|
| Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng cùng các đại biểu tại hội nghị. Ảnh: Khôi Lâm |
Đây là Hội nghị có quy mô cấp quốc gia với sự tham dự của hơn 3.500 đại biểu đại diện các bộ, ngành Trung ương, địa phương, Đại sứ quán, cơ quan đại diện ngoại giao, các tổ chức quốc tế, các chuyên gia, các nhà khoa học, các hiệp hội, hàng nghìn nhà đầu tư nước ngoài và trong nước, nhiều tập đoàn lớn trên thế giới cùng các cơ quan thông tấn báo chí. Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tham dự, chủ trì và có bài phát biểu quan trọng chỉ đạo Hội nghị.
Lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các đại biểu, diễn giả tham gia Hội nghị gồm:
- Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng;
- Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Đức Chung;
- Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương Trần Thanh Liêm;
- Đồng Chủ tịch Liên minh Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VBF) Tomaso Andreatta;
- Đồng Chủ tịch Phòng Thương mại châu Âu tại Việt Nam (EuroCham Vietnam) Nicolas Audier;
- Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam (KorCham) Kim Young Chul;
- Giám đốc Quốc gia Việt Nam, Lào, Campuchia của IFC Kyle F. Kolhofer;
- Trưởng Văn phòng đại diện JETRO Hanoi Hironobu Kitagawa;
- Giám đốc Partner & Managing, BCG Christopher Malone.
Nội dung chính của Hội nghị là tổng kết, đánh giá kết quả 30 năm thu hút FDI tại Việt Nam, bao gồm những thành tựu đạt được, tồn tại hạn chế và bài học kinh nghiệm; Bộ KH&ĐT cùng các bộ, ngành tham mưu cho Đảng, Chính phủ để đề ra định hướng mới thu hút FDI trong thời gian tới, nhằm tăng cường hơn nữa hiệu quả thu hút và sử dụng nguồn vốn này, bảo đảm phát triển bền vững, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam.
Trong sự kiện lần này, còn kết hợp hoạt động xúc tiến đầu tư cấp quốc gia nhằm quảng bá về vị trí, vai trò, tiềm năng, cơ hội và môi trường đầu tư của Việt Nam với các nhà đầu tư từ khắp nơi trên thế giới. Đồng thời cũng là dịp để Đảng, Nhà nước, Chính phủ tri ân các cơ quan, tổ chức, cơ quan ngoại giao, tổ chức quốc tế, các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (ĐTNN) và trong nước cùng các cá nhân đã có đóng góp cho sự nghiệp ĐTNN ở Việt Nam trong suốt 30 năm qua.
Trong khuôn khổ Hội nghị, sẽ có nhiều hoạt động tiếp xúc của Lãnh đạo Chính phủ, Lãnh đạo một số Bộ, ngành, địa phương với các nhà đầu tư tiềm năng nhằm xúc tiến cơ hội đầu tư tại Việt Nam. Đồng thời, sẽ tổ chức các hoạt động kết nối đầu tư giữa các địa phương, nhà đầu tư, doanh nghiệp trong và ngoài nước trong 7 lĩnh vực, gồm: Công nghiệp chế biến, chế tạo; Xây dựng - bất động sản; Năng lượng tái tạo, hạ tầng và logistics; Du lịch và dịch vụ; Công nghệ thông tin; Nông nghiệp, chế biến thực phẩm; Tài chính -Ngân hàng.
Bên cạnh Hội nghị chính thức, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với các địa phương, doanh nghiệp để tổ chức Triển lãm giới thiệu thành tựu 30 ĐTNN tại Việt Nam. Triển lãm có sự tham gia của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, 35 địa phương trong cả nước, 52 doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp Việt Nam tiêu biểu để giới thiệu về thành tựu 30 năm thu hút FDI, đồng thời có các hoạt động xúc tiến đầu tư, kết nối đầu tư kinh doanh.
Về những đóng góp của ĐTNN vào quá trình phát triển của nước ta, có thể thấy, từ năm 1987, song hành cùng với quá trình Đổi mới và mở cửa nền kinh tế, Luật Đầu tư nước ngoài đã được ban hành (đây là một trong những đạo luật đầu tiên của thời kỳ đổi mới). Từ chủ trương đúng đắn đó, trải qua 30 năm phát triển, đến nay khu vực kinh tế có vốn ĐTNN đã ngày càng thể hiện được vai trò quan trọng và đóng góp đáng kể cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Theo Cục Đầu tư nước ngoài, tính đến hết tháng 9/2018, Việt Nam có 26.646 dự án FDI có hiệu lực với tổng vốn đăng ký đạt 334 tỷ USD vào 19 trong số 21 ngành nghề kinh tế của Việt Nam.
