Lý do trượt thầu và sự trùng hợp lạ

Tác giả: Hải Bình 15/06/2016 10:00

(BĐT) - UBND các phường Bạch Đằng và Vĩnh Tuy (Hà Nội) đã “cùng” lựa chọn Công ty CP Tư vấn thiết kế XD Thành Công làm tư vấn mời thầu thực hiện tư vấn lập hồ sơ yêu cầu (HSYC) chào hàng cạnh tranh và đánh giá hồ sơ đề xuất (HSĐX) 4 gói thầu cải tạo, sửa chữa đường ngõ, ngách...

Địa chỉ Công ty CP Tư vấn thiết kế XD Thành Công, tư vấn đấu thầu cho các gói thầu được phản ánh. Ảnh: Trần Tuyết

Ở cả 4 gói thầu này, quanh đi quẩn lại chỉ có 5 nhà thầu “thay nhau” tham gia dự thầu. Mỗi nhà thầu trượt các gói thầu chỉ có 1 lý do. Nhiều chuyên gia đấu thầu cho rằng, lý do loại nhà thầu chưa thuyết phục.

Nhà thầu và những lý do trượt thầu lặp lại

UBND các phường Bạch Đằng và Vĩnh Tuy vừa “trình làng” kết quả lựa chọn nhà thầu 4 gói thầu thi công xây dựng công trình thuộc các dự án: Cải tạo, sửa chữa đường ngõ ngách phường Bạch Đằng: Ngõ 69 Vân Đồn, 55 Lê Quý Đôn; Cải tạo, sửa chữa đường ngõ ngách phường Bạch Đằng: Ngõ 42 Vạn Kiếp và các ngách; Cải tạo, sửa chữa đường ngõ ngách phường Vĩnh Tuy: Hẻm 34/238/28 Vĩnh Tuy; Cải tạo, sửa chữa đường ngõ ngách phường Vĩnh Tuy: Cuối ngõ 54 Mạc Thị Bưởi. 4 gói thầu trên cùng do Công ty CP Tư vấn thiết kế XD Thành Công làm tư vấn mời thầu thực hiện tư vấn lập HSYC chào hàng cạnh tranh và đánh giá HSĐX của nhà thầu. Cả 4 gói thầu này đều chào hàng cạnh tranh, thực hiện đấu thầu điện tử.

Chỉ có 5 nhà thầu “thay nhau” tham dự 4 gói thầu trên, đó là: Công ty CP Đầu tư Xây dựng 702 (Nhà thầu 702); Công ty CP Tư vấn Đầu tư xây dựng Việt Á (Nhà thầu Việt Á); Công ty CP Đầu tư Xây dựng và Thương mại Hải Phát (Nhà thầu Hải Phát); Công ty CP Tư vấn Xây dựng và Thương mại Thanh Xuân (Nhà thầu Thanh Xuân); Công ty CP Đầu tư và Xây dựng Trường Xuân (Nhà thầu Trường Xuân).

Điểm lưu ý đầu tiên của 4 gói thầu trên là mỗi gói thầu chỉ có 3 nhà thầu nộp HSĐX (vừa đủ số nhà thầu nộp HSĐX để mở thầu mà không phải xử lý tình huống). Trong mỗi gói thầu, 2 nhà thầu bị loại với những lý do đã từng “lặp lại” ở gói thầu khác.

Cụ thể: Nhà thầu 702 bị loại ở 2 gói thầu khác nhau với cùng lý do “không có thư bảo lãnh dự thầu kèm theo”; Nhà thầu Hải Phát bị loại ở 3 gói thầu khác nhau với cùng lý do “báo cáo tài chính năm 2014 không có bản sao y công chứng; Nhà thầu có kê khai tuy nhiên hợp đồng xây dựng tương tự không có sao y công chứng. Nhà thầu có bố trí đủ cán bộ cho gói thầu tuy nhiên bằng cấp chứng chỉ không có sao y công chứng”.

Nhà thầu Trường Xuân bị loại ở 2 gói thầu khác nhau với cùng lý do “Nhân sự bố trí cho gói thầu đầy đủ tuy nhiên bằng cấp, chứng chỉ không có sao y công chứng”.

Riêng Nhà thầu Thanh Xuân đã trúng thầu ở 2 gói thầu mà nhà thầu này tham gia và lý do trượt thầu của nhà thầu này là “Hợp đồng tương tự nhà thầu đưa ra có giá trị 952.950.000 đồng nên không đáp ứng HSYC”. Còn nhà thầu Việt Á trúng thầu ở cả 2 gói thầu mà nhà thầu này tham gia.

