|
| Ảnh minh họa. Nguồn Internet |
Thiếu nhiều điều kiện phát triển
Kết quả khảo sát Chỉ số Khởi nghiệp toàn cầu (GEM) 2015/2016 do Hiệp hội các nhà nghiên cứu kinh doanh toàn cầu (GERA) vừa công bố cho thấy, hệ sinh thái khởi nghiệp của Việt Nam không thay đổi nhiều so với năm 2014.
Điều đáng nói, có 9 trong 12 chỉ số liên quan đến hệ sinh thái khởi nghiệp của Việt Nam có điểm dưới trung bình. Trong đó, có 3 chỉ số thấp nhất là Chương trình hỗ trợ của Chính phủ (2,14 điểm), Tài chính cho kinh doanh (2,12 điểm) và Giáo dục về kinh doanh ở bậc phổ thông (1,57 điểm).
Nói về vấn đề này, tại Hội thảo “Vườn ươm doanh nhân” ngày 11/5, TS. Nguyễn Hải An, Giám đốc Trung tâm Ươm tạo DN nông nghiệp công nghệ cao TP.HCM cho rằng, tại Việt Nam, các DN trẻ theo mô hình startup cũng đã hình thành từ vài năm gần đây, nhưng chưa có nhiều thành công bởi rất thiếu các điều kiện phát triển ban đầu như văn phòng, nhân lực, nguồn vốn, mô hình kinh doanh.
Theo giới chuyên gia, khoảng gần 10 năm trước đây, các quỹ đầu tư mạo hiểm nước ngoài cũng từng rất quan tâm tới các DN công nghệ trẻ của Việt Nam. Nhưng do sức ép phải bảo toàn vốn cho nhà đầu tư, nên các quỹ đầu tư quốc tế cũng không dám mạo hiểm rót vốn vào mà chỉ đầu tư nhỏ giọt để các startup tiềm năng tạo dựng được thương hiệu, từ đó bán lại cổ phần với giá cao hơn cho các quỹ đầu tư khác theo kiểu “gặt lúa non”.
Hạn chế này khiến nhiều startup Việt Nam chưa kịp tạo được đà phát triển tốt đã lại rơi vào cảnh thiếu vốn, phải tập trung làm thương hiệu theo yêu cầu của nhà đầu tư hơn là tạo ra các sản phẩm chất lượng tốt thực sự.
Trên thực tế, đối với giai đoạn đầu khởi nghiệp khi DN mới chỉ có ý tưởng công nghệ chứ chưa thực sự có nguồn thu, DN sẽ rất khó gọi vốn đầu tư từ các quỹ.
Nhà nước cần chung tay
Giới chuyên gia cũng đề nghị, Nhà nước cần chung tay chia sẻ những rủi ro trong hoạt động đầu tư mạo hiểm vào hệ sinh thái khởi nghiệp. Đơn cử như rủi ro đối với ngân hàng có thể được chia sẻ thông qua hoạt động bảo lãnh công nghệ trong tín dụng hoặc rủi ro đối với các nhà đầu tư có thể được chia sẻ khi Nhà nước đối ứng với vốn đầu tư.
Ngoài ra, Nhà nước cần tham gia vào hoạt động đầu tư mạo hiểm cho các lĩnh vực công nghệ có thể mang lại nhiều lợi ích như công ích sinh học, vật liệu mới mà các nhà đầu tư chưa mấy mặn mà.
Cũng theo TS. Nguyễn Hải An, môi trường hỗ trợ hiệu quả và ổn định cho các startup non trẻ sẽ giúp Việt Nam có thêm nhiều DN năng động, có tốc độ phát triển nhanh, tạo ra doanh thu lớn cho nền kinh tế và tăng khả năng cạnh tranh.
Kinh nghiệm từ các quốc gia phát triển như Mỹ, Nhật Bản, Israel cho thấy, để khởi nghiệp thành công, cần tạo ra một môi trường “vườn ươm” để các “hạt giống” startup có điều kiện để nảy mầm tốt nhất. Môi trường này được gọi là hệ sinh thái khởi nghiệp, và cần được xây dựng bởi chính quyền sở tại để đảm bảo tính ổn định và độ sẵn sàng về các điều kiện giúp các startup khởi nghiệp.