Trong đó, công nghiệp chế biến chế tạo chiếm tỉ trọng lớn nhất (57,1%) trong tổng vốn ĐTNN. Hiện có 129 quốc gia và vùng lãnh thổ đang hoạt động đầu tư kinh doanh tại Việt Nam. Trong số đó, Hàn Quốc và Nhật Bản là hai nhà đầu tư lớn nhất với tổng vốn đầu tư gần 117 tỷ USD.
Tính đến tháng 8/2018, vốn đăng ký hơn 334 tỷ USD, vốn thực hiện khoảng 184 tỷ USD. ĐTNN có đóng góp gần 20% GDP và là nguồn vốn bổ sung quan trọng cho vốn đầu tư phát triển với tỷ trọng khoảng 23,7% trong tổng vốn đầu tư toàn xã hội; 58% tổng vốn ĐTNN tập trung vào lĩnh vực chế biến, chế tạo, tạo ra trên 50% giá trị sản xuất công nghiệp của cả nước; kim ngạch xuất khẩu của khu vực ĐTNN chiếm tỷ trọng ngày càng cao trong xuất khẩu chung của cả nước, đạt 72,6% trong năm 2017 và 71,4% trong 9 tháng đầu năm 2018; số thu nộp ngân sách của khu vực ĐTNN tăng đều qua các năm và đạt hơn 8 tỷ USD trong năm 2017, chiếm 17,1% tổng thu ngân sách nhà nước. Tính đến nay khu vực ĐTNN đã tạo việc làm cho gần 4 triệu việc làm trực tiếp và khoảng 5 triệu việc làm gián tiếp khác.
Mặc dù đã đạt được những thành tựu quan trọng nêu trên, nhưng khu vực ĐTNN cũng còn một số tồn tại, hạn chế cần phải được khắc phục. Cụ thể là mức độ kết nối, lan tỏa của khu vực ĐTNN đến khu vực đầu tư trong nước còn chưa đạt được như kỳ vọng; thu hút và chuyển giao công nghệ từ khu vực ĐTNN còn khiêm tốn; thu hút ĐTNN vào một số ngành, lĩnh vực ưu tiên và từ các tập đoàn đa quốc gia còn hạn chế; còn hiện tượng một số doanh nghiệp chuyển giá, trốn thuế hoặc chưa nghiêm túc thực hiện quy định về bảo vệ môi trường; hiệu quả sử dụng đất của nhiều dự án ĐTNN chưa cao. Những tồn tại, hạn chế nêu trên đã được nhận diện. Hiện Chính phủ và các Bộ, ngành liên quan đang thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ và quyết liệt nhằm khắc phục cho được các vấn đề này trong thời gian tới.
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng cho biết, Hội nghị hôm nay đánh dấu chặng đường 30 năm thu hút FDI, để nhìn lại quá trình thu hút, sử dụng nguồn vốn này, định hướng tầm nhìn, chiến lược thu hút trong kỷ nguyên mới. Sự hiện diện của lãnh đạo Chính phủ, bộ, ngành, hiệp hội, doanh nghiệp… thể hiện sự quan tâm, cổ vũ hoạt động thu hút ĐTNN tại Việt Nam.
Bộ trưởng đã điểm lại bối cảnh ban hành Luật ĐTNN năm 1987, và khẳng định 30 năm qua, khu vực ĐTNN đã đóng góp lớn vào sự phát triển vượt bậc của nền kinh tế Việt Nam. Trong giai đoạn đầu thu hút, khu vực ĐTNN đã giúp Việt Nam mở cửa, hội nhập, bổ sung nguồn lực phát triển, vượt qua đói nghèo… Và đến nay, khu vực FDI đã trở thành một bộ phận cấu thành quan trọng của nền kinh tế. Tổng số vốn FDI thực hiện đến nay là 184 tỷ USD, đóng góp 18 - 25% tổng vốn đầu tư toàn xã hội trong giai đoạn 1991 - 2017, đóng góp lớn vào công cuộc phát triển KT-XH.
Khu vực ĐTNN đã tác động tích cực nhiều mặt. Trong đó, về kinh tế, ĐTNN đóng góp lớn vào GDP. Năng suất lao động của khu vực ĐTNN luôn ở mức cao, năm 2017 gấp 3,7 lần năng suất bình quân chung của cả nước; đóng góp ngày càng lớn vào thu ngân sách nhà nước (năm 2017 đóng góp 11,7% tổng thu NSNN).
ĐTNN góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo nền tảng phát triển quan trọng trong dài hạn. Với sự tham gia của khu vực ĐTNN, nhiều ngành dịch vụ giá trị gia tăng cao có bước phát triển đáng kể trong thời gian qua. Đồng thời, góp phần hình thành các không gian phát triển mới, gia tăng xuất khẩu, từng bước tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, góp phần cân bằng cán cân thương mại...
