Việc siết quy định về xử lý với liên danh dự thầu khi có thành viên vi phạm sẽ tăng cường trách nhiệm của các nhà thầu. Ảnh minh họa: Lê Tiên |
Một số chuyên gia đề xuất, Dự thảo Nghị định có chế tài nghiêm để gắn chặt trách nhiệm giữa các thành viên trong liên danh, tăng cường hiệu quả cho công tác quản lý đấu thầu và để nhà thầu phải thận trọng, cân nhắc kỹ lưỡng khi “chọn bạn mà chơi”.
Khoản 21, Điều 133 (Xử lý tình huống trong đấu thầu) tại Dự thảo Nghị định có quy định: trong quá trình thực hiện hợp đồng, trường hợp nhà thầu bị tòa án kết án có hành vi vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng theo quy định pháp luật về hình sự thì chủ đầu tư phải chấm dứt hợp đồng với nhà thầu, đồng thời tịch thu bảo lãnh thực hiện hợp đồng; nhà thầu chỉ được thanh toán đối với các phần công việc đã được nghiệm thu. Trong trường hợp này, nhà thầu bị coi là không hoàn thành hợp đồng và chủ đầu tư tiến hành chỉ định thầu theo quy định hoặc tổ chức đấu thầu lại đối với phần công việc còn lại của gói thầu.
Tại Hội thảo phổ biến Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 và lấy ý kiến về Dự thảo Nghị định diễn ra mới đây tại Hà Nội, một số nhà thầu đề xuất làm rõ quy định đối với trường hợp nhà thầu là liên danh mà có 1 thành viên vi phạm dẫn đến phải chấm dứt hợp đồng thì các thành viên khác có bị liên đới chịu xử lý vi phạm? Theo đề xuất của nhà thầu, trong quá trình hoàn thiện Dự thảo Nghị định, cơ quan chức năng nên xem xét, tách bạch để có chế tài xử lý đối với thành viên vi phạm, không bắt các thành viên khác trong liên danh chịu trách nhiệm liên đới về lỗi mà không phải do họ gây ra.
Theo ông Đinh Văn Quang, Phó Chủ tịch Hội Kinh tế xây dựng Việt Nam, quy định tại Khoản 21, Điều 133 Dự thảo Nghị định là khá chặt. Do đó, ông Quang đề xuất Ban soạn thảo Nghị định xem xét để có phương án giảm nhẹ hình thức xử lý, giảm thiểu mức độ liên đới đối với các thành viên liên danh không vi phạm.
Khi liên danh với nhau, các nhà thầu phải nỗ lực cùng nhau, hỗ trợ nhau hoàn thành các cam kết với chủ đầu tư, với xã hội như trong hợp đồng đã ký kết. Ảnh minh họa: Song Lê |
Tuy nhiên, cán bộ của Ban Đấu thầu thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam cho rằng, trong liên danh nhà thầu có thành viên vi phạm nghiêm trọng về đấu thầu, việc tịch thu bảo lãnh thực hiện hợp đồng là cần thiết để bảo đảm quyền lợi của chủ đầu tư khi dự án bị dừng, hoãn, giãn, chậm tiến độ, ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư công trình. Quy định chặt sẽ tăng cường trách nhiệm của các nhà thầu. Khi liên danh với nhau, các nhà thầu phải nỗ lực cùng nhau, hỗ trợ nhau hoàn thành các cam kết với chủ đầu tư, với xã hội như trong hợp đồng đã ký.
Theo ông Lê Văn Tăng, chuyên gia về đấu thầu, khi đã xác định liên danh với nhau và cùng thi công công trình, các thành viên trong liên danh là nhất thể. Trách nhiệm tương trợ giữa các thành viên phải đặt lên hàng đầu vì nhiệm vụ chung, mục tiêu chung. Do đó, việc chịu ảnh hưởng và thực hiện trách nhiệm chéo, liên đới cùng nhau là đương nhiên. Với quy định tại Dự thảo Nghị định, các nhà thầu phải sàng lọc rất kỹ đối tác trước khi đi đến quyết định liên danh. Có như vậy, liên danh nhà thầu mới là 1 tập thể thống nhất, phát huy tối đa sức mạnh tập thể, trách nhiệm của từng thành viên trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ đã ký kết với chủ đầu tư.
Trao đổi với phóng viên Báo Đấu thầu, đại diện Công ty TNHH Tư vấn đầu tư xây dựng An Phát Hưng Yên cho rằng, cần có quy định để siết chặt trách nhiệm của các thành viên liên danh trong quá trình dự thầu và thực hiện hợp đồng. Trên thực tế, nhiều chủ đầu tư cũng “tiến thoái lưỡng nan” vì sau khi trúng thầu, các thành viên liên danh không chịu hợp tác với nhau hoặc có thành viên bị mất năng lực tài chính, không còn khả năng thực hiện phần công việc đã được giao nhưng các thành viên khác “không giúp sức”. Quá trình thực hiện hợp đồng thường phát sinh nhiều tình huống phức tạp, các cơ quan chức năng cần xây dựng chế tài xử lý đủ mạnh để phân định việc xử phạt nghiêm minh, bảo đảm tính chặt chẽ và thống nhất của liên danh nhà thầu nhưng cũng phải hài hòa, hợp lý với quyền lợi của các thành viên liên danh không vi phạm.