|
| Ảnh minh họa: Internet |
Nâng hạng nhiều chỉ số
Từ những đánh giá về 19 nền kinh tế châu Á và Mỹ, với 28 chỉ báo trên 3 lĩnh vực trụ cột là kinh tế, xã hội và môi trường, theo bảng xếp hạng Chỉ số thương mại bền vững lần thứ hai của Hinrich Foundation, Việt Nam đứng thứ 9, tăng 2 điểm so với năm 2016 và tăng 6 điểm về mức thu nhập quốc gia.
Nhiều lĩnh vực đã được cải thiện rõ rệt. Xét về chỉ số trụ cột kinh tế, Việt Nam đứng thứ 9 trên bảng xếp hạng và đạt mức điểm cao về mức độ mở cửa thị trường. Theo các chuyên gia của Hinrich Foundation, đây là một dấu hiệu tích cực cho thấy sự tiến bộ trong mở cửa thương mại và trao đổi hàng hóa xuyên biên giới. Tham gia Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) được xem là một minh chứng cho sự cam kết của Việt Nam trong việc hướng đến tự do hóa thương mại.
Còn về lĩnh vực xã hội, Việt Nam đã vươn lên vị trí thứ 8, và đặc biệt đứng vị trí thứ 5 về chỉ số thành phần GINI (công cụ phổ biến nhất trong đo lường bình đẳng thu nhập), cao hơn các nước có thu nhập trung bình như Trung Quốc, Thái Lan, Malaysia. Đây là thành quả của việc hạn chế bất bình đẳng và cải thiện tiêu chuẩn lao động (được xây dựng trên chỉ số hạn chế lao động cưỡng bức, lao động trẻ em và cải thiện quyền của người lao động). Việc Việt Nam trở thành thành viên của CPTPP cũng sẽ đảm bảo việc tuân thủ quyền của người lao động như Tuyên bố của Tổ chức Lao động quốc tế năm 1998.
Những chính sách thương mại bền vững là một trong những yếu tố giúp Việt Nam thành công trong thu hút các nhà đầu tư nước ngoài. Việt Nam đang trở thành một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng ở khu vực Đông Á, cùng với Nhật Bản, Hàn Quốc và Singapore là những quốc gia tiên phong.
Vẫn còn nhiều việc phải làm
Mặc dù có tiến bộ về chỉ số xã hội, nhưng theo Hinrich Foundation, Việt Nam vẫn đang đứng thứ 9 trong bảng xếp hạng, tụt 5 hạng so với lần xếp hạng thứ nhất.
Thực tế, ông Steve Olson, chuyên gia của Hinrich Foundation cho biết, các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp (DN) tư nhân ngày càng nhận thức được vai trò và tham gia mạnh mẽ, thậm chí đi đầu về phát triển bền vững. Thực tế cho thấy, những DN hoạt động theo hướng phát triển bền vững sẽ nhận được nhiều hợp đồng hơn, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh. Thương mại là yếu tố thúc đẩy tăng trưởng bền vững ở Việt Nam, giúp Việt Nam trở thành một điểm đến thu hút vốn đầu tư nước ngoài.
Do đó, theo các chuyên gia của Hinrich Foundation, Việt Nam cần khắc phục 4 yếu tố. Đó là xu hướng suy giảm lực lượng lao động do già hóa dân số; giảm trừ các chi phí thương mại liên quan đến kết cấu hạ tầng, hậu cần và các chi phí khác từ hệ thống pháp lý và quản lý; những rủi ro trong quá trình thanh toán thương mại; giảm tỷ lệ phá rừng và ô nhiễm nguồn nước do yếu tố thương mại và sản xuất.
Đánh giá bộ chỉ số của Hinrich Foundation là rất đáng để tham khảo, luật sư Trương Thanh Đức cho rằng, bộ chỉ số này tương đối tổng hợp, xét trên cả 3 khía cạnh là kinh tế, xã hội và môi trường. Từ trước đến nay, Việt Nam mới chỉ quan tâm tới khía cạnh kinh tế như: xuất nhập khẩu, tăng trưởng, hàm lượng nội địa, thị trường... mà chưa để ý nhiều đến các yếu tố có liên quan đến xã hội và môi trường. Kết quả nghiên cứu này cho thấy, Việt Nam vẫn còn nhiều dư địa để cải thiện như tiêu chuẩn người lao động trong nhóm nhân tố về xã hội, môi trường, hoạt động hỗ trợ thương mại như hải quan, thuế...
Mặc dù vậy, theo ông Đức, Hinrich Foundation cần phải tiếp tục hoàn thiện hơn bộ chỉ số này, sát thực hơn với bối cảnh của Việt Nam. Thực tế cho thấy, một số đánh giá của Hinrich Foundation là chưa sát thực tế, chẳng hạn như vấn đề ổn định về kinh tế chính trị, chống tham nhũng... Đặc biệt, về tỷ giá, mặc dù thời gian qua tỷ giá đồng Việt Nam có biến động mạnh, nhưng so với khu vực thì đồng Việt Nam tương đối ổn định, chỉ mất giá khoảng 2,8%, trong khi các quốc gia trong khu vực là từ 4 - 13%, thậm chí là 15%.
Theo một nghiên cứu của PwC, phần lớn DN khu vực châu Á - Thái Bình Dương đang phải đối mặt với thách thức chuyển đổi kỹ thuật số. Để nắm bắt những cơ hội đầu tư, kinh doanh trong tương lai và tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, 2 ưu tiên hàng đầu đối với DN hiện nay là cải thiện khả năng tương tác với khách hàng trên nền tảng kỹ thuật số và nâng cao kỹ năng số cho lực lượng lao động.