Bộ trưởng khẳng định, mặc dù còn hạn chế nhất định nhưng khu vực ĐTNN đã chuyển giao công nghệ ở một số ngành, lĩnh vực, góp phần nâng cao quản trị, công nghệ, tạo nhiều công ăn việc làm... Nhiều vị trí việc làm do chuyên gia nước ngoài đảm nhận nay đã được thay thế bằng nhân lực Việt Nam. Đặc biệt, ĐTNN đã góp phần tích cực hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường, tăng cường đối ngoại, hội nhập kinh tế quốc tế…
“Những kết quả đó khẳng định đường lối mở cửa hợp tác với nước ngoài của Đảng, Nhà nước là hết sức đúng đắn, phù hợp xu thế chung của thế giới và bối cảnh Việt Nam”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng khái quát.
Trong phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT cũng thẳng thắn chỉ ra những hạn chế trong 30 năm thu hút, sử dụng vốn FDI. Đó là, việc liên kết, hiệu ứng lan tỏa đến khu vực trong nước còn thấp; tỷ lệ nội địa hóa trong một số ngành công nghiệp ở mức dưới trung bình. Tỷ lệ vốn đầu tư thực hiện còn thấp hơn vốn đầu tư đăng ký. Chuyển giao công nghệ chưa được như kỳ vọng. Đầu tư vào một số ngành nông nghiệp, giáo dục đào tạo, đầu tư từ các tập đoàn xuyên quốc gia còn khiêm tốn. Một số dự án gây ô nhiễm môi trường, sử dụng tài nguyên kém hiệu quả. Một số doanh nghiệp có hành vi chuyển giá...
Nguyên nhân của hạn chế, theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, có cả chủ quan và khách quan, trong đó chủ quan là chính. Bộ trưởng nhắc đến việc hệ thống thể chế, chính sách chưa đủ hấp dẫn các tập đoàn xuyên quốc gia, nhà ĐTNN còn lo ngại về thực thi chính sách, sở hữu trí tuệ... Kết cấu hạ tầng, nhân lực chưa đáp ứng nhu cầu. Hiệu lực, hiệu quả quản lý chưa cao, việc phân cấp cho địa phương trong một số trường hợp năng lực thực hiện chưa đáp ứng. Công tác xúc tiến đầu tư chưa đạt hiệu quả mong muốn, nguồn lực tài chính thực hiện chiến lược xúc tiến đầu tư quốc gia còn thấp.
Bộ trưởng cho biết, nhìn lại 30 năm là cơ hội để rút ra bài học, nền tảng quan trọng để điều chỉnh định hướng thu hút trong thời gian tới. Theo Bộ trưởng, một số nội dung quan trọng cần hoàn thiện là tiếp tục đẩy mạnh hoàn thiện thể chế, môi trường đầu tư kinh doanh là tiền đề quan trọng; hiệu lực hiệu quả quản lý nhà nước của chính quyền các cấp là yếu tố quyết định; phát triển nâng cao năng lực khu vực doanh nghiệp trong nước để tăng liên kết, tiếp nhận, hấp thụ công nghệ của khu vực ĐTNN…
“Bối cảnh thế giới khu vực đặt ra thách thức mới, dòng vốn FDI toàn cầu có xu hướng giảm dịch chuyển theo cả hai hướng thuận và không thuận với Việt Nam. Cuộc CMCN 4.0 đang tác động mạnh mẽ, thách thức lớn nhưng là cơ hội để Việt Nam đi tắt đón đầu bắt kịp các nước. Đòi hỏi xây dựng chiến lược dài hạn, đầu tư thích đáng cho phát triển công nghệ, nhân lực chất lượng cao”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhận định.
Bộ trưởng khẳng định quan điểm nhất quán coi khu vực FDI là bộ phận cấu thành của nền kinh tế, được khuyến khích phát triển.
Các định hướng thu hút được Bộ trưởng thông tin cụ thể tới Hội nghị. Thời gian tới sẽ ưu tiên thu hút nhà ĐTNN đầu tư vào các lĩnh vực công nghệ cao, tiên tiến, công nghệ thân thiện với môi trường, năng lượng sạch, năng lượng tái tạo, sản xuất thiết bị y tế, cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe... đặc biệt là các ngành nghề mới trên nền tảng công nghiệp 4.0. Đảm bảo hài hòa giữa tăng trưởng xuất khẩu với đầu tư phát triển sản phẩm, dịch vụ có giá trị gia tăng và sử dụng nguồn nguyên liệu nội địa, phát triển công nghiệp hỗ trợ, đào tào nguồn nhân lực trong nước...
Bên cạnh đó, cần hoàn thiện cơ chế chính sách để tạo động lực mới cho thu hút và sử dụng ĐTNN vào các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu kinh tế, khu công nghệ cao.
