|
| Việc hỗ trợ tài chính, vốn là một trong những yếu tố then chốt, góp phần vào sự thành công của các doanh nghiệp khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo. Ảnh: Lê Tiên |
Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, đây là việc cần phải làm ngay để góp phần khơi thông nguồn lực thúc đẩy khởi nghiệp, ĐMST.
Với sứ mệnh tiên phong, mở đường, trong 5 năm qua, NIC đã triển khai nhiều hoạt động và được ghi nhận, đánh giá là có hệ sinh thái ĐMST tốt nhất cả nước với sự tham gia tích cực của các DN, trường đại học, các tổ chức hỗ trợ ĐMST, các DN khởi nghiệp từ các quốc gia phát triển, bước đầu tạo lập, dẫn dắt và kết nối hoạt động ĐMST trong các ngành, địa phương và DN. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng, trong thực tiễn hoạt động đã phát sinh một số khó khăn, vướng mắc, đòi hỏi phải nghiên cứu, xây dựng nghị định thay thế Nghị định số 94/2020/NĐ-CP (gọi tắt NĐ94).
Theo Bộ Tài chính, trước hết, tư tưởng, quan điểm về khoa học công nghệ (KHCN), ĐMST và chuyển đổi số quốc gia đã được các cấp khẳng định là đột phá quan trọng hàng đầu. Nhiều quy định của pháp luật thời gian qua đã được sửa đổi nhằm phù hợp với yêu cầu phát triển.
NIC là mô hình mới, là đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ chi đầu tư và chi thường xuyên trong lĩnh vực kinh tế, cung cấp các dịch vụ có thu là tất yếu nhằm bù đắp chi phí và có tích lũy hợp lý. Song do chưa có quy định rõ ràng về các dịch vụ sự nghiệp công trong lĩnh vực kinh tế, thúc đẩy ĐMTS, khởi nghiệp nên trong quá trình hoạt động, NIC chưa đủ căn cứ pháp lý và cơ chế thuận lợi để cung cấp một số dịch vụ, trong đó có vấn đề nguồn lực cho khởi nghiệp, ĐMST. Hiện việc tiếp nhận và sử dụng các khoản vốn hỗ trợ phát triển chính thức, vốn vay ưu đãi, viện trợ, tài trợ đang gặp nhiều khó khăn, tốn nhiều thời gian do quy định hiện hành còn phức tạp, chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển.
Trong quá trình hỗ trợ hệ sinh thái ĐSMT, khởi nghiệp, thì việc hỗ trợ tài chính, vốn là một trong những yếu tố then chốt, góp phần vào sự thành công của các DN khởi nghiệp. Ở nước ta, hiện đã có một số quỹ hỗ trợ vốn cho KHCN, ĐMST, khởi nghiệp, nhưng do quỹ hình thành từ ngân sách nhà nước nên cơ chế sử dụng còn phức tạp, chưa phù hợp với cách thức hỗ trợ DN khởi nghiệp. Hiện chưa có cơ chế, chính sách đủ mạnh cho NIC huy động các nguồn lực ngoài ngân sách để hỗ trợ vốn cho DN khởi nghiệp, ĐMST…
Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Tâm cho biết, Dự thảo Nghị định thay thế NĐ94 kế thừa, bổ sung các cơ chế, chính sách ưu đãi chung của NĐ94 đối với NIC và các tổ chức, cá nhân hoạt động tại NIC nhằm đưa Trung tâm thực sự trở thành “đầu tàu”, khuyến khích, lan tỏa ĐMST Việt Nam.
Cụ thể, Dự thảo Nghị định bỏ các quy định về thị thực và điều chỉnh, cập nhật quy định ưu đãi về giấy phép lao động cho người nước ngoài làm việc tại NIC phù hợp với quy định hiện hành. Bên cạnh đó, Dự thảo Nghị định kế thừa quy định về ưu đãi vay tín dụng đối với dự án đầu tư của cá nhân khởi nghiệp sáng tạo, DN khởi nghiệp sáng tạo tại NIC và dự án đầu tư của NIC thuộc danh mục các dự án được vay vốn tín dụng đầu tư của Nhà nước...
Đặc biệt, Điều 8 Dự thảo bổ sung quy định về quyền, cơ chế, trình tự, thủ tục tiếp nhận, sử dụng khoản viện trợ, tài trợ trong nước để đảm bảo căn cứ pháp lý rõ ràng, thuận lợi, công khai, minh bạch và đơn giản hoá trình tự, thủ tục tiếp nhận, sử dụng khoản viện trợ, tài trợ của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước phục vụ ĐMST, khởi nghiệp.
Với cá nhân, tổ chức hoạt động tại NIC, Dự thảo Nghị định cơ bản giữ các quy định tại NĐ94 để bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ về cơ chế, chính sách ưu đãi chung cho DN, dự án đầu tư được ban hành gần đây; bổ sung cơ chế cho NIC được thành lập Quỹ ĐMST quốc gia nhằm bổ sung nguồn lực đầu tư và hỗ trợ DN khởi nghiệp, ĐMST.
Nhiều chuyên gia cho rằng, Dự thảo Nghị định cần có những chính sách, cơ chế vượt trội cho NIC phát huy hơn nữa vai trò khuyến khích DN khởi nghiệp, ĐMST. Chuyên gia lưu ý, với quan điểm là thúc đẩy NIC phát triển, cơ chế phải thực sự thuận lợi, thông thoáng, phù hợp.
TS. Nguyễn Quang Phước, Chủ tịch Mạng lưới ĐMST Việt Nam tại Hàn Quốc nhìn nhận, khởi nghiệp, ĐMST ở Việt Nam có nhiều tín hiệu tích cực và tiềm năng lớn để phát triển. Do đó, việc tiếp tục hoàn thiện khung khổ pháp lý cho NIC vươn lên là rất cần thiết, trong đó cần có những cơ chế, chính sách ưu đãi vượt trội nhằm giúp NIC thu hút nguồn lực, tạo môi trường thuận lợi để cộng đồng khởi nghiệp phát triển mạnh mẽ.
Về vấn đề này, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng chỉ đạo, tinh thần xuyên suốt khi xây dựng Dự thảo là phải bám sát chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển KHCN, ĐMST, chuyển đổi số quốc gia nhằm tháo gỡ rào cản, vướng mắc, tạo cơ chế, chính sách vượt trội, góp phần khuyến khích, lan tỏa tinh thần khởi nghiệp, ĐMST Việt Nam.
