|
| Bộ Tài chính nhấn mạnh việc ưu tiên đẩy nhanh tiến độ các dự án giao thông trọng điểm. Ảnh: Song Lê |
Giải ngân tăng tốc
Báo cáo tình hình thực hiện kế hoạch đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước (NSNN) 4 tháng và ước 5 tháng năm 2025 của Bộ Tài chính cho thấy, kế hoạch vốn năm 2025 được Thủ tướng Chính phủ giao cho các bộ, ngành trung ương và địa phương là hơn 825.922 tỷ đồng, bao gồm 350.195 tỷ đồng vốn ngân sách trung ương, 475.727 tỷ đồng ngân sách địa phương. Ngoài ra, kế hoạch vốn cân đối ngân sách địa phương năm nay các địa phương giao tăng so với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao là 73.610 tỷ đồng. Kế hoạch vốn năm trước được phép kéo dài tính đến thời điểm này là 57.358 tỷ đồng. Như vậy, tổng kế hoạch vốn giao năm 2025 là hơn 956.891 tỷ đồng. Hiện tổng số vốn đã phân bổ là 891.495 tỷ đồng. Ước tính đến ngày 31/5/2025, số vốn giải ngân là 209.669 tỷ đồng, đạt 21,9% tổng kế hoạch. Tính riêng kế hoạch vốn năm 2025, ước giải ngân đến hết tháng 5/2025 là 199.325 tỷ đồng, đạt 22,2% kế hoạch, đạt 24,1 kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (cùng kỳ năm 2024 đạt 20,33% kế hoạch và đạt 21,63% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao).
Ngoài 2 vướng mắc cố hữu ảnh hưởng đến tốc độ giải ngân vốn đầu tư công là giải phóng mặt bằng và thiếu nguồn vật liệu xây dựng, quá trình sắp xếp lại tổ chức hành chính các cấp và xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp ở một số tỉnh, thành cũng ảnh hưởng đến việc giải ngân.
Bộ Tài chính nhận xét, tiến độ giải ngân đã có sự tăng tốc rõ rệt, bắt kịp với tiến độ cùng kỳ năm ngoái. Trong 5 tháng đầu năm, có 10/47 bộ, cơ quan trung ương và 39/63 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt từ mức bình quân chung cả nước trở lên. Một số cơ quan trung ương có tỷ lệ giải ngân tốt, trên 30% như: Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam (86,43%), Đài Tiếng nói Việt Nam (73,82%)… Một số địa phương giải ngân đạt trên 40% như: Phú Thọ (62,7%), Thanh Hóa (57,8%), Lào Cai (51,8%), Thái Nguyên (51%), Nam Định (50,4%), Hà Giang (48,8%), Hà Tĩnh (48,7%), Hà Nam (45,3%), Ninh Bình (45,1%), Bà Rịa - Vũng Tàu (42,6%), Huế (41,2%)…
Tuy tốc độ giải ngân tháng 5 cải thiện, nhưng nhiều bộ, ngành, địa phương, nhất là các địa phương có kế hoạch vốn lớn vẫn còn lượng vốn rất lớn cần nhanh chóng giải ngân. Đơn cử, TP.HCM có kế hoạch vốn là 85.517 tỷ đồng, đến hết ngày 31/5 ước tính giải ngân được 13.566 tỷ đồng, đạt 15,9% kế hoạch. Bình Dương có tổng vốn kế hoạch là 36.000 tỷ đồng, ước giải ngân được 2.361 tỷ đồng, đạt 6,6% tổng kế hoạch và 12% kế hoạch Thủ tướng giao. Tổng kế hoạch vốn của Đồng Nai là 15.770 tỷ đồng, đến hết tháng 5 mới giải ngân được 2.032 tỷ đồng, đạt 12,9% kế hoạch. Bình Phước có kế hoạch vốn là 17.131 tỷ đồng, giải ngân được 1.737 tỷ đồng, đạt 10,1% tổng kế hoạch. Tính riêng 5 địa phương vừa nêu thì số vốn đầu tư công cần giải ngân từ nay đến cuối năm đã là hơn 134.720 tỷ đồng.