Về thị trường, đối tác, đa phương hóa, đa dạng hóa thu hút ĐTNN từ các thị trường và đối tác tiềm năng. chú trọng các tập đoàn xuyên quốc gia nắm giữ công nghệ nguồn, tiên tiến và trình độ quản trị hiện đại…
Kết thúc bài phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng gửi lời cảm ơn chân thành tới các nhà đầu tư đã đồng hành cùng quá trình phát triển của Việt Nam. Bộ trưởng mong muốn các nhà ĐTNN sẽ tiếp tục đến đầu tư tại Việt Nam với tâm thế của các nhà đầu tư có thiện chí, có trách nhiệm, với cam kết và hành động thực chất để đầu tư kinh doanh. Bộ trưởng cho biết, trên cơ sở chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, các ý kiến góp ý trao đổi, Bộ KH&ĐT sẽ tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện Đề án thu hút, sử dụng ĐTNN đến năm 2030.
Đồng Chủ tịch Liên minh Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VBF) Tomaso Andreatta đánh giá, lợi ích mà Việt Nam thu được trong thu hút FDI thời gian qua là nhận được nguồn ngoại tệ, giải quyết việc làm cho người lao động, tăng ngân sách. Điều này chứng minh FDI có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội tại Việt Nam.
Cùng với FDI, Việt Nam còn nhận được sự hỗ trợ ODA của Nhật Bản, Hàn Quốc... với mức hỗ trợ cao hơn mức bình thường. Chất lượng nguồn vốn ODA cũng ngày càng gia tăng. Đến nay, FDI trở thành khu vực xuất khẩu chủ lực, tiêu biểu trong lĩnh vực may mặc, điện tử... Có được kết quả đó cũng là nhờ sự chăm chỉ học hỏi của người Việt, sự nỗ lực của Chính phủ trong việc ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát...
Nhìn tới tương lai để cùng suy nghĩ, để giữ chân nhà đầu tư nước ngoài đến năm 2030 hoặc lâu hơn nữa, để nâng cấp công xưởng của các hãng công nghệ, các DN FDI cần giúp nâng cao kỹ năng của người lao động để họ có thể làm chủ, vận hành các thiết bị tự động hóa... Ngoài chương trình đào tạo của DN, bản thân các lao động cũng phải tự lựa chọn cơ sở đào tạo, học hỏi để thích ứng với nhu cầu của thị trường.
Một quốc gia muốn thành công thì phải phụ thuộc vào hệ thống giáo dục, tự do hóa quyền tự quyết về đào tạo. Hiện Việt Nam đi sau Trung Quốc, Philippines... trong lĩnh vực này.
Chính phủ cũng nên có chính sách khuyến khích người dân tiết kiệm năng lượng để thu hút nhà đầu tư nước ngoài, giảm chi phí sản xuất.
Điểm quan trọng, Việt Nam cần gỡ bỏ gánh nặng về thuế và thủ tục hải quan, thanh tra, quyết toán thuế, không chỉ quan tâm nguồn thu mà còn cần quan tâm đến việc hoàn thuế... Cần loại bỏ tiền mặt trong thanh toán, lưu giữ các chứng từ thông quan để đảm bảo tính minh bạch. Thủ tục hải quan cần có quy định rõ ràng hơn. VBF đang phối hợp với các bộ, ngành đảm bảo cách hiểu duy nhất trong các trường hợp tương tự.
Việt Nam cần tích cực tham gia cách mạng công nghiệp lần thứ 4, nâng cao chất lượng, hiệu quả của nông nghiệp, dịch vụ công nghệ; khuyến khích công nghệ mới như xe chạy bằng điện hay ngành công nghiệp tạo nên giá trị gia tăng cao. Để làm được, Việt Nam cần một hệ thống bảo hộ trí tuệ, giải quyết tranh chấp nhanh và hiệu quả giữa các bên như trọng tài...
DN FDI cần đến thị trường Việt Nam, nhưng cần một nền tảng sản xuất. Tuy có các hiệp định FTA nhưng quá trình thực thi còn hạn chế. Nếu không có công nghệ và hạ tầng trong lĩnh vực năng lượng và giao thông thì sẽ không thu hút được nguồn vốn FDI mới.
Cần tạo một bước đột phá để cân bằng rủi ro, minh bạch về đấu thầu, đem đến cho Việt Nam nhiều nguồn lực, giảm thiểu rủi ro cho Chính phủ từ mô hình hợp tác công - tư (PPP), mô hình đã áp dụng hiệu quả và thành công ở các quốc gia khác.
Hướng đến tương lai, Việt Nam cần phải quan tâm hơn nữa đến việc bảo vệ môi trường. Người tiêu dùng không muốn mua sản phẩm ở quốc gia không bảo đảm môi trường. Việt Nam cần đi trước thực hiện hiệu quả yêu cầu này.
Hiện nhiều DN FDI mong muốn mở rộng kinh doanh, Chính phủ cần làm cho Việt Nam hấp dẫn hơn thông qua việc tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, cân bằng và mở cửa thị trường.
