|
| Hàng loạt dự án hạ tầng giao thông đang được gấp rút triển khai nhằm tăng cường năng lực vận tải, gắn kết các đô thị liền kề, tạo không gian phát triển mới cho vùng Đồng bằng sông Hồng. Ảnh: Lê Xuân |
Theo Quyết định số 368/QĐ-TTg ngày 4/5/2024 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch vùng Đồng bằng sông Hồng thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Đồng bằng sông Hồng gồm có 10 tỉnh, thành phố, gồm: Hà Nội, Hải Phòng, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Hải Dương, Hưng Yên, Thái Bình, Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình. Vùng được tổ chức thành 2 tiểu vùng (phía Bắc sông Hồng và phía Nam sông Hồng) với 1 vùng động lực quốc gia (bao gồm TP. Hà Nội và các địa bàn cấp huyện dọc theo trục Quốc lộ 5 và Quốc lộ 18 qua các tỉnh Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương, TP. Hải Phòng và tỉnh Quảng Ninh), 4 cực tăng trưởng (gồm Hà Nội, Bắc Ninh, Quảng Ninh, Hải Phòng) và 5 hành lang kinh tế (2 hành lang kết nối quốc tế; 3 hành lang kết nối vùng).
Quyết định trên đặt mục tiêu đến năm 2030, tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn Vùng bình quân đạt khoảng 9 - 9,5%/năm, trong đó tiểu vùng phía Bắc sông Hồng đạt khoảng 8,8 - 9%, tiểu vùng Nam sông Hồng đạt 10 - 10,5%/năm. Tầm nhìn đến năm 2050, trở thành vùng phát triển hiện đại, văn minh, sinh thái, thu nhập cao. Một trong những giải pháp trọng tâm là hoàn thiện kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội chiến lược đồng bộ, hiện đại, lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư, kích hoạt và khơi thông mọi nguồn lực để phát triển.
Trong tầm nhìn đến 2030, vùng Đồng bằng sông Hồng chú trọng đầu tư phát triển các tuyến đường sắt như: đường sắt kết nối các khu kinh tế cửa khẩu với cảng biển cửa ngõ quốc tế khu vực Hải Phòng - Quảng Ninh, trong đó ưu tiên chuẩn bị và triển khai xây dựng mới các tuyến đường sắt tốc độ cao Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh và Lạng Sơn - Hà Nội kết nối với Trung Quốc; kết nối đường sắt đô thị tại Hà Nội và các địa phương trong vùng như Bắc Ninh, Hưng Yên, Hà Nam, Vĩnh Phúc nhằm tăng cường năng lực vận tải công cộng khối lượng lớn, gắn kết các đô thị liền kề, tạo không gian phát triển xây dựng đô thị, các khu chức năng (mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông - TOD)…
Cuối năm 2024, tuyến đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội (tuyến metro số 3) đã chính thức đi vào vận hành 8,5 km đoạn trên cao. Theo dự kiến, tháng 10/2025, Hà Nội sẽ khởi công 2 tuyến metro, gồm: metro số 5 Văn Cao - Hòa Lạc dài hơn 38 km với tổng mức đầu tư hơn 61.900 tỷ đồng; metro số 2 Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo dài 11,5 km với tổng mức đầu tư gần 35.600 tỷ đồng. Mục tiêu đến năm 2050, Hà Nội sẽ hoàn thiện 14 tuyến đường sắt đô thị, kết nối toàn thành phố, giảm ùn tắc và nâng tầm giao thông Thủ đô.
