|
| Việc bồi thường khi thu hồi đất phải bảo đảm đời sống tốt hơn cho người có quyền sử dụng đất bị thu hồi. Ảnh: Lê Tiên |
Trình bày báo cáo thẩm tra Dự án Luật Đất đai (sửa đổi), ông Vũ Hồng Thanh, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội nêu rõ, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát kỹ các trường hợp thu hồi đất quy định tại Điều 69 và Điều 70 Dự thảo Luật, bảo đảm các nguyên tắc theo quy định tại Điều 54 Hiến pháp năm 2013: “Nhà nước thu hồi đất do tổ chức, cá nhân đang sử dụng trong trường hợp thật cần thiết do luật định vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Việc thu hồi đất phải công khai, minh bạch và được bồi thường theo quy định của pháp luật.”
Phát biểu tại Phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga nêu rõ, thu hồi đất là một chế định quan trọng trong Luật Đất đai, cần phải quy định chặt chẽ nội dung này, thể chế hóa nhiệm vụ, giải pháp được nêu tại Nghị quyết 18-NQ/TW năm 2022 về "tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao" của Ban Chấp hành Trung ương.
Do đó, bà Nga đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát để quy định chặt chẽ hơn về nội dung này. Trong đó lưu ý nghiên cứu bổ sung quy định về nguyên tắc, điều kiện, tiêu chuẩn cụ thể, tiêu chí cụ thể trong việc thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng; rà soát kỹ lưỡng các trường hợp thu hồi đất để đảm bảo tính chính xác và phù hợp tránh việc lạm dụng trong thực tiễn.
Theo Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng, việc bồi thường khi thu hồi đất phải đảm bảo đời sống tốt hơn cho người có quyền sử dụng đất bị thu hồi. “Điều này được nêu rõ trong Nghị quyết 18-NQ/TW, nhưng trong Dự án Luật chỉ nhắc lại chứ không cụ thể hơn… Nếu các chế định trong luật này mà làm không kỹ, không thận trọng, không cân nhắc kỹ lưỡng sẽ tác động trực tiếp đến các mối quan hệ pháp lý khác”, ông Tùng nói.
Về quy định về đấu giá quyền sử dụng đất trong trường hợp đất chưa được bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường đánh giá, điều kiện đấu giá quyền sử dụng đất trong trường hợp đất chưa bồi thường, hỗ trợ, tái định cư chưa được quy định chặt chẽ, còn thiếu tính khả thi. Cụ thể, Điểm đ Khoản 1 Điều 67 của Dự thảo Luật quy định, một trong các điều kiện đặt ra là: “Có tối thiểu 80% người bị thu hồi đất đồng ý với phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư”. Theo ông Cường, chưa có bồi thường, hỗ trợ tái định cư thì chưa có quyết định thu hồi đất, chưa đo đạc để xác định rõ diện tích, giá đền bù, nên việc đặt ra con số 80% là không thực tế, đề nghị nghiên cứu sửa đổi để đảm bảo quy định của Luật được khả thi, dễ dàng áp dụng trong thực tế.
Giải trình tại cuộc họp, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho biết, Dự thảo Luật đã quy định trường hợp thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, song rất khó để đưa điều kiện, tiêu chí toàn diện về vấn đề này. “Cơ quan soạn thảo sẽ tiếp tục tiếp thu để nghiên cứu, làm rõ nội hàm việc thu hồi đất đảm bảo lợi ích quốc gia, dân tộc. Đồng thời, nghiên cứu mở rộng quỹ đất theo hướng tuyến đường để mở rộng các đường giao thông, lấy nguồn lực đất đai để tiếp tục phát triển hạ tầng giao thông, phục vụ mục đích phát triển kinh tế - xã hội”, Bộ trưởng Trần Hồng Hà nói.
Kết luận cuộc họp, một trong những nội dung được Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh là cần tiếp tục rà soát các quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, phát triển quỹ đất tài chính về đất đai, giá đất để thể chế hóa đầy đủ Nghị quyết 18-NQ/TW, lưu ý bồi thường, hỗ trợ bảo đảm khả thi, bao quát đối tượng; có tiêu chí, điều kiện cụ thể cho các trường hợp thu hồi đất để tạo quỹ đất đấu giá quyền sử dụng đất.