Phát biểu tại Hội nghị, ông Nicolas Audier, Đồng Chủ tịch Phòng Thương mại châu Âu tại Việt Nam (EuroCham Vietnam) chia sẻ: "Tôi tới Việt Nam từ năm 1993, may mắn được chứng kiến sự chuyển mình của Việt Nam từ một nền kinh tế tập trung sang nền kinh tế thị trường. Kể từ khi chính sách đổi mới được ban hành, Việt Nam từ quốc gia có thu nhập thấp sang thu nhập trung bình. Kinh tế phát triển đã tạo thêm nhiều việc làm, nâng cao mức sống của người dân."
Ông Nicolas Audier nhấn mạnh: "Vốn FDI đã và đang là cỗ máy giúp Việt Nam phát triển hơn, thương mại kinh tế cởi mở hơn, chính sách kinh tế vĩ mô toàn diện, hoàn thiện khung pháp lý đáp ứng quy chuẩn toàn cầu, đã gia tăng niềm tin cho các nhà đầu tư nước ngoài tại đây. Thay mặt cho EuroCham, chúng tôi hoan nghênh những thành tựu của Việt Nam trong việc thúc đẩy thu hút FDI, ủng hộ Chính phủ tiếp tục duy trì chính sách mở cửa."
Theo ông Nicolas Audier, với môi trường đầu tư, sự cạnh tranh vị trí sản xuất, sự phát triển mạnh mẽ về tầng lớp trung lưu, có vị trí đắc địa tại Đông Nam Á, Việt Nam chính là điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, để thu hút được các nhà đầu tư nước ngoài trong thời gian tới là không hề dễ dàng. Chiến tranh thương mại đã nổ ra giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ, chủ nghĩa bảo hộ... Thách thức của Việt Nam là hàng hóa không xuất khẩu sang Hoa Kỳ sẽ tràn sang Việt Nam. Chính sách bảo hộ cũng không tốt cho Việt Nam... Việt Nam nên duy trì chính sách mở cửa như hiện tại.
Ông Nguyễn Đức Chung, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội cho biết: Hà Nội là địa phương được nhiều nhà ĐTNN lựa chọn đầu tư. Vốn FDI đăng ký đầu tư vào Hà Nội liên tục tăng trưởng trong thời gian qua.
Lũy kế đến tháng 6/2018, trên địa bàn Thành phố có khoảng 4.300 dự án FDI còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký đạt trên 33,38 tỷ USD. Với kết quả 9 tháng năm 2018, Hà Nội tạm vươn lên dẫn đầu cả nước về thu hút FDI.
Ông Nguyễn Đức Chung đánh giá, khu vực FDI góp phần quan trọng đối với sự phát triển của Hà Nội, đóng góp 10 - 15% tổng vốn đầu tư xã hội, góp phần quan trọng phát triển kinh tế, giúp nền kinh tế hội nhập sâu rộng. Khu vực FDI đã tạo việc làm cho 270.000 lao động trẻ, tạo sức ép cải cách mạnh mẽ với từng ngành, nâng cao năng lực cạnh tranh, cải thiện năng suất lao động, góp phần xây dựng thủ đô Hà Nội văn minh hiện đại.
“Khu vực ĐTNN là một kênh chuyển giao công nghệ đặc biệt quan trọng so với các hình thức, kênh chuyển giao công nghệ chính thức khác. Hà Nội đã tiếp nhận được một số công nghệ, kỹ thuật tiên tiến trong nhiều ngành kinh tế quan trọng như viễn thông, điện tử, công nghiệp sản xuất phụ tùng và lắp ráp sản xuất ô tô, hóa chất…”, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội cho biết.
Theo ông Nguyễn Đức Chung, thời gian tới, Hà Nội sẽ tiếp tục đẩy mạnh thu hút FDI, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh để các DN, nhà đầu tư hoạt động sản xuất kinh doanh thành công…
Ông Chung khuyến nghị một số giải pháp để tiếp tục thu hút, sử dụng hiệu quả nguồn vốn FDI thời gian tới, trong đó nhấn mạnh đề xuất Chính phủ và các bộ, ngành tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách tạo hành lang pháp lý cho việc quản lý, giám sát hiệu quả việc thực hiện dự án sau cấp phép.
Ông Trần Thanh Liêm, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương phát biểu: “Khu vực FDI giúp Bình Dương chuyển dịch cơ cấu kinh tế nhanh chóng”
Ông Trần Thanh Liêm cho biết, khu vực ĐTNN có đóng góp quan trọng vào sự phát triển của Bình Dương. Đến tháng 8/2018, Bình Dương đã tiếp nhận trên 31,2 tỷ USD vốn ĐTNN đăng ký với hơn 3.300 dự án còn hoạt động, đứng thứ 3 cả nước. Trong đó, hơn 3.000 dự án có tổng vốn đầu tư đăng ký 22,5 tỷ USD hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo đã góp phần đưa Bình Dương từ một tỉnh có nền kinh tế chủ yếu nông nghiệp trở thành địa phương có tốc độ công nghiệp hóa, đô thị hóa cao trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.
