Việt Nam đứng trước cơ hội “vàng” trở thành nơi hội tụ tài chính toàn cầu

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, Bộ Tài chính sẽ sớm hoàn thiện Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về TTTC tại Việt Nam, đồng thời xây dựng và hoàn thiện khuôn khổ pháp lý hiện đại phù hợp với thông lệ quốc tế và điều kiện thực tiễn Việt Nam. Ảnh: Lê Toàn

Hội nghị Xây dựng Trung tâm tài chính tại Việt Nam có ý nghĩa quan trọng nhằm chuẩn bị điều kiện, phương án xây dựng và hoàn thiện Nghị quyết của Quốc hội về TTTC tại Việt Nam để trình tại Kỳ họp lần thứ 9 tới.

Trong 4 phiên thảo luận, đã có hàng chục ý kiến tâm huyết, sôi nổi, giàu tính thực tiễn xung quanh các chủ đề: Kinh nghiệm quốc tế về xây dựng TTTC và góp ý chính sách cho Việt Nam; đề xuất chính sách cần thiết cho TTTC; định vị TTTC tại Việt Nam; sự chuẩn bị của các địa phương trong việc xây dựng, phát triển và vận hành TTTC. Các ý kiến đóng góp tại Hội nghị là nguồn lực quý báu để Việt Nam từng bước hoàn thiện định hướng, chính sách và mô hình phát triển TTTC phù hợp xu thế toàn cầu và đặc thù quốc gia.

Theo nhiều ý kiến đánh giá, thế giới đang trải qua một kỷ nguyên nhiều biến động như cạnh tranh địa chính trị, biến đổi khí hậu, khủng hoảng chuỗi cung ứng, xung đột vũ trang, kinh tế phân mảnh… Đặc biệt, sự phát triển vượt bậc về khoa học công nghệ, chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo AI, blockchain… khiến trật tự tài chính toàn cầu không ngừng dịch chuyển.

Trong bối cảnh đó, các TTTC toàn cầu đang tái cấu trúc mạnh mẽ. Theo đó, các TTTC từ việc đơn thuần cung cấp dịch vụ vốn chuyển thành nơi hội tụ đổi mới sáng tạo, công nghệ tài chính (fintech), tài chính xanh và các sản phẩm đặc thù cho thị trường ngách. Hiện nay, châu Á đang là khu vực phát triển năng động nhất thế giới với việc hình thành các TTTC mới như Mumbai, Kuala Lumpur, Jakarta. Với vị trí địa chính trị quan trọng, kinh tế vĩ mô ổn định và môi trường đầu tư ngày càng cải thiện, Việt Nam đang đứng trước cơ hội "vàng" để tham gia và định vị vai trò trong chuỗi TTTC toàn cầu bởi sở hữu nhiều lợi thế.

Tại Hội nghị, nhiều ý kiến đóng góp của học giả, chuyên gia trải rộng trên nhiều lĩnh vực quan trọng từ kinh nghiệm xây dựng hạ tầng TTTC hiện đại, phát triển tài chính xanh, tài sản ảo, tài chính số, các cơ chế thu hút nhân tài…

Ông Andrew Oldland, Trưởng nhóm công tác về Trung tâm tài chính quốc tế thuộc Tổ chức TheCityUk, cho rằng, Việt Nam cần điều chỉnh mô hình xây dựng TTTC phù hợp bối cảnh của mình. Nhóm nghiên cứu đã giúp xây dựng các báo cáo để thực hiện TTTC ở Việt Nam và đưa ra các khuyến nghị về xây dựng cơ sở hạ tầng, thành lập cơ quan điều hành, cơ chế điều khiển các dòng tiền tự do... Theo đó, Nhóm cũng đánh giá sự khác biệt giữa nền kinh tế Việt Nam với các nền kinh tế đã thành lập TTTC, đồng thời xác định rõ xu hướng đổi mới sáng tạo trong TTTC, điểm khác biệt về xu hướng tài chính so với một số quốc giá khác, phương thức thúc đẩy tài chính xanh.

Ông Rich McClellan, cố vấn cấp cao về phát triển TTTC, nguyên Giám đốc quốc gia Việt Nam của Viện Nghiên cứu Tony Blair, cho rằng, Việt Nam cần tận dụng thế mạnh như sự phát triển kinh tế, vị trí địa chính trị, kim ngạch thương mại tăng trưởng khi xây dựng TTTC.

Ông Kuang Qu, Giám đốc Chiến lược phát triển bền vững Ngân hàng Trung Quốc chia sẻ một số cơ chế cởi mở giúp giao dịch quốc tế một cách dễ dàng tại Khu thương mại tự do Thượng Hải. Ông cho rằng đây là một kinh nghiệm quan trọng gợi mở cho Việt Nam trong quá trình xây dựng TTTC.

