Vốn lớn, thách thức nhiều, Chính phủ tiếp tục đôn đốc giải ngân đầu tư công 2023

0:00 / 0:00
0:00
(BĐT) - Sáng 21/2, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc về đôn đốc đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 và thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.
Hội nghị trực tuyến toàn quốc về đôn đốc đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 và thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Ảnh: VGP
Hội nghị trực tuyến toàn quốc về đôn đốc đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 và thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Ảnh: VGP

Lượng vốn lớn chờ giải ngân

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2023 được Quốc hội quyết nghị là 711.684,386 tỷ đồng. Trong đó, số vốn chưa phân bổ chi tiết là 4.640,188 tỷ đồng vốn NSTW.

Căn cứ số vốn 707.044,198 tỷ đồng đã được Quốc hội phân bổ chi tiết cho từng bộ, cơ quan trung ương, địa phương, Thủ tướng Chính phủ đã giao kế hoạch vốn là 707.044,198 tỷ đồng, bằng 100% số vốn Quốc hội quyết nghị.

Đến hết ngày 17/2/2023, các bộ, cơ quan trung ương và địa phương đã phân bổ, giao kế hoạch chi tiết cho danh mục nhiệm vụ, dự án là 595.616,003 tỷ đồng, đạt 84,2% kế hoạch được Thủ tướng Chính phủ giao, bao gồm: vốn NSTW là 305.950.525 tỷ đồng, đạt 84,1%; vốn NSĐP là 289.665,478 tỷ đồng, đạt 84,4%.

Số vốn NSNN còn lại các bộ, cơ quan trung ương, địa phương chưa phân bổ chi tiết cho danh mục nhiệm vụ, dự án là 117.313,085 tỷ đồng (15,8% kế hoạch được Thủ tướng Chính phủ giao); bao gồm: vốn NTSW là 63.697,521 tỷ đồng (33/51 bộ, cơ quan trung ương và 55/63 địa phương chưa phân bổ chi tiết 100% kế hoạch), vốn cân đối NSĐP là 53.615,564 tỷ đồng (19/63 địa phương chưa phân bổ chi tiết 100% kế hoạch).

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, kế hoạch đầu tư công vốn NSNN năm 2023 có những thuận lợi hơn so với các năm 2021, 2022 do hầu hết các dự án lớn đã hoàn thiện thủ tục, giao đủ vốn trong Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025.

Tuy nhiên, năm 2023 là năm có nhiều khó khăn, thách thức như: Khối lượng công việc nhiều hơn, ngoài việc điều hành kế hoạch năm của các dự án đã có trong trung hạn, các cấp, các ngành tập trung chỉ đạo quyết liệt thực hiện, giải ngân dự án thuộc Chương trình phục hồi phát triển kinh tế - xã hội, đánh giá giữa kỳ Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025.

Quy mô vốn đầu tư công năm 2023 tăng khoảng 23% (khoảng 130 nghìn tỷ đồng) so với kế hoạch năm 2022 và tăng khoảng 250 nghìn tỷ đồng so với kế hoạch năm 2021 (năm đầu tiên của kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025), trong đó lượng vốn Chương trình mục tiêu quốc gia rất lớn (bao gồm kế hoạch năm 2023 và toàn bộ số vốn năm 2022 chưa giải ngân được Quốc hội cho phép chuyển sang năm 2023).

Bên cạnh đó, các yếu tố như giá cả nguyên nhiên vật liệu dự báo biến động khó lường, tác động trực tiếp đến hoạt động đầu tư xây dựng, thi công của các nhà thầu… cũng có thể tác động không thuận lợi đến công tác giải ngân vốn đầu tư công năm 2023.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, cần tập trung phân tích thấu đáo, khách quan tình hình, tồn tại, khó khăn đã được chỉ ra trong năm 2022 và các năm trước, vận dụng những bài học kinh nghiệm để thống nhất đưa ra các giải pháp cùng triển khai thực hiện.

Tại các Phiên họp Chính phủ tháng 7, 8 năm 2022, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã báo cáo các vướng mắc trong quy định của pháp luật điều chỉnh hoạt động đầu tư công liên quan đến 7 lĩnh vực (đất đai, bảo vệ môi trường, đấu thầu, ngân sách và công sản, xây dựng, tài nguyên và khoáng sản, đầu tư công).

Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, quản lý ngành lĩnh vực rà soát tất cả các vướng mắc liên quan đến lĩnh vực được phân công quản lý. Trên cơ sở đó, tổng kết, đánh giá toàn diện việc thực thi pháp luật, tổ chức lấy ý kiến, nhất là các đối tượng chịu tác động của chính sách, trình cấp có thẩm quyền sửa đổi cho phù hợp yêu cầu thực tiễn.

Để có thể nhận diện một cách tổng thể, đầy đủ, bao quát hơn toàn bộ vướng mắc, khó khăn liên quan đến thực hiện dự án đầu tư công, tổng hợp từ các bộ, cơ quan trung ương và địa phương, tại hội nghị này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư báo cáo bổ sung vướng mắc liên quan đến toàn bộ giai đoạn thực hiện một dự án đầu tư công (chuẩn bị đầu tư, thực hiện dự án, kết thúc dự án).

Kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2023 được Quốc hội quyết nghị là 711.684,386 tỷ đồng

Kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2023 được Quốc hội quyết nghị là 711.684,386 tỷ đồng

Tiếp tục khẩn trương, quyết liệt thực hiện giải pháp đẩy nhanh giải ngân

Về giải pháp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhấn mạnh cần khẩn trương phân bổ chi tiết toàn bộ kế hoạch đầu tư vốn NSNN năm 2023 được giao, bố trí đủ vốn theo tiến độ thực hiện cho dự án quan trọng quốc gia, dự án phát triển hạ tầng trọng điểm có sức lan tỏa, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội.

Thực hiện điều hòa linh hoạt vốn giữa Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025, bảo đảm giải ngân toàn bộ số vốn của Chương trình trong năm 2023 theo Nghị quyết số 10/NQ-CP của Chính phủ.

Các bộ, cơ quan trung ương và địa phương có thể sử dụng nguồn Chương trình để phân bổ, giao cho dự án có trong Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 và sau đó điều chỉnh lại tương ứng cho các dự án thuộc Chương trình.

Giải ngân năm 2022 đạt kỷ lục về số vốn

Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, năm 2022, tổng số vốn NSNN các bộ, cơ quan trung ương và địa phương đã phân bổ, giao kế hoạch chi tiết cho các nhiệm vụ, dự án là 551.378,271 tỷ đồng, đạt 95,1% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (vốn trong nước đạt 94,8% kế hoạch, vốn nước ngoài đạt 99,9% kế hoạch).

Số vốn NSNN còn lại chưa phân bổ là 28.668,563 tỷ đồng (bằng 4,9% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao), chủ yếu là vốn cân đối NSĐP.

Ước giải ngân kế hoạch đầu tư vốn NSNN đến ngày 31/1/2023 là 541.857,52 tỷ đồng, đạt xấp xỉ 93,5% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, cao hơn số liệu đã báo cáo tại Phiên họp Chính phủ tháng 1/2023 do đã cập nhật số liệu của các tỉnh: Hà Tĩnh, Hòa Bình; thấp hơn cùng kỳ năm 2021 (cùng kỳ năm 2021 đạt 95,11%) và một số năm gần đây, nhưng là năm có số tuyệt đối giải ngân cao nhất so với các năm trước đây, tăng khoảng 23,5% (khoảng 103 nghìn tỷ đồng) so với năm 2021.

Việc điều hòa vốn phải bảo đảm các điều kiện sau đây: Dự án đủ điều kiện giao kế hoạch vốn hằng năm; các bộ, cơ quan trung ương, địa phương thúc đẩy giải ngân tối đa vốn Chương trình cho tất cả các nhiệm vụ, dự án (bao gồm cả các nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình và các nhiệm vụ, dự án có trong Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025, bảo đảm đến hết ngày 31/1/2024 giải ngân toàn bộ kế hoạch vốn từ nguồn Chương trình.

Đối với các nhiệm vụ, dự án đã được bộ, cơ quan trung ương, địa phương giao kế hoạch vốn năm 2023 nhưng vẫn còn hạn mức kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021 - 2025, có nhu cầu đẩy nhanh tiến độ để hoàn thành dự án, đề nghị bố trí vốn từ Chương trình để đẩy nhanh tiến độ giải ngân các dự án nêu trên.

Nghiên cứu, chủ động chuẩn bị các điều kiện cần thiết về mặt bằng, mỏ vật liệu, nhân công… như thực hiện trước công tác kiểm đếm, đo đạc đất, phương án tái định cư nhằm nâng cao tính sẵn sàng, khả thi của dự án.

Áp dụng các hình thức đấu thầu phù hợp với tính chất dự án, đúng quy định pháp luật, lựa chọn nhà thầu có đủ năng lực thi công, lựa chọn hình thức hợp đồng phù hợp theo quy định, tránh để tình trạng các nhà thầu có tâm lý chờ điều chỉnh giá đối với hợp đồng trọn gói thi công.

Tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong giải ngân vốn đầu tư công; có chế tài xử lý nghiêm khắc theo quy định pháp luật các chủ đầu tư, ban quản lý dự án, tổ chức, cá nhân cố tình gây khó khăn, cản trở, làm chậm tiến độ giao vốn, thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công. Thay thế kịp thời những cán bộ, công chức, viên chức yếu kém về năng lực, trì trệ, gây nhũng nhiễu, tiêu cực, kiên quyết xử lý các hành vi tiêu cực trong quản lý đầu tư công.

UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện các biện pháp kiểm soát giá và chất lượng nguyên vật liệu xây dựng phục vụ cho các dự án đầu tư công; tăng cường kiểm tra, thanh tra, xử lý nghiêm các vi phạm, nhất là việc giao mỏ nguyên vật liệu không đúng đối tượng, không đúng thẩm quyền; cập nhật, điều chỉnh công bố giá vật liệu xây dựng, chỉ số giá xây dựng theo quy định; kiểm soát tình trạng biến động giá nguyên, nhiên vật liệu xây dựng và xử lý nghiêm các hành vi đầu cơ.

Tin cùng chuyên mục