“Các doanh nghiệp có vốn ĐTNN đã tham gia, thúc đẩy tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa tại Bình Dương thông qua chuyển giao, đổi mới công nghệ sản xuất, góp phần giúp đội ngũ nhân lực trong nước nâng cao trình độ, tiếp thu các công nghệ tiên tiến trên thế giới”, ông Trần Thanh Liêm cho biết.
Tác động lan tỏa, tạo công ăn việc làm, đóng góp nguồn lực lớn cho đầu tư… cũng là những kết quả tích cực mà khu vực ĐTNN đưa đến với Bình Dương.
Theo Chủ tịch tỉnh Bình Dương, dù việc thu hút, sử dụng vốn ĐTNN thời gian qua tại địa phương vẫn còn một số hạn chế, nhưng Bình Dương xác định chủ trương thu hút mạnh mẽ nguồn lực này trong thời gian tới. Bình Dương đã ban hành Chương trình đổi mới thu hút đầu tư giai đoạn 2016 - 2020 với mục tiêu tập trung thu hút đầu tư vào các đối tác có tiềm lực kinh tế mạnh, các tập đoàn kinh tế lớn trên thế giới, đi đôi với tiếp tục phát triển các thị trường truyền thống…
Ông Michael Kelly, Chủ tịch Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam (AmCham) chia sẻ: DN Hoa Kỳ trong thời gian qua đã nỗ lực mang đến Việt Nam các dự án có công nghệ cao, kỹ năng quản lý, quy chuẩn quản trị và đạo đức kinh doanh.
Theo đại diện AmCham, thương mại và đầu tư là nền tảng quan hệ của Hoa Kỳ và Việt Nam. Thời gian qua chứng kiến sự phát triển nhanh chóng của quan hệ thương mại giữa hai nước. Năm 1995, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đạt 450 triệu USD và con số mà hai nước hướng tới trong thời gian ngắn nữa là 60 tỷ USD. DN Hoa Kỳ đã đầu tư vào hầu hết các lĩnh vực kinh tế của Việt Nam, giúp Việt Nam hội nhập chuỗi cung ứng toàn cầu và tạo việc làm chất lượng cao.
Khẳng định DN Hoa Kỳ giữ nguyên quan điểm lạc quan về tương lai của nền kinh tế Việt Nam, tiếp tục coi Việt Nam là điểm đến đầu tư hấp dẫn, ông Michael Kelly mong muốn Chính phủ Việt Nam sẽ tiếp tục cải thiện thể chế chính sách, tạo môi trường pháp lý ổn định, các cơ quan hành chính hỗ trợ nhà đầu tư hơn nữa.
Ông Michael Kelly cho biết, quan ngại lớn nhất của nhà đầu tư Hoa Kỳ là sự thay đổi của chính sách, luật lệ, khiến nhà đầu tư e ngại khi mở rộng đầu tư kinh doanh. Ông mong đợi Luật Đầu tư có điều khoản rõ ràng để đảm bảo quyền lợi của nhà đầu tư, giúp nhà đầu tư yên tâm và giữ chân được nhà đầu tư nước ngoài đang có mặt tại Việt Nam. Cộng đồng doanh nghiệp ĐTNN mong muốn có quan hệ đối tác với Chính phủ, cơ quan Chính phủ để giúp giải quyết nhanh vấn đề phát sinh, giảm thiểu rủi ro và chi phí kinh doanh.
Đại diện AmCham cũng ủng hộ nỗ lực phát triển DN nhỏ và vừa của Chính phủ, cam kết DN Hoa kỳ sẽ tiếp tục trở thành đối tác của DN nhỏ và vừa Việt Nam
Ông Kyle F. Kelhofer - Giám đốc Quốc gia tại Việt Nam, Lào, Campuchia của Tổ chức Tài chính quốc tế (IFC); ông Hironobu Kitagawa - Trưởng Cơ quan Xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO); ông Christopher Malone - Giám đốc Công ty Tư vấn Boston Consulting Group (BCG); ông Kim Young Chul - Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam (Korcham Vietnam) đã có các bài phát biểu.
Đại diện các tổ chức quốc tế, hiệp hội DN nước ngoài tại Việt Nam đã đưa ra các khuyến nghị định hướng thu hút đầu tư của Việt Nam trong giai đoạn tới; đánh giá môi trường đầu tư của Việt Nam so với các nước. Đồng thời, trao đổi về cách thức để Việt Nam thu hút FDI từ cơ hội của cách mạng công nghiệp 4.0, cũng như cơ hội và tiềm năng đầu tư của Việt Nam trong giai đoạn tới.
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc có bài phát biểu chỉ đạo, nhấn mạnh chủ trương nhất quán thu hút ĐTNN, coi khu vực ĐTNN là bộ phận hữu cơ cấu thành quan trọng của nền kinh tế Việt Nam.
