Gọi dòng vốn lớn cho phát triển toàn diện

Phóng viên Báo Đấu thầu có cuộc trao đổi với ông Lê Minh Nghĩa, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) tỉnh Thanh Hóa xung quanh tiêu chí lựa chọn đầu tư và dự kiến huy động nguồn lực thực hiện Quy hoạch thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Thanh Hóa Lê Minh Nghĩa

Thanh Hóa đặt mục tiêu trở thành một trong những trung tâm lớn về công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ của khu vực và cả nước. Xin ông cho biết vì sao Thanh Hóa quyết định chọn mục tiêu phát triển này?

Trong những năm gần đây, Thanh Hóa có sự phát triển mạnh và đạt được những kết quả hết sức quan trọng về kinh tế - xã hội; đã xuất hiện các yếu tố để trở thành cực tăng trưởng mới, một trong những trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, y tế, thể thao, du lịch của khu vực và cả nước.

Theo đó, kinh tế của Tỉnh phát triển mạnh, đặc biệt là giai đoạn từ năm 2016 đến nay, tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) đạt bình quân 11,1%, trong nhóm các tỉnh, thành phố có tốc độ tăng trưởng cao của cả nước. Quy mô kinh tế năm 2022 đứng thứ 8 cả nước. Nhiều chỉ tiêu kinh tế - xã hội quan trọng trong nhóm dẫn đầu cả nước như: thu hút khách du lịch đứng thứ 4; thị trường bán lẻ (tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ) đứng thứ 7; số doanh nghiệp mới gia nhập thị trường đứng thứ 7; thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đứng thứ 8; thu ngân sách nhà nước đứng thứ 9.

Nằm ở khu vực Bắc Trung Bộ, cầu nối giữa Bắc Bộ với Trung Bộ, cửa ngõ thông thương ra biển gần nhất của khu vực phía Tây Tây Bắc nước ta và Đông Bắc Lào, Thanh Hóa có hệ thống giao thông thuận lợi, bao gồm đầy đủ các loại hình, với nhiều trục tuyến giao thông quan trọng quốc gia đi qua như: cao tốc Bắc Nam, Quốc lộ 1A, Quốc lộ 10, đường Hồ Chí Minh, đường ven biển, Quốc lộ 47, Quốc lộ 45, Quốc lộ 217, Quốc lộ 15, đường sắt Bắc Nam, có Cảng hàng không Thọ Xuân. Đặc biệt, Khu kinh tế Nghi Sơn là 1 trong 8 khu kinh tế ven biển trọng điểm của cả nước, có lợi thế về thu hút đầu tư, phát triển vận tải biển và logistics với cảng nước sâu Nghi Sơn - cảng loại I, đang được quy hoạch tiềm năng thành cảng đặc biệt, có thể tiếp nhận tàu trọng tải đến 100.000 DWT…

Trên cơ sở những kết quả đạt được, quán triệt sâu sắc các quan điểm, định hướng phát triển của Đảng, xác định những tiềm năng, lợi thế, đánh giá đầy đủ thời cơ, thuận lợi và những khó khăn, thách thức phía trước, Quy hoạch tỉnh Thanh Hóa thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đề ra mục tiêu: “Phấn đấu đưa Thanh Hóa trở thành một trong những trung tâm lớn của khu vực và cả nước về công nghiệp nặng, công nghiệp năng lượng, công nghiệp chế biến, chế tạo; nông nghiệp quy mô lớn, giá trị gia tăng cao; dịch vụ logistics, du lịch, giáo dục và đào tạo, y tế chuyên sâu, văn hóa và thể thao. Đến năm 2025 trong nhóm các tỉnh dẫn đầu cả nước - một cực tăng trưởng mới, có nền kinh tế phát triển nhanh và bền vững, cùng với Hà Nội, Hải Phòng và Quảng Ninh tạo thành tứ giác phát triển ở phía Bắc của Tổ quốc; đến năm 2030 trở thành tỉnh công nghiệp hiện đại, người dân có mức sống cao hơn bình quân cả nước”.

Đây là mục tiêu phấn đấu rất cao, đòi hỏi sự đoàn kết, ý chí khát vọng vươn lên của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân trong tổ chức thực hiện.

Thanh Hóa đang tập trung thu hút đầu tư vào lĩnh vực hạ tầng, trong đó có cảng biển

Tổng nhu cầu vốn đầu tư phát triển để thực hiện Quy hoạch tỉnh Thanh Hóa trong giai đoạn 2021 - 2030 lên tới 1.650 nghìn tỷ đồng. Xin ông chia sẻ các giải pháp huy động nguồn vốn này, nhất là phần huy động ngoài ngân sách nhà nước?

