Ngân hàng Nhật gặp khó với lãi suất âm

Liệu BOJ đã đưa ra chính sách hợp lý hay chưa khi mà vấn đề của tiêu dùng và đầu tư kém ở Nhật không phải bắt nguồn từ việc thiếu cung tiền mà bởi nhu cầu tín dụng quá yếu? - Ảnh: Reuters.

Lãi suất âm đang tạo ra thêm nhiều thách thức cho hoạt động kinh doanh của nhiều ngân hàng lớn tại Nhật, theo một bài bình luận mới đây trên Bloomberg.

3 tháng sau khi Ngân hàng Trung ương Nhật (BOJ) khiến thị trường tài chính Nhật và thế giới “choáng váng” với mức lãi suất âm, rất nhiều ngân hàng lớn của Nhật đã công bố dự báo lợi nhuận thấp nhất trong 5 năm. 

Trong một bài phát biểu tại Tokyo tuần trước, chủ tịch tập đoàn tài chính Mitsubishi UFJ Financial Group, ông Nobuyuki Hirano tuyên bố mức lãi suất âm đã khiến khách hàng của các ngân hàng vô cùng lo ngại và sẽ khiến hoạt động kinh doanh của các ngân hàng bị tổn hại.

Trong nhóm các cổ phiếu ngành thuộc chỉ số Topix, cổ phiếu ngành ngân hàng có mức sụt giảm sâu nhất, đến 29% trong năm nay. Hàng loạt tập đoàn tài chính lớn bao gồm MUFG, Sumitomo Mitsui Financial Group và Mizuho Financial Group dự báo lợi nhuận ròng trong năm tài khóa hiện tại sẽ giảm 5,2% xuống 2,15 nghìn tỷ yên (tức 19,5 tỷ USD).

“Các ngân hàng đang và sẽ có môi trường hoạt động vô cùng khó khăn tại Nhật cũng như ở nước ngoài. Lãi suất âm khiến họ không kiếm được lợi nhuận”, chuyên gia phân tích cao cấp tại ngân hàng BP Paribas SA, ông Toyoki Sameshima, nhận định.

Trên thực tế, nhiều chuyên gia hoài nghi rằng liệu BOJ đã đưa ra chính sách hợp lý hay chưa khi mà vấn đề tiêu dùng và đầu tư kém ở Nhật không phải bắt nguồn từ việc thiếu cung tiền mà bởi nhu cầu tín dụng quá yếu. 

Điều này thể hiện ở việc trong tháng 4/2016, dù lãi suất đã được áp ở mức âm nhưng tổng giá trị tiền gửi vẫn cao hơn tổng giá trị các khoản cho vay ra đến 217,2 nghìn tỷ Yên.

Và trên thực tế, kể cả từ trước khi áp mức lãi suất âm, các ngân hàng cũng đã khó kiếm được tiền từ hoạt động tín dụng. Khi BOJ đưa ra mức lãi suất âm, các ngân hàng rất ngần ngại hạ lãi suất tiền gửi xuống mức âm mà để nó ở mức 0,001% bởi họ rất sợ mất khách hàng.

Trong bối cảnh giá dầu đã giảm xuống mức thấp trong thời gian quá lâu, các ngân hàng cho vay trong lĩnh vực năng lượng đối diện với nhiều khó khăn, trong đó nổi bật nhất là MUFG. Khi mà lợi nhuận từ hoạt động cho vay nội địa giảm sút, nhóm ngân hàng này đã đẩy mạnh cho vay ở nước ngoài, nhưng cũng chính trong mảng này, họ gặp khó khi giá hàng hóa giảm.

Cho đến nay, không giống ngân hàng các nước phương Tây, các ngân hàng Nhật chưa khó khăn đến mức phải cắt giảm chi phí hoạt động. Ngoài ra, họ vẫn tuyển dụng thêm nhân sự trong mảng kinh doanh chứng khoán để tăng doanh thu.