Mở đầu phát biểu, Thủ tướng Chính phủ đánh giá cao việc tổ chức Hội nghị để nhìn nhận lại kết quả, hạn chế của 30 năm thu hút FDI. Thủ tướng cũng đánh giá cao báo cáo tổng kết 30 năm thu hút vốn ĐTNN, biểu dương Bộ KH&ĐT đã tổ chức Hội nghị cùng nhiều hoạt động bên lề, các cuộc gặp gỡ của nhà đầu tư với các bộ, ngành và đây có thể coi là đợt xúc tiến có quy mô lớn.
Thủ tướng ghi nhận những đóng góp, ý kiến quý báu của đại diện các hiệp hội, nhà đầu tư… tại Hội nghị để giúp Việt Nam thu hút, sử dụng hiệu quả hơn nguồn vốn ĐTNN giai đoạn tới.
Theo Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, nhìn lại sau hơn 3 thập kỷ thực hiện đường lối đổi mới, với sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, sự chung tay của nhà đầu tư, doanh nghiệp, toàn dân, Việt Nam từ một nước nghèo đã nỗ lực vươn lên thành quốc gia có thu nhập trung bình, đời sống ủa người dân được cải thiện rõ rệt. Sự nghiệp đổi mới bắt đầu từ năm 1986, thì đến tháng 12/1987 Luật ĐTNN được ban hành. Hành trình thu hút ĐTNN song hành với sự nghiệp đổi mới của đất nước, minh chứng sinh động cho tiến trình hội nhập quốc tế, phát triển kinh tế, góp phần nâng cao tầm vóc của Việt Nam trên trường quốc tế.
“Việc mở cửa thu hút ĐTNN là một chủ trương đúng đắn, góp phần thực hiện nhiều mục tiêu quan trọng của đất nước”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Thủ tướng ghi nhận sự đóng góp của khu vực ĐTNN là xuyên suốt trong 30 năm qua, cho thấy khu vực kinh tế có vốn ĐTNN đã trở thành một bộ phận không thể tách rời của nền kinh tế Việt Nam. Từ bản thân con số đã nói lên vai trò của khu vực ĐTNN đối với nền kinh tế VN: hiện khu vực này đóng góp 20% tổng GDP, 23,7% tổng vốn đầu tư toàn xã hội, đóng góp lớn tổng thu ngân sách, giải quyết hàng triệu việc làm... “Ngược lại, trong đánh giá của các nhà ĐTNN, Việt Nam cũng đã trở thành địa điểm đầu tư tin cậy, hiệu quả, được nhiều tổ chức quốc tế đánh giá là một trong những quốc gia thu hút ĐTNN thành công nhất thời gian qua”, Thủ tướng chia sẻ.
Ghi nhận những kết quả đạt được, nhưng người đứng đầu Chính phủ cũng muốn nhân dịp tổ chức Hội nghị nhìn thẳng vào những hạn chế, tồn tại, thậm chí cả thua thiệt trong thu hút ĐTNN thời gian qua.
Thủ tướng chỉ ra, các DN ĐTNN đang sử dụng công nghệ trung bình trong khu vực, chưa có các tập đoàn đa quốc gia có công nghệ cao, tỷ lệ đầu tư cho nghiên cứu và phát triển còn ít, liên kết giữa khu vực ĐTNN và trong nước, chuyển giao công nghệ chưa đạt như kỳ vọng, chủ yếu là gia công lắp ráp, giá trị gia tăng trên một đơn vị sản phẩm không cao. Một số dự án tiêu tốn năng lượng, tài nguyên, còn biểu hiện báo lỗ, chuyển giá, đầu tư chui, không bảo đảm quyền lợi chính đáng cho người lao động. Công tác quản lý nhà nước về ĐTNN cũng còn thiếu sự phối hợp chặt chẽ từ trung ương tới địa phương, thiếu tư duy chiến lược, chính sách hấp dẫn để thu hút các tập đoàn xuyên quốc gia…
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đưa ra nhiều định hướng mở trong quan điểm thu hút FDI. Quan điểm hàng đầu là Việt Nam khẳng định nhất quán, khu vực có vốn ĐTNN luôn là một bộ phận quan trọng của nền kinh tế. Trong thời gian tới, Việt Nam thực hiện chính sách hợp tác ĐTNN với nội hàm mở rộng hơn, không chỉ thu hút vốn mà cả quản lý, kết nối, mua bán sáp nhập…, từ đó tạo ra nền tảng cho phát triển bền vững.
Quan điểm chủ động, bình đẳng lựa chọn, không phải nhà đầu tư mang gì chọn nấy được lãnh đạo Chính phủ chia sẻ thẳng thắn tại Hội nghị. Sự chủ động này sẽ giúp Việt Nam nâng tầm trình độ sản xuất, nâng cao tính tự chủ của nền kinh tế.
