|
| Nhiều công trình xây dựng cũng như sửa chữa trụ sở UBND cấp huyện bị yêu cầu rà soát, kiểm kê hoặc phải dừng thi công. Ảnh minh họa: Nhã Chi |
Sau khi có chủ trương của Bộ Chính trị, Ban Bí thư tại Kết luận 126-KL-TW ngày 14/2/2025 và Kết luận 127-KL/TW ngày 28/2/2025 về sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh, tiếp tục sắp xếp cấp xã và đặc biệt là không tổ chức cấp huyện, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đến nay nhiều địa phương đã ban hành văn bản yêu cầu tạm dừng xây dựng trụ sở cấp huyện như Đà Nẵng, Gia Lai, Quảng Nam, Yên Bái, Bắc Kạn, Nghệ An…
Chia sẻ với phóng viên, một số nhà thầu bày tỏ sự lúng túng và lo lắng khi các công trình xây dựng mới, sửa chữa trụ sở UBND cấp huyện bị yêu cầu rà soát hoặc phải dừng thi công.
Ông Trần Quang Vinh, Giám đốc Công ty TNHH MTV Xây dựng Nhật Quang (tỉnh Gia Lai) cho biết, nhà thầu có 2 công trình xây dựng mới trụ sở cấp huyện trúng thầu vào cuối năm 2024. Hiện tại, Gói thầu 01 Thi công xây dựng và cung cấp, lắp đặt thiết bị thuộc Dự án Hội trường huyện Mang Yang đã dừng thi công theo yêu cầu của UBND tỉnh Gia Lai (giá trúng thầu 26,85 tỷ đồng). Còn tại Gói thầu số 04 Thi công xây dựng công trình + lắp đặt thiết bị thuộc Dự án Trụ sở UBND huyện Chư Păh (giá trúng thầu 20,13 tỷ đồng), chủ đầu tư đang kiểm kê, rà soát và báo cáo cấp trên, chưa rõ là thi công tiếp hay dừng lại. Khối lượng thi công trên công trường đạt khoảng 60%, các hợp đồng mua thiết bị nhập khẩu, làm hệ thống cửa, gạch… đã ký và tạm ứng với đơn vị cung cấp. Mặc dù khối lượng công việc đã thực hiện chưa ghi nhận phần hàng hóa này nhưng trên thực tế, Nhà thầu đã phải thanh toán cho các bên liên quan, kể cả phần thuê thiết bị, máy móc, nên nếu chỉ được thanh toán phần khối lượng công việc đã thực hiện trên công trường thì sẽ bị thiệt hại nặng. Trong bối cảnh hiện tại, Nhà thầu đang “tiến thoái lưỡng nan” không biết thi công tiếp hay dừng lại vì thi công tiếp có thể sẽ không được thanh toán hết chi phí bỏ ra, còn dừng lại sẽ vi phạm thực hiện hợp đồng.
Một số nhà thầu tham gia thi công các gói thầu sửa chữa trụ sở UBND cấp huyện khác cho biết, tranh thủ khi địa phương mới yêu cầu rà soát, báo cáo về các gói thầu liên quan đến xây dựng, sửa chữa trụ sở UBND cấp huyện, đã tăng tốc thi công đến điểm dừng kỹ thuật công trình, thuận tiện cho việc thanh toán trước khi phải dừng thi công.
 |
| Các dự án xây dựng, sửa chữa trụ sở UBND cấp huyện dừng thi công đột ngột sẽ dẫn đến hệ lụy là việc phá vỡ hợp đồng của nhà thầu và các bên liên quan. Ảnh: Hùng Lê |
Ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam (VACC) nhận định, chủ trương không tổ chức cấp huyện khiến nhiều dự án sửa chữa, xây mới trụ sở UBND cấp huyện phải dừng, gây ra nhiều thiệt hại đối với nhà thầu. Tại thời điểm trúng thầu, nhà thầu phải giải quyết bài toán tổng thể trong việc huy động nguồn lực, thuê máy móc thiết bị, nhân công… nên việc dừng triển khai thi công đột ngột sẽ dẫn đến việc phá vỡ hợp đồng với các bên liên quan. Nhà thầu đã tạm ứng thanh toán và có thể phải đền bù một phần hợp đồng. Do đó, việc thanh lý hợp đồng giữa chừng trong trường hợp này cần phải được tính đúng, tính đủ để giảm thiểu thiệt hại cho nhà thầu. VACC đề nghị cơ quan chức năng sớm có hướng dẫn để “an lòng” và giảm bớt khó khăn cho nhà thầu khi phải dừng thi công.
Luật sư Nguyễn Hồng Chuyên, Tổng giám đốc Công ty CP Sở hữu trí tuệ Davilaw cho biết, khi hợp đồng đã được ký, các bên phải tôn trọng nội dung trong hợp đồng, việc dừng thi công trong trường hợp này là “bất khả kháng”, nên khi buộc phải thanh lý hợp đồng, Nhà nước cần có trách nhiệm đầy đủ với nhà thầu. Sắp tới nếu UBND cấp huyện không còn thì cấp có thẩm quyền, đơn vị hành chính mới tiếp nhận thẩm quyền của UBND cấp huyện (cấp xã sau sáp nhập hoặc một bộ phận của cấp tỉnh mới) phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ trong hợp đồng đã ký với nhà thầu.
Về vấn đề này, ông Lê Văn Tăng, nguyên Cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu cho rằng, để giảm thiểu thiệt hại cho nhà thầu, trước mắt, các chủ đầu tư cần nhanh chóng thanh toán toàn bộ khối lượng công việc nhà thầu đã triển khai trên công trường. Hiện nay, nguồn giải ngân năm 2025 đã sẵn sàng và chủ đầu tư phải quyết toán kịp thời cho nhà thầu. Đối với các hợp đồng mua sắm, thuê nhân công, thiết bị, nhà thầu nên đàm phán với phía đối tác để giảm thiểu việc bị phạt, đền bù hợp đồng; đồng thời tập hợp đầy đủ tài liệu đánh giá tổng thể thiệt hại, báo cáo chủ đầu tư và cấp có thẩm quyền để khi có hướng dẫn về chính sách tháo gỡ sẽ được giải quyết ngay. Không tổ chức chính quyền cấp huyện là chủ trương lớn về sắp xếp bộ máy nhà nước, nhưng nguyên tắc quan trọng trong quá trình thực hiện là không để xảy ra gián đoạn, ảnh hưởng đến chất lượng phục vụ nhân dân, trong đó có cả bộ phận nhà thầu. Do đó, các cơ quan chức năng liên quan nên sớm chủ động xây dựng chính sách, đưa ra các giải pháp cụ thể để giảm thiểu thiệt hại cho nhà thầu và hạn chế những hệ lụy về sau.