Chuyên gia nói gì về lý do trượt thầu?

Đôi khi, lý do trượt thầu sơ đẳng đến mức khiến dư luận hồ nghi: Có phải nhà thầu đi đấu thầu nhưng không nhằm mục tiêu đấu thầu thực sự mà cố tình trượt thầu!?

Trước đó, gói thầu “Thi công xây dựng công trình” thuộc Dự án Cải tạo, sửa chữa đường ngõ ngách phường Phố Huế: Ngõ nhà H2, H3, H4 tập thể Nguyễn Công Trứ do Công ty CP Tư vấn thiết kế XD Thành Công làm tư vấn mời thầu được công bố kết quả lựa chọn nhà thầu vào ngày 11/5/2016. Đáng chú ý là ở gói thầu này “vẫn có 3 cái tên nhà thầu tham gia”, đó là: Nhà thầu Trường Xuân, Nhà thầu Việt Á và Nhà thầu Hải Phát. Ở gói thầu này, Nhà thầu Việt Á đã trúng thầu. Nhà thầu Trường Xuân bị loại với lý do tương tự khi tham gia các gói thầu đã nêu trên là: “Nhân sự bố trí cho gói thầu đầy đủ tuy nhiên bằng cấp, chứng chỉ không có sao y công chứng”; Nhà thầu Hải Phát bị loại với 3 lý do cũng “y nguyên” như ở các gói thầu nêu trên: “Báo cáo tài chính năm 2014 không có bản sao y công chứng; Nhà thầu có kê khai tuy nhiên hợp đồng xây dựng tương tự không có sao y công chứng; Nhà thầu có bố trí đủ cán bộ cho gói thầu tuy nhiên bằng cấp chứng chỉ không có sao y công chứng”.

Như vậy, sau khi đã “thất bại” ở một gói thầu vì những lý do “không có sao y công chứng”, ngay sau đó không lâu, 2 nhà thầu Trường Xuân và Hải Phát đã lặp lại ngay các lỗi tương tự.

Một chuyên gia đấu thầu cho rằng, với những nhà thầu đi đấu thầu lần đầu thì việc mắc phải những “sơ suất” như: không có thư bảo lãnh dự thầu, thiếu bản sao y công chứng chỉ thì có thể “thông cảm” được. Nhưng nếu các nhà thầu mắc những lỗi “cơ bản” và có tính chất lặp lại như thế thì rất “khó chấp nhận”, nó thể hiện sự quản lý kém, tác phong làm việc thiếu chuyên nghiệp của nhà thầu. Hoặc là nhà thầu đi đấu thầu nhưng không nhằm mục tiêu đấu thầu thực sự mà cố tình trượt thầu?!

Trao đổi với Báo Đấu thầu về các lý do nhà thầu bị loại, ông Trương Xuân Cường, Giám đốc Công ty CP Tư vấn thiết kế XD Thành Công cho biết, các nhà thầu thiếu các bản sao y công chứng có thể là do không hiểu rõ yêu cầu của HSYC là phải có sao y công chứng của Nhà nước. Trong khi đó, các bản sao y của nhà thầu đều là sao y của công ty nên không hợp lệ, không đủ điều kiện xét các vòng tiếp theo.

Tuy nhiên, Điều 16 Nghị định 63/2014/NĐ-CP quy định, sau khi mở thầu, nhà thầu có trách nhiệm làm rõ HSDT theo yêu cầu của bên mời thầu. Trường hợp HSDT của nhà thầu thiếu tài liệu chứng minh tư cách hợp lệ, năng lực và kinh nghiệm thì bên mời thầu yêu cầu nhà thầu làm rõ, bổ sung tài liệu để chứng minh tư cách hợp lệ, năng lực và kinh nghiệm.

Theo một chuyên gia đấu thầu, các tài liệu chứng minh năng lực kinh nghiệm chủ yếu là tài liệu có sẵn và chỉ phải bổ sung mà không làm ảnh hưởng đến nội dung cơ bản của HSDT đã nộp, không làm thay đổi giá dự thầu. Nếu bên mời thầu không yêu cầu nhà thầu bổ sung các tài liệu chứng minh năng lực kinh nghiệm mà đã loại nhà thầu thì chưa thuyết phục.