Thủ tướng cũng cho biết, Việt Nam mong muốn nâng cao hiệu quả thu hút, sử dụng vốn ĐTNN, mang lại lợi ích cho cả hai bên, đồng thời phải bảo vệ môi trường, phát triển bền vững. Thời gian tới, Việt Nam sẽ chú trọng thu hút các dự án ĐTNN có tính liên kết cao, nhằm phát triển công nghiệp hỗ trợ, công nghiệp chất lượng cao trong nước, giúp DN trong nước tham gia được vào chuỗi giá trị toàn cầu. Đặc biệt, người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh yêu cầu, các dự án phải thân thiện với môi trường, sử dụng hiệu quả nguồn lực tài nguyên, tỷ lệ nội địa hóa cao, tiếp cận công nghệ tương lai của cách mạng công nghiệp 4.0.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu các bộ, ngành tập trung làm tốt các nhiệm vụ để thu hút, sử dụng hiệu quả vốn ĐTNN thời gian tới với nhiệm vụ hàng đầu là phải ổn định chính trị, xã hội, ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy mạnh mẽ kết cấu hạ tầng, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao; hoàn thiện khung pháp luật, đảm bảo tương thích, đồng bộ giữa các văn bản pháp luật liên quan đến đầu tư, phù hợp với các cam kết quốc tế.
“Từ tư duy thụ động phải chuyển sang chủ động. Đồng thời phải giám sát hiệu quả, bảo đảm DN ĐTNN thực hiện đúng cam kết đầu tư. Ngược lại, các bộ, ngành, địa phương phải nhanh chóng rà soát điều kiện kinh doanh, thủ tục trong lĩnh vực quản lý của mình”, Thủ tướng nêu rõ.
Kết thúc bài phát biểu, Thủ tướng thay mặt Chính phủ biểu dương nỗ lực vượt bậc của bộ, ngành, địa phương trong 30 năm thu hút ĐTNN, đặc biệt là Bộ KH&ĐT đã có đóng góp hiệu quả vào thành công thu hút ĐTNN 30 năm qua.
Thủ tướng gửi lời cảm ơn tới các hiệp hội, đại sứ quán, tổ chức quốc tế đã ủng hộ Việt Nam, cảm ơn các nhà ĐTNN đã tin tưởng lựa chọn đầu tư tại Việt Nam, đóng góp thiết thực, hiệu quả vào sự phát triển của Việt Nam 30 năm qua. “Chính phủ Việt Nam luôn lắng nghe và đồng hành với nhà đầu tư để hợp tác cùng có lợi, cùng phát triển. Sự thành công của nhà đầu tư chính là sự thành công, niềm tự hào của Việt Nam”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh.
Nhân Hội nghị, ghi nhận và biểu dương những đóng góp trong sự nghiệp thu hút ĐTNN trong 30 năm qua, Chủ tịch nước quyết định tặng thưởng Huân chương lao động hạng Nhất cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Huân chương lao động hạng Ba cho Cục Đầu tư nước ngoài; Huân chương lao động hạng Ba cho Công ty Samsung Electronics. Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen cho 56 tập thể và 41 cá nhân có thành tích xuất sắc trong sự nghiệp thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.
Kết thúc Hội nghị, đại diện các bộ, ngành, địa phương và nhà đầu tư đã ký kết 24 văn kiện hợp tác đầu tư, trong đó có: Biên bản ghi nhớ về hợp tác hỗ trợ đầu tư giữa UBND TP. Hà Nội và Tập đoàn Jiayuan International về Dự án Đầu tư và xây dựng công viên phần mềm và cảng cạn ICD tại Hà Nội, với tổng vốn đầu tư 1,5 tỷ USD; Giấy chứng nhận đầu tư tăng vốn của Công ty TNHH Lotte Rental với tổng vốn đăng ký tăng thêm là 72 triệu USD; Giấy chứng nhận đầu tư cho Công ty GA Power về Dự án Nhà máy điện mặt trời Solarpark Hương Sơn và Nhà máy điện mặt trời Cẩm Xuyên, với tổng vốn đầu tư 46,6 triệu USD; Giấy chứng nhận đầu tư tăng vốn cho Công ty TNHH LG Display với tổng vốn đăng ký tăng thêm 500 triệu USD…
Trong khuôn khổ Hội nghị, chiều nay sẽ diễn ra 7 phiên kết nối kinh doanh trong các lĩnh vực: công nghiệp chế biến - chế tạo; xây dựng - bất động sản; năng lượng tái tạo, hạ tầng và logistics; du lịch và dịch vụ; công nghệ thông tin; nông nghiệp và chế biến thực phẩm, tài chính ngân hàng.
Các phiên kết nối kinh doanh sẽ là cơ hội để các DN nước ngoài gặp gỡ, trao đổi thông tin với lãnh đạo các địa phương, tìm hiểu về môi trường đầu tư kinh doanh, các cơ hội đầu tư cụ thể trong thời gian tới.
