|
| HSMT của không ít gói thầu đã bỏ qua hoàn toàn vai trò giám sát, theo dõi của cơ quan quản lý nhà nước về đấu thầu tại địa phương. Ảnh: Tường Lâm |
Đây là một trong những nguyên nhân khiến nhà thầu gặp khó khăn, thậm chí gây nên sự hoang mang khi thực hiện quyền kiến nghị, kiến nghị sai quy định, nhầm địa chỉ.
Mờ mịt như chỉ dẫn nhà thầu
Trong HSMT, một trong những phần thông tin được tập trung ở những trang đầu theo các mẫu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) ban hành chính là chỉ dẫn nhà thầu. Tùy vào nguồn vốn, tính chất của từng gói thầu để phân trách nhiệm cho mỗi cơ quan trong quá trình tổ chức lựa chọn nhà thầu tại mỗi địa phương. Tuy nhiên, không phải HSMT gói thầu nào cũng có những thông tin chỉ dẫn được phân cấp khoa học, đúng quy định, đúng vai.
Tại HSMT của Gói thầu 7a: Thi công xây dựng đoạn km0+000-km5+187 (dự án thành phần 2) thuộc Dự án Đường Tân Tập - Long Hậu - Quốc lộ 50 - cảng Long An, phần chỉ dẫn nhà thầu cho thấy: Địa chỉ của Bên mời thầu là Ban Quản lý dự án (QLDA) công trình giao thông tỉnh Long An; địa chỉ chủ đầu tư là Sở Giao thông vận tải Long An; địa chỉ của người có thẩm quyền trong HSMT này ghi luôn là Sở Giao thông vận tải Long An; Địa chỉ Hội đồng tư vấn: Không có; Địa chỉ của tổ chức, cá nhân thực hiện nhiệm vụ theo dõi, giám sát là Ban QLDA công trình giao thông tỉnh Long An (chính là bên mời thầu). Đây là gói thầu có giá trị hơn 230 tỷ đồng.
HSMT của Gói thầu số 20 (xây lắp) gồm: Đường giao thông, đảo vòng xoay, cầu Vĩnh An, thoát nước, cây xanh, chi phí hạng mục chung thuộc Dự án Mở rộng đường ĐT767 và cầu Vĩnh An đoạn đi qua thị trấn Vĩnh An, huyện Vĩnh Cửu (Đồng Nai) lại có cách chỉ dẫn nhà thầu cũng khá oái oăm. Địa chỉ nhận đơn kiến nghị của Chủ đầu tư là UBND huyện Vĩnh Cửu; Địa chỉ nhận đơn kiến nghị của người có thẩm quyền: Ban QLDA huyện Vĩnh Cửu; Địa chỉ nhận đơn kiến nghị của Hội đồng tư vấn: Sở KH&ĐT Đồng Nai; Địa chỉ của tổ chức, cá nhân thực hiện nhiệm vụ theo dõi, giám sát lại là Ban QLDA huyện Vĩnh Cửu. Đây cũng là một gói thầu xây lắp trị giá hơn 80 tỷ đồng.
Một loạt gói thầu mua sắm thiết bị tập trung do Trung tâm Thông tin - Tư vấn - Dịch vụ tài chính Tiền Giang làm bên mời thầu thời gian qua có nội dung của chỉ dẫn nhà thầu cũng được thể hiện nhiều bất cập. Đây là đơn vị mua sắm tập trung cho tỉnh Tiền Giang nhưng địa chỉ nhận đơn kiến nghị được chỉ dẫn trong HSMT là… chủ đầu tư. Trong khi đó, theo quy định của Luật Đấu thầu, đối với mua sắm tập trung, bên mời thầu mới là đơn vị có trách nhiệm đầu tiên tiếp nhận và xử lý đơn kiến nghị của nhà thầu. Tuy nhiên, địa chỉ của bộ phận thường trực giúp việc Hội đồng tư vấn được ghi trong nhiều HSMT vẫn là Trung tâm Thông tin - Tư vấn - Dịch vụ tài chính Tiền Giang; địa chỉ của tổ chức, cá nhân thực hiện nhiệm vụ theo dõi giám sát lại là các chủ đầu tư.
Nhầm vai trong đấu thầu: Lỗ hổng nguy hại
Có không ít bộ HSMT gói thầu xây lắp quy mô lớn quy địa chỉ của bộ phận thường trực giúp việc của Hội đồng tư vấn và địa chỉ của cá nhân, đơn vị tham gia theo dõi, giám sát về một mối là… Chủ đầu tư. Điều này cho thấy, việc lập HSMT những gói thầu này đã bỏ qua hoàn toàn vai trò giám sát, theo dõi của cơ quan quản lý nhà nước về đấu thầu tại địa phương. Các chuyên gia về đấu thầu cực kỳ quan ngại khi tiếp cận với những bộ HSMT như kể trên. Họ cho rằng, chỉ dẫn nhà thầu nhập nhằng, các bên được giao nhầm vai, ngồi nhầm chỗ là vô cùng nguy hại trong đấu thầu.
Giao nhầm vai, ngồi nhầm chỗ trong đấu thầu rõ ràng nhất khi tại các HSMT, đáng lẽ ra đơn vị nhận đơn kiến nghị của bộ phận thường trực giúp việc Hội đồng tư vấn cũng như tổ chức, cá nhân thực hiện nhiệm vụ theo dõi, giám sát thì lại dồn về cho chủ đầu tư. “Như vậy không khác nào các chủ đầu tư vừa đá bóng vừa thổi còi. Làm sao có thể vừa là đơn vị thực hiện vừa là đơn vị theo dõi, giám sát. Như vậy, không thể có được sự khách quan khi tổ chức đấu thầu. Đáng buồn là ít nhà thầu đọc kỹ những chỉ dẫn này và dám lên tiếng phản đối. Càng có ít HSMT bị tuýt còi bởi những chỉ dẫn sai lệch như vậy”, chuyên gia đấu thầu - TS. Nguyễn Việt Hùng khẳng định.
Trao đổi với Báo Đấu thầu, một số đơn vị tư vấn than thở, dù khi trình dự thảo HSMT đã có chỉ dẫn đúng quy định, nhưng có một số đơn vị “rất ghét” bị lôi vào để chịu trách nhiệm nên bằng mọi cách ép chủ đầu tư phải đóng nhiều vai, nếu không hồ sơ không được thẩm định, phê duyệt. “Các cơ quan quản lý địa phương rất ngại khi có tên trong các HSMT. Chúng tôi muốn HSMT được phê duyệt nhanh chóng thì phải chiều theo ý những đơn vị này”, một đơn vị tư vấn than thở.
