|
Theo dữ liệu của FiinGroup, giai đoạn 2016 - 2024, tổng giá trị phát hành trái phiếu xanh, xã hội và bền vững của Việt Nam đạt gần 33,5 nghìn tỷ đồng (hơn 1,4 tỷ USD). Trong đó, năm 2024 ghi nhận sự sôi động trở lại với tổng giá trị phát hành gần 6,9 nghìn tỷ đồng.
Chia sẻ về triển vọng phát hành trái phiếu xanh trong năm 2025, ông Nguyễn Tùng Anh - Giám đốc Dịch vụ tài chính bền vững tại FiinRatings cho biết chưa thể chắc chắn về sự tăng trưởng số lượng phát hành trái phiếu. Nguyên nhân là do các nhà phát hành chờ đợi thời điểm phù hợp trước khi ra mắt, nhất là khi sắp có bộ phân loại mới, nhằm tận dụng tối đa các lợi ích không chỉ từ thị trường mà còn từ chính sách.
 |
Mặc dù ghi nhận sự tăng trưởng cao trong các năm qua, nhưng thị trường trái phiếu xanh hay rộng ra là tài chính xanh tại Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Trong đó, khung pháp lý chưa hoàn thiện khi còn thiếu các tiêu chí rõ ràng để xác định dự án xanh, gây khó khăn cho việc phát hành và đầu tư vào trái phiếu xanh.
Ông Bùi Quang Duy, Phó Giám đốc Đầu tư toàn cầu, Bộ phận tài chính khí hậu - Quỹ ResponsAbility Investments AG cũng chỉ ra 3 thách thức khi đầu tư vào tài chính khí hậu tại Việt Nam, gồm: cam kết chiến lược của cấp lãnh đạo, định nghĩa và đo lường tác động xanh, cùng với năng lực kỹ thuật đo lường và báo cáo tác động.
Trong đó, theo ông Duy, việc xây dựng một bộ phân loại xanh hoặc khung trái phiếu xanh sẽ thực sự rất hữu ích. Điều này giúp các tổ chức biết bắt đầu hành trình cho vay "xanh" từ đâu và hoạt động nào có thể được xem là "xanh". Tuy nhiên, các công cụ này chưa thể hiện rõ lượng khí thải CO2 thực tế được cắt giảm.
Chính vì vậy, việc đo lường tác động môi trường là một thách thức lớn. Đối với các doanh nghiệp, điều quan trọng là phải có năng lực để đo lường được tác động, từ đó có thể báo cáo minh bạch với các bên liên quan về lượng CO2 đã giảm được từ danh mục cho vay xanh của họ trong các khoảng thời gian cụ thể (1 năm, 3 năm, 5 năm).
"Chính vì thế, việc hỗ trợ kỹ thuật và nâng cao năng lực cho doanh nghiệp, xây dựng các chuẩn mực cơ sở để các công ty, tổ chức có thể đo lường tác động một cách chính xác là một trong những mục tiêu ưu tiên của chúng tôi", ông Duy chia sẻ.
PGS.TS Nguyễn Đình Thọ - Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, chính sách nông nghiệp và môi trường thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, hệ thống phân loại xanh là một yêu cầu quan trọng đối với việc phát hành trái phiếu xanh và khoản vay xanh. "Việt Nam phải ban hành hệ thống phân loại xanh với hạn chót là ngày 31/12/2023. Tuy nhiên, trong vài năm qua, việc hoàn thiện các quy định cuối cùng về tổ chức cấp chứng nhận cho hệ thống này gặp nhiều khó khăn. Hiện nay, dự thảo cuối cùng đã được hoàn thiện và trình Thủ tướng Chính phủ xem xét. Tôi hy vọng hệ thống phân loại xanh sẽ được ban hành trong năm 2025", ông Thọ chia sẻ.
Hệ thống phân loại xanh không chỉ quan trọng với Việt Nam mà còn với nhiều quốc gia khác, bởi hệ thống này thiết lập các tiêu chí và quy trình sàng lọc để xác định các dự án có thể được chấp nhận phát hành trái phiếu xanh và khoản vay xanh.
"Các doanh nghiệp trong nước đang rất mong đợi hệ thống phân loại xanh này bởi nó đóng vai trò then chốt, đặc biệt trong việc tránh rủi ro từ các quy định nghiêm ngặt của Liên minh châu Âu (EU). Một số lĩnh vực quan trọng với Việt Nam hiện nay như xi măng, thép, phân bón, hóa chất và nhôm đang chịu áp lực từ các chính sách như CBAM, CSRD, Deforestation Regulation của EU. Với hệ thống phân loại xanh, chuỗi cung ứng tại Việt Nam sẽ có cơ sở để điều chỉnh và hòa nhập với chuỗi cung ứng toàn cầu", ông Thọ nhấn mạnh.
