Các nhà máy nhiệt điện than thực hiện nhiều biện pháp quản lý, bảo vệ môi trường. Ảnh: Lê Tiên |
Chú trọng bảo vệ môi trường
Khí thải, nước thải và chất thải phát sinh từ hoạt động của nhà máy nhiệt điện than đã được cảnh báo là gây nguy hại tới môi trường và sức khỏe của người dân.
Theo Công ty TNHH Điện lực Vĩnh Tân 1, với mục tiêu “An toàn lao động - môi trường - chất lượng”, bên cạnh đảm bảo vận hành liên tục Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 1 đạt hiệu quả, Chủ đầu tư Nhà máy đã đầu tư và vận hành đồng bộ các công trình bảo vệ môi trường. Nước thải, khí thải, chất thải rắn đều qua quy trình xử lý đạt tiêu chuẩn. Hàm lượng các thông số khí thải của Nhà máy sau xử lý thấp hơn nhiều lần so với QCVN 22:2009/BTNMT - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải công nghiệp nhiệt điện. Các loại nước thải khác phát sinh trong quá trình vận hành Nhà máy bao gồm: nước thải công nghiệp, sinh hoạt, nhiễm dầu và nhiễm than được xử lý tại các hệ thống xử lý nước thải tương ứng. Nước thải sau xử lý đáp ứng QCVN 40:2011/BTNMT và được tái sử dụng toàn bộ trong phạm vi Nhà máy, không thải ra môi trường.
Ngoài ra, công tác quản lý chất thải rắn tuân thủ theo các quy định hiện hành. Việc xử lý tro, xỉ được Chủ đầu tư rất chú trọng. Tro, xỉ được phân loại, lưu trữ trong các hệ thống silo tương ứng. Tại các silo này, phần tro, xỉ chưa được chuyển giao cho các đơn vị đủ điều kiện phân phối/xử lý, tái sử dụng sẽ được làm ẩm, sau đó vận chuyển bằng xe chuyên dụng đến công trình bãi xỉ Vĩnh Tân 1. Khu vực silo tro bay được phun nước, vệ sinh thường xuyên và lắp đặt hệ thống phun sương tại các cửa silo. Để tránh ảnh hưởng đến môi trường sống của người dân quanh khu vực, các biện pháp ngăn chặn phát tán bụi được thực hiện đầy đủ. Vận chuyển than từ bến cảng vào kho lưu chứa cho đến lò đốt bằng băng tải kín, tại các trạm chuyển tiếp lắp đặt các thiết bị hút bụi tĩnh điện kiểu ướt, tại phễu tiếp nhận than lắp các tấm chắn gió và hệ thống phun sương. Kho than được bao quanh bởi tường lưới sắt và hàng rào cây xanh, bên trong có lắp đặt hệ thống phun nước dập bụi. Tại bãi xỉ Vĩnh Tân 1, công tác chôn lấp tro, xỉ được vận hành theo đúng quy trình, chưa xảy ra sự cố phát tán bụi gây ảnh hưởng đến môi trường trong khu vực…
Lượng tiêu thụ tro xỉ từ các nhà máy nhiệt điện năm sau cao hơn năm trước, đến năm 2021 đã vượt hơn 14 triệu tấn. Mặc dù vậy vẫn chưa tiêu thụ được hết lượng tro xỉ tồn đọng.
Cũng nằm trong Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân, Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 2 do Tổng công ty Phát điện 3 (EVNGENCO 3) vận hành cũng đặc biệt chú trọng quản lý bảo vệ môi trường. Theo EVNGENCO 3, công tác quản lý và xử lý tro xỉ tại Nhà máy được kiểm soát tốt, đảm bảo môi trường an toàn, đã hoàn thành lắp đặt thiết bị quan trắc môi trường online, camera giám sát và truyền dữ liệu về Sở Tài nguyên và Môi trường địa phương.
Tổng công ty Phát điện 1 (EVNGENCO 1) khẳng định, mọi hoạt động đầu tư phát triển, sản xuất kinh doanh đều gắn với bảo vệ môi trường. Tổng công ty đã triển khai xây dựng hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn quốc gia tại tất cả các nhà máy nhiệt điện than; bảo đảm duy trì nhân lực vận hành các công trình xử lý môi trường và thường xuyên kiểm tra công tác bảo vệ môi trường theo đúng quy định.
Theo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), các nhà máy nhiệt điện than do EVN quản lý vận hành đã nghiêm túc thực hiện các biện pháp quản lý môi trường xuyên suốt từ giai đoạn đầu tư, xây dựng dự án tới khi các nhà máy đi vào vận hành; đầu tư công nghệ hiện đại để xử lý nước tuần hoàn, khí thải, tro xỉ… Kết quả quan trắc thông số môi trường tại các nhà máy hầu như đều đáp ứng quy chuẩn Việt Nam về khí thải và nước thải. Một số nhà máy nhiệt điện áp dụng công nghệ hiện đại như Vĩnh Tân 4, Duyên Hải 3 mở rộng... có thông số phát thải thấp hơn nhiều so với ngưỡng quy chuẩn Việt Nam. EVN cũng đã chỉ đạo các đơn vị “phủ xanh” khuôn viên các nhà máy nhiệt điện.
Tăng lượng tiêu thụ tro xỉ
Mặc dù tro bay, xỉ than thông thường của nhà máy nhiệt điện than không phải là chất thải nguy hại, nhưng vẫn có tác động gây ô nhiễm môi trường nếu không được kiểm soát nghiêm ngặt.
Đẩy mạnh tiêu thụ, sử dụng tro, xỉ làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng, làm vật liệu san lấp là vấn đề mà các nhà máy nhiệt điện than quan tâm xử lý trong thời gian qua. Theo EVNGENCO 1, các nhà máy nhiệt điện trực thuộc Tổng công ty đã từng bước quản lý, xử lý và tiêu thụ hiệu quả lượng tro xỉ phát sinh trong quá trình sản xuất, “xanh hóa” các bãi thu xỉ, giảm tác động tới môi trường xung quanh. Tro xỉ không còn là chất thải, mà là nguyên liệu cho sản xuất vật liệu xây dựng, san lấp mặt bằng… Tương tự, các nhà máy nhiệt điện khác của EVNGENCO 3 như Nhiệt điện Mông Dương, Nhiệt điện Ninh Bình đã tăng cường tiêu thụ tro xỉ. Năm 2021, lượng tiêu thụ tro xỉ của Nhà máy Nhiệt điện Mông Dương 1 đạt 100%.
Tổng hợp chung cả nước, theo ông Phạm Văn Bắc, Vụ trưởng Vụ Vật liệu xây dựng thuộc Bộ Xây dựng, bình quân 28 nhà máy nhiệt điện, hóa chất thải ra mỗi năm 16 triệu tấn tro xỉ. Cho đến cuối năm 2021, tổng lượng tồn đọng khoảng 48 triệu tấn, chiếm diện tích chứa 740 ha.
Ông Bắc cho biết, lượng tiêu thụ tro xỉ năm sau cao hơn năm trước, đến năm 2021 đã vượt hơn 14 triệu tấn. Mặc dù vậy vẫn chưa tiêu thụ được hết lượng tro xỉ tồn đọng.
Bộ Xây dựng cho biết sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan liên quan giải quyết vướng mắc, sử dụng tối đa tro xỉ làm vật liệu xây dựng, vừa giải bài toán thiếu vật liệu san lấp, đắp nền cho các dự án lớn, vừa tiêu thụ được tro xỉ, giải quyết các vấn đề môi trường.