Quy hoạch Tỉnh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045 xác định tổng nhu cầu vốn đầu tư toàn xã hội để tổ chức thực hiện trong giai đoạn 2021 - 2030 khoảng 1.650 nghìn tỷ đồng; trong đó, giai đoạn 2021 - 2025 khoảng 750 nghìn tỷ đồng, giai đoạn 2026 - 2030 khoảng 900 nghìn tỷ đồng. Các nguồn vốn bao gồm: vốn ngân sách nhà nước khoảng 242 nghìn tỷ đồng (chiếm 14,7%); vốn ngoài ngân sách nhà nước khoảng 1.019 nghìn tỷ đồng (chiếm 61,7%); vốn FDI khoảng 389 nghìn tỷ đồng (chiếm 23,6%).

Để hoàn thành mục tiêu, Thanh Hóa tập trung xây dựng và thực hiện tốt kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 và 2026 - 2030 theo quy định của Luật Đầu tư công. Trong đó, tập trung đầu tư các công trình trọng điểm, có tính đột phá và sức lan tỏa, các công trình cấp bách, công trình không có khả năng thu hồi vốn và ưu tiên bố trí vốn ngân sách hỗ trợ làm “vốn mồi” cho các dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP), các dự án sử dụng vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA); tạo điều kiện thuận lợi nhất để đẩy nhanh tiến độ các dự án Trung ương thực hiện trên địa bàn Tỉnh.

Bên cạnh huy động nguồn vốn ngân sách nhà nước, huy động vốn ngoài ngân sách nhà nước có vai trò quyết định việc thực hiện thành công các mục tiêu quy hoạch. Do vậy, Tỉnh tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả Quy hoạch Tỉnh; rà soát, điều chỉnh, bổ sung các quy hoạch có tính chất chuyên ngành theo Quy hoạch Tỉnh để đẩy mạnh kêu gọi, thu hút các nguồn lực đầu tư.

Đẩy nhanh tiến độ lập, trình phê duyệt các quy hoạch phân khu chức năng chính theo quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Nghi Sơn; điều chỉnh, bổ sung quy hoạch phân khu chức năng, quy hoạch chi tiết, đặc biệt là các vùng kinh tế động lực như: TP. Thanh Hóa, TP. Sầm Sơn, đô thị Lam Sơn - Sao Vàng… dọc các hành lang kinh tế, các tuyến giao thông chính, kết nối các khu chức năng, làm cơ sở quản lý và thu hút đầu tư; thực hiện tốt phương châm “có quy hoạch tốt sẽ có dự án tốt, có dự án tốt sẽ có nhà đầu tư tốt”.

Ngoài ra, tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung và ban hành mới một số cơ chế, chính sách để tạo sự hấp dẫn, thuận lợi cho việc thu hút đầu tư; cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và cải thiện chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh. Cùng với đó, đẩy mạnh xã hội hóa, huy động đa dạng các nguồn lực từ bên ngoài, nguồn lực của doanh nghiệp, của khu vực dân cư để đầu tư hạ tầng kỹ thuật theo hướng đồng bộ, hiện đại; triển khai có hiệu quả Đề án thu hút đầu tư theo phương thức PPP trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030, để huy động nguồn lực đầu tư hệ thống giao thông thuận lợi, kết nối các hành lang kinh tế, các vùng kinh tế động lực và hạ tầng các khu công nghiệp, cụm công nghiệp; đầu tư hạ tầng cung cấp nước sạch, thoát nước và xử lý nước thải, chất thải; hạ tầng y tế, giáo dục, đào tạo…

Thanh Hóa thu hút đầu tư các dự án du lịch, khách sạn nghỉ dưỡng cao cấp gắn với thế mạnh về du lịch biển, du lịch sinh thái. Ảnh: Nguyễn Hiếu

Xin ông chia sẻ một số nhiệm vụ cụ thể mà Thanh Hóa đang và sẽ thực hiện từ nay đến năm 2025?

Từ nay đến năm 2025, Sở KH&ĐT tiếp tục tham mưu tổ chức triển khai có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp thực hiện Khâu đột phá về đẩy mạnh cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư thông thoáng, hấp dẫn theo Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Tỉnh lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020 - 2025, tạo thuận lợi trong thu hút đầu tư.

Cùng với đó, tập trung đổi mới phương thức, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xúc tiến đầu tư; chủ động thu hút, hợp tác đầu tư nước ngoài có chọn lọc, lấy chất lượng, hiệu quả, công nghệ, bảo vệ môi trường là tiêu chí lựa chọn xúc tiến đầu tư.