Tuyến đường sắt cao tốc Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh dài khoảng 441 km với tốc độ thiết kế 160 - 200 km/h, đang được các địa phương vào cuộc quyết liệt để giải phóng mặt bằng với 20 đơn vị đang tiến hành khoan khảo sát địa chất. Tại Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 5/2025, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, Dự án sẽ khởi công vào ngày 19/12/2025. Tuyến đường sắt cao tốc này sẽ rút ngắn thời gian đi từ vùng Tây Bắc qua Hà Nội đến cảng Cái Lân xuống còn 4 - 5 giờ, tạo trục vận tải chiến lược theo hành lang Côn Minh (Trung Quốc) - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Hạ Long…
Song song với đường sắt, vùng Đồng bằng sông Hồng sẽ tập trung phát triển đồng bộ và hiện đại hạ tầng cảng biển, cảng hàng không và đường bộ như: tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông đi qua địa bàn Vùng, các tuyến đường bộ kết nối, các tuyến vành đai vùng Thủ đô Hà Nội, đường bộ ven biển; mở rộng Cảng hàng không quốc tế Nội Bài, hoàn thiện hạ tầng các cảng biển Hải Phòng, Quảng Ninh…
Một trong những dự án giao thông lớn góp phần tháo gỡ điểm nghẽn kết nối hạ tầng tại Đồng bằng sông Hồng là cao tốc Ninh Bình - Hải Phòng (CT.08) dài khoảng 117 km với tổng mức đầu tư gần 20.000 tỷ đồng. Tuyến cao tốc này nối các tỉnh phía Nam sông Hồng đến cảng nước sâu Lạch Huyện (Hải Phòng), góp phần kết nối các trung tâm công nghiệp ven biển. Trong đó, đoạn qua Nam Định - Thái Bình dài 60,9 km, đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) với tổng vốn đầu tư là 19.785 tỷ đồng (6.200 tỷ đồng ngân sách Trung ương, vốn chi trả giải phóng mặt bằng 3.173 tỷ đồng, phần vốn của Nhà đầu tư là 10.448 tỷ đồng) đã được khởi công vào ngày 11/5/2025. Nhà đầu tư Dự án PPP này là Liên danh Geleximco - Vinaconex - Phuong Thanh Tranconsin - Naso CO - Hoang Cau IIC. Các địa phương, chủ đầu tư và nhà thầu cam kết tập trung nguồn lực để rút ngắn tiến độ, sớm thông xe.
Đoạn qua Ninh Bình dài 25,3 km đang hoàn thiện thiết kế và giải phóng mặt bằng, dự kiến hoàn thành vào năm 2027 và đưa vào khai thác năm 2028.
Kết nối với cao tốc Hà Nội - Lào Cai, Nội Bài - Hạ Long, tuyến đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội đi qua 3 địa phương (Hà Nội, Hưng Yên và Bắc Ninh) đang từng bước triển khai, dần hình thành tuyến hành lang kinh tế Đồng bằng sông Hồng.
Tại địa phận Hưng Yên, theo Ban Quản lý dự án đầu tư công trình giao thông - xây dựng Tỉnh, Hưng Yên được giao chủ quản 2 dự án thành phần thuộc tuyến đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội, gồm: Dự án thành phần 1.2 Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thuộc địa phận tỉnh Hưng Yên (3.739,9 tỷ đồng); Dự án thành phần 2.2 Xây dựng đường song hành (đường đô thị) địa phận tỉnh Hưng Yên (1.504,56 tỷ đồng).
Đến nay, Hưng Yên đã thu hồi đất và bàn giao cho Chủ đầu tư 215,3 ha đạt 95,33%... Dự án thành phần 1.2 đã giải ngân 49,16 tỷ đồng kế hoạch vốn năm 2025, đạt 57,1%; lũy kế giải ngân đến nay là 3.288,57 tỷ đồng, đạt 88%. Đối với Dự án thành phần 2.2, giải ngân 5 tháng đầu năm 2025 là 183,7/469,5 tỷ đồng, đạt 39,1%; lũy kế giải ngân đến nay là 884,15/1.170 tỷ đồng, đạt 75,6%.
Chia sẻ với phóng viên, ông Nguyễn Hữu Thống, Giám đốc Ban điều hành Công ty CP Lizen, nhà thầu thực hiện Gói thầu số 01 Thi công xây dựng công trình Dự án thành phần 2.2 (giá trúng thầu 1.253,6 tỷ đồng) cho biết: “Chúng tôi đã tiếp nhận được khoảng gần 76% mặt bằng sạch. Công tác thi công đã hoàn thành 90%, còn 10% đang thảm nhựa, dự kiến hoàn thành vào ngày 30/6/2025. Cứ có mặt bằng đến đâu, Nhà thầu sẽ thi công đến đó, ưu tiên tập trung nhân lực, máy móc hoạt động hết công suất cho công trình trọng điểm này. Nếu Chủ đầu tư bàn giao mặt bằng còn lại vào cuối tháng 6/2025, Nhà thầu sẽ phấn đấu hoàn thành trong năm nay, sớm hơn 6 - 8 tháng so với kế hoạch”.
Trước đó, tuyến đường bộ ven biển Nam Định dài 65,58 km có tổng mức đầu tư khoảng 2.700 tỷ đồng đã được đưa vào khai thác từ ngày 30/6/2024, kết nối 3 huyện ven biển Giao Thủy, Hải Hậu, Nghĩa Hưng, tạo động lực cho phát triển kinh tế và du lịch biển.
Những nỗ lực của các chủ đầu tư, nhà thầu, địa phương tạo nên kỳ vọng các dự án hạ tầng sẽ sớm về đích, không chỉ giải quyết nút thắt giao thông, mà còn tạo không gian mới, nâng tầm phát triển cho vùng Đồng bằng sông Hồng cũng như cả nước.