Tại phiên họp về kết quả kinh tế - xã hội tháng 5 và nhiệm vụ, giải pháp trong tháng 6 của TP.HCM sáng 3/6, ông Nguyễn Văn Được, Chủ tịch UBND Thành phố nhấn mạnh, tập trung tháo gỡ khó khăn các dự án, tăng tốc giải ngân đầu tư công là một trong những giải pháp chủ yếu để đạt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế năm nay. Hiện TP.HCM đã phân bổ chi tiết kế hoạch vốn năm 2025 là 85.517 tỷ đồng, đưa ra nhiều giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn cho các dự án, đẩy nhanh các dự án trọng điểm, phấn đấu quý II giải ngân đạt 30%, quý III đạt 70%, đến hết niên độ năm 2025 đạt 100% kế hoạch Thủ tướng giao.
Quyết liệt thực hiện 9 nhóm giải pháp
Ông Ngô Thế Ân, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông tỉnh Đồng Nai cho biết, là đơn vị được giao kế hoạch vốn lớn, thực hiện nhiều công trình giao thông trọng điểm như cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, Vành đai 3 - TP.HCM đoạn qua tỉnh Đồng Nai, nhưng do nhiều vướng mắc, tiến độ xây dựng các công trình còn chậm, kéo theo tốc độ giải ngân chưa đạt kỳ vọng. Ban đang thực hiện quyết liệt nhiều giải pháp thúc đẩy tiến độ thi công các dự án nhằm đạt mục tiêu giải ngân cao nhất.
Trên thực tế, ngoài 2 vướng mắc cố hữu ảnh hưởng đến tốc độ giải ngân vốn đầu tư công là giải phóng mặt bằng và thiếu nguồn vật liệu xây dựng, quá trình sắp xếp lại tổ chức hành chính các cấp và xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp ở một số tỉnh, thành cũng ảnh hưởng đến việc giải ngân. Một số địa phương phải tạm dừng khởi công mới dự án hoặc đang trong quá trình rà soát để xác định lại nhu cầu, điều chỉnh quy mô, phạm vi đầu tư dẫn đến chưa tiếp tục bố trí vốn thực hiện. Ngoài ra, việc thay đổi trách nhiệm, quyền hạn, quy trình quản lý dự án tại địa phương do không duy trì cấp huyện và các cơ quan chức năng mới sau sắp xếp, sáp nhập cũng là nguyên nhân làm kéo dài thời gian xử lý các công tác thẩm định, giải phóng mặt bằng.
Bộ Tài chính kiến nghị, cần quyết liệt thực hiện 9 nhóm nhiệm vụ, giải pháp đẩy nhanh tiến độ đầu tư công. Trong đó có các giải pháp liên quan đến quá trình sắp xếp lại tổ chức hành chính các cấp và xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, tập trung giải phóng mặt bằng, đẩy mạnh tiến độ thực hiện các dự án trọng điểm… Theo đó, Bộ nhấn mạnh việc ưu tiên đẩy nhanh các dự án giao thông trọng điểm, mục tiêu hoàn thành ít nhất 3.000 km đường cao tốc và trên 1.000 km đường ven biển trong năm 2025.
Liên quan tới điều hành vốn đầu tư công, Bộ Tài chính kiến nghị 3 giải pháp. Một là, đẩy nhanh tiến độ thu ngân sách địa phương, đặc biệt là nguồn thu sử dụng đất để đảm bảo tiến độ phân bổ vốn. Hai là, xây dựng kế hoạch giải ngân chi tiết theo tháng, quý; kiên quyết cắt giảm kế hoạch vốn của các dự án giải ngân chậm để bổ sung cho các dự án có khả năng giải ngân tốt và có nhu cầu đẩy nhanh tiến độ, đặc biệt là các công trình trọng điểm, cấp bách, mang tính chiến lược. Ba là, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công với quyết tâm chính trị, phát huy vai trò của người đứng đầu, tinh thần trách nhiệm cao hơn nữa, bảo đảm hoàn thành 100% kế hoạch giải ngân được giao.