Việc thường xuyên rà soát, bổ sung các dự án kêu gọi đầu tư mới, nhất là các dự án lớn, có tính lan tỏa cao, làm động lực cho sự phát triển của Tỉnh trong thời kỳ quy hoạch là vô cùng cần thiết.

Ngoài ra, đẩy mạnh liên kết, hợp tác với các tỉnh, thành phố khác trong cả nước trên cơ sở lấy các trung tâm kinh tế động lực (TP. Thanh Hóa, Khu kinh tế Nghi Sơn, TP. Sầm Sơn và Cảng hàng không Thọ Xuân) làm trọng điểm để tăng cường sự phối hợp, gắn kết với các địa phương trong và ngoài vùng, nhất là trong xúc tiến đầu tư và thương mại, huy động và phân bổ nguồn lực, xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội; đào tạo, thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao và tạo việc làm; nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ; xây dựng các chương trình, tuyến du lịch liên tỉnh, liên vùng.

Tập trung giải quyết các khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án đầu tư hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp; triển khai có hiệu quả Đề án giải phóng mặt bằng, đầu tư xây dựng các khu tái định cư và giải phóng mặt bằng các khu công nghiệp trong Khu kinh tế Nghi Sơn, tạo quỹ đất sạch để thu hút đầu tư.

Tiêu chí lựa chọn đầu tư và các lĩnh vực ưu tiên thu hút đầu tư của Thanh Hóa giai đoạn từ nay đến năm 2030 được quy định như thế nào, thưa ông?

Các dự án đầu tư trước hết phải phù hợp với quan điểm, mục tiêu, định hướng phát triển của Tỉnh trong giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045; trọng tâm là ưu tiên thu hút đầu tư để đẩy mạnh phát triển mô hình kinh tế, gồm 4 trung tâm kinh tế động lực; 3 trụ cột tăng trưởng; 6 hành lang kinh tế.

Dự án đầu tư phải đáp ứng tính cấp thiết, tháo gỡ, khắc phục những hạn chế, điểm nghẽn; phát huy lợi thế khác biệt, cơ hội nổi trội của Tỉnh cho phát triển. Theo đó, Thanh Hóa ưu tiên thu hút các dự án có hàm lượng khoa học công nghệ cao, các ngành kinh tế tri thức; thu hút các dự án có tính chất thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu trong nội bộ các ngành kinh tế; các dự án đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông đối ngoại, cảng biển, hạ tầng khu kinh tế, khu công nghiệp, cụm công nghiệp, hạ tầng thương mại lớn...

Ngoài ra, các dự án cần có tính lan tỏa sâu rộng giữa các vùng, miền, giải quyết vấn đề an sinh xã hội, nâng cao thu nhập và đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu lao động; các dự án hạ tầng kết nối các khu vực khó khăn, đặc biệt khó khăn với những khu vực có vai trò động lực; dự án có tính chất dẫn dắt, tạo điều kiện để thu hút các dự án công nghiệp hỗ trợ; công nghiệp năng lượng; các dự án tạo thành chuỗi liên kết trong sản xuất.

Các lĩnh vực ưu tiên thu hút đầu tư về công nghiệp là sản xuất hóa chất, sau lọc hóa dầu, phụ trợ lọc hóa dầu; luyện kim, cơ khí chế tạo; công nghiệp năng lượng; sản xuất các thiết bị, linh kiện điện tử, thiết bị viễn thông, thiết bị tự động hóa; thiết bị y tế, dược phẩm; công nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng và dệt may, giầy da.

Lĩnh vực nông, lâm nghiệp, thủy sản tập trung vào chăn nuôi theo quy mô công nghiệp gắn với vùng nguyên liệu và chế biến sản phẩm; các dự án nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, sản xuất thực phẩm sạch theo chuỗi cung ứng; thu hút các dự án chế biến lâm sản xuất khẩu; sản xuất nguyên liệu và chế biến thức ăn gia súc, gia cầm, thủy sản.

Trong lĩnh vực dịch vụ, tập trung vào các dự án du lịch, khách sạn nghỉ dưỡng cao cấp gắn với thế mạnh về du lịch biển, du lịch sinh thái; thu hút các dự án phát triển phần mềm, công nghệ số, các dự án thương mại, dịch vụ logistics tại các vùng kinh tế trọng điểm.

Lĩnh vực hạ tầng sẽ tập trung thu hút đầu tư vào các dự án kinh doanh hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp, cảng biển; hạ tầng công nghệ thông tin và chuyển đổi số.