiết và phải khẩn trương thực hiện ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại Báo cáo số 729/BC-UBTVQH15 ngày 17/1/2024 về: Trường hợp cần thiết, đề nghị Chính phủ nghiên cứu, xây dựng đề án thí điểm trình cấp có thẩm quyền để trình Quốc hội xem xét ban hành Nghị quyết cho phép thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất khác quy định của Luật”, HoREA cho biết.
Nhiều chuyên gia bất động sản cho hay, vấn đề mấu chốt là phải phòng ngừa và ngăn chặn rủi ro gây thất thu ngân sách nhà nước, thất thoát tài sản công là nguồn lực đất đai và không để xảy ra tình trạng nhà đầu tư chiếm hưởng không chính đáng “chênh lệch địa tô” khi “thực hiện cơ chế tự thoả thuận giữa người dân và doanh nghiệp trong chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện các dự án đô thị, nhà ở thương mại”.
Do đó, khi các quy định chặt chẽ, đồng bộ về giá đất của Luật Đất đai 2024 nếu được thực thi đầy đủ sẽ phòng ngừa và ngăn chặn được rủi ro nói trên. Bởi lẽ, chỉ có Nhà nước mới có trách nhiệm và thẩm quyền "quyết định giá đất, quyết định các phương pháp định giá đất, quyết định các trường hợp và điều kiện áp dụng phương pháp định giá đất" để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất các dự án bất động sản, nhà ở thương mại.
Ghi nhận ý kiến từ cộng đồng doanh nghiệp bất động sản, đa số đều kỳ vọng, Bộ Tài nguyên và Môi trường nỗ lực thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc hoàn thiện dự thảo Nghị quyết và trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội trước ngày 1/3/2024, nhưng vẫn phải bảo đảm đúng trình tự, thủ tục, quy trình theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015.
Tuy nhiên, để làm được điều này, theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cần xem xét chỉ đạo Bộ Tư pháp giúp báo cáo cấp có thẩm quyền bổ sung tên Nghị quyết thí điểm vào Nghị quyết của Quốc hội về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024 và hướng dẫn Bộ Tài nguyên và Môi trường hoàn thiện hồ sơ trình dự thảo Nghị quyết thí điểm theo quy định; báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho áp dụng quy trình rút gọn để bảo đảm thời hạn theo chỉ đạo.