Cuộc đua tăng vốn ngân hàng vào hồi quyết liệt

Các ngân hàng tiếp tục tăng vốn để bảo đảm hệ số an toàn vốn tối thiểu (CAR), tăng khả năng cạnh tranh và đáp ứng nhu cầu tín dụng của nền kinh tế. Ảnh: Lê Tiên

Ngân hàng SHB vừa thông báo ngày 27/2/2025 là ngày đăng ký cuối cùng để chốt danh sách cổ đông thực hiện quyền nhận cổ tức bằng cổ phiếu năm 2023 với tỷ lệ 11%. Sau khi hoàn tất, vốn điều lệ của SHB sẽ tăng lên 40.658 tỷ đồng. Theo SHB, việc liên tục tăng vốn điều lệ có ý nghĩa quan trọng, giúp nâng cao năng lực tài chính của Ngân hàng, tăng khả năng cạnh tranh trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, đồng thời đáp ứng các lợi ích kỳ vọng của cổ đông. Tuy nhiên, việc trả cổ tức bằng cổ phiếu chỉ giúp ngân hàng ghi tăng vốn điều lệ chứ không giúp ngân hàng có nguồn vốn mới, bổ sung cho hoạt động kinh doanh.

Đầu năm nay, Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) cho biết đã được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chấp thuận cho phép tăng vốn điều lệ thêm tối đa hơn 1.238 tỷ đồng theo phương án phát hành cổ phiếu riêng lẻ đã được Đại hội đồng cổ đông thông qua. Sau khi hoàn tất, vốn điều lệ của BIDV sẽ lên mức hơn 70.200 tỷ đồng. Số vốn tăng thêm sẽ được BIDV sử dụng để bổ sung vốn kinh doanh, hoạt động tín dụng, hoạt động đầu tư, đầu tư cơ sở vật chất, công nghệ, nâng cao năng lực cạnh tranh của mạng lưới kinh doanh. Trước đó, BIDV đã hoàn tất phát hành gần 1,2 tỷ cổ phiếu để trả cổ tức cho cổ đông hiện hữu, tương ứng gần 11.971 tỷ đồng vốn điều lệ. Sau thay đổi trên, tổng vốn điều lệ của BIDV đã tăng từ 57.004 tỷ đồng lên hơn 68.975 tỷ đồng.

Tại Hội nghị Thường trực Chính phủ làm việc với các ngân hàng thương mại (NHTM) để tăng tốc, bứt phá, thúc đẩy tăng trưởng và kiểm soát lạm phát mới đây, Tổng giám đốc Agribank Phạm Toàn Vượng cho biết, năm 2025, với định hướng tín dụng ngành ngân hàng tăng khoảng 16%, NHNN đã giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho Agribank gần 13%, tương đương tăng trên 200.000 tỷ đồng. Nếu dư nợ hàng năm tăng thêm 200.000 tỷ đồng, Agribank cần bổ sung thêm 15.000 - 17.000 tỷ đồng vốn tự có.

Do đó, Agribank đề nghị được có cơ chế riêng cho các NHTM có vốn nhà nước, trong đó xem xét cấp bổ sung vốn điều lệ từ lợi nhuận thực nộp hàng năm của Agribank, tối thiểu 10.000 tỷ đồng/năm. Cơ chế này bắt đầu từ năm 2025 để Agribank có điều kiện tiếp tục hoàn thành nhiệm vụ chính trị được giao, tập trung tăng trưởng tín dụng cho lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, các dự án trọng điểm, dự án nhà ở xã hội, nhà cho người thu nhập thấp... Trước đó, NHNN đã phê duyệt quyết định tăng vốn điều lệ của Agribank từ mức 40.963 tỷ đồng lên 51.639 tỷ đồng kể từ ngày 4/10/2024.

Một số chỉ tiêu cơ bản của hệ thống ngân hàng (tính đến 30/11/2024, tốc độ tăng trưởng so với thời điểm cuối năm trước liền kề). Nguồn: Ngân hàng Nhà nước

TS. Châu Đình Linh, giảng viên Đại học Ngân hàng TP.HCM cho biết, năm 2024, có khoảng 10 ngân hàng tăng vốn điều lệ, một số ngân hàng đã kéo dài kế hoạch tăng vốn trong 2 - 3 năm. Đây là nỗ lực tích cực của các ngân hàng trước yêu cầu bắt buộc/sinh tồn trong giai đoạn tới về việc bảo đảm hệ số an toàn vốn tối thiểu (CAR) và gia cố bộ đệm về tài chính khi chất lượng tài sản có xu hướng suy giảm do nợ xấu gia tăng. Bên cạnh đó, việc tăng vốn còn tạo nguồn lực cần thiết để đẩy mạnh đầu tư vào công nghệ bởi đó là xu thế phát triển và cạnh tranh tất yếu hiện nay.

Về CAR, dự kiến trong thời gian tới, NHNN sẽ ban hành thông tư mới về tỷ lệ an toàn vốn đối với NHTM, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Trong đó, điểm đáng chú ý là dự kiến nâng CAR tối thiểu với các NHTM theo lộ trình lên mức 10,5% vào năm 2033. Trong khi đó, theo quy định hiện hành, CAR tối thiểu là 8% hoặc cao hơn theo quy định của Thống đốc NHNN trong từng thời kỳ.

TS. Nguyễn Hữu Huân, giảng viên Đại học Kinh tế TP.HCM cho rằng, dù quá trình tăng vốn của các ngân hàng diễn ra liên tục trong những năm gần đây, song hệ số CAR của các ngân hàng Việt Nam vẫn thấp hơn nhiều so với khu vực. Với việc NHNN dự kiến ban hành quy định mới về CAR theo lộ trình lên 10,5%, các ngân hàng càng phải chuẩn bị trước nguồn vốn để đáp ứng yêu cầu này.

Về cách thức tăng vốn, theo ông Huân, việc tăng vốn bằng nguồn lợi nhuận giữ lại là giải pháp hợp lý trong giai đoạn hiện nay. Bên cạnh đó, các ngân hàng cũng nên đẩy mạnh việc huy động vốn thông qua việc phát hành cổ phiếu mới, đồng thời củng cố năng lực tài chính bằng việc phát hành trái phiếu dài hạn.

Số liệu từ Hiệp hội Trái phiếu Việt Nam cho biết, trong năm 2024, tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp lên tới hơn 443.000 tỷ đồng. Xét về cơ cấu nhóm ngành, nhóm ngân hàng chiếm tỷ trọng lên tới 69%.

Về tăng vốn cho các NHTM nhà nước, ông Huân cho rằng, bên cạnh việc thay đổi quy định để tạo thuận lợi cho các ngân hàng này tăng vốn, tăng khả năng cạnh tranh trong bối cảnh mới, cần thúc đẩy công tác quản trị rủi ro, đặc biệt là đẩy nhanh quá trình cổ phần hóa, bán bớt vốn nhà nước để nâng cao công tác quản trị, tăng hiệu quả hoạt động.