Các chuyên gia tài chính quốc tế đồng thuận, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành TTTC quốc tế và đóng vai trò chiến lược trong bối cảnh dịch chuyển địa kinh tế toàn cầu. Ảnh: Lê Toàn

Trao đổi tại phần thảo luận, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Thị Bích Ngọc cho rằng, TTTC ở Việt Nam cần có bản sắc riêng, tận dụng được lợi thế so sánh về kinh tế, xã hội và địa chính trị. Khác với mô hình TTTC truyền thống, quá trình xây dựng TTTC Việt Nam ưu tiên ứng dụng ngay công nghệ hiện đại như fintech, blockchain, tài chính xanh... Việt Nam hội nhập kinh tế quốc tế mạnh mẽ, đã ký 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) với các đối tác trên thế giới. Đây là cơ hội để phát triển các loại hình tài chính đặc thù “trade finance”, có điều kiện thuận lợi để xây dựng TTTC dựa trên xuất khẩu hàng nông sản và các mặt hàng truyền thống. Đơn cử, có thể xây dựng sàn giao dịch hàng hóa dựa vào blockchain. TTTC của Việt Nam sẽ tạo sự khác biệt và cũng sẽ bổ trợ cho các TTTC khác trong khu vực.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đánh giá, Hội nghị Xây dựng TTTC tại Việt Nam không chỉ là cuộc đối thoại chính sách thông thường mà thực sự là bước ngoặt mang tính chiến lược trong tiến trình xây dựng TTTC quốc tế tại Việt Nam. Các ý kiến của các chuyên gia hết sức tâm huyết, thiết thực, có chiều sâu và cho thấy sự quan tâm của cộng đồng quốc tế với quá trình xây dựng TTTC tại Việt Nam. Bên cạnh việc nhìn nhận thách thức, ý kiến chuyên gia quốc tế đến từ nhiều nền tài chính phát triển thể hiện sự thống nhất cao rằng, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành TTTC quốc tế. Việt Nam có vai trò chiến lược trong bối cảnh dịch chuyển địa kinh tế toàn cầu. Đồng thời nhận định, 3 trụ cột cốt lõi để hình thành TTTC gồm: cải cách thể chế, đầu tư hạ tầng và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

“Việt Nam đang đứng trước cơ hội vàng trở thành nơi hội tụ dòng vốn, công nghệ và nhân tài tài chính toàn cầu. Tôi tin tưởng rằng chúng ta từng bước hiện thực hóa mục tiêu trở thành một TTTC tầm khu vực và quốc tế. Thành công trong việc phát triển TTTC sẽ mang lại những lợi ích quan trọng cho đất nước. Đó là gia tăng kết nối Việt Nam với thị trường tài chính toàn cầu, thu hút các định chế tài chính nước ngoài, khơi thông mạnh mẽ các dòng vốn đầu tư, nắm bắt hiệu quả các cơ hội từ sự dịch chuyển của dòng vốn quốc tế. Phát triển thị trường tài chính trong nước theo chuẩn mực quốc tế, tạo công ăn việc làm và nâng cao chất lượng lao động”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nói và nhấn mạnh, nếu phát triển thành công TTTC sẽ là động lực lớn và cùng các giải pháp đột phá khác của quốc gia, Việt Nam sẽ chuyển mình trở thành nền kinh tế hiện đại, phát triển đột phá và bền vững.

Theo người đứng đầu ngành tài chính, phát triển TTTC tại Việt Nam tập trung vào các lĩnh vực: Phát triển hạ tầng tài chính hiện đại bao gồm hệ thống thanh toán, lưu ký giao dịch; thu hút và phát triển nhân lực tài chính chất lượng cao; thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong tài chính xanh, công nghệ tài chính, tài sản số và quản trị rủi ro; hợp tác trong việc áp dụng các chuẩn mực quốc tế; tăng cường giám sát bảo đảm an toàn hệ thống tài chính. Với quyết tâm cao, nỗ lực lớn và hợp tác quốc tế, Việt Nam sẽ gặt hái thành công trong phát triển các TTTC, đóng góp quan trọng cho sự phát triển, thịnh vượng của khu vực và quốc tế. Bộ Tài chính sẽ sớm hoàn thiện Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về TTTC tại Việt Nam, đồng thời xây dựng và hoàn thiện khuôn khổ pháp lý hiện đại phù hợp với thông lệ quốc tế và điều kiện thực tiễn Việt Nam, quyết tâm đẩy nhanh việc hình thành TTTC chuyên nghiệp, hiện đại, hội nhập tại Việt Nam.