|
| Luật Quy hoạch được sửa đổi nhằm giải quyết các vấn đề cấp bách, nhất là phục vụ việc thay đổi địa giới hành chính, sáp nhập tỉnh, chuyển từ chính quyền địa phương ba cấp sang hai cấp. Ảnh: Lê Tiên |
Giải quyết các vấn đề cấp bách
Theo báo cáo của Chính phủ tại phiên họp về phương án xử lý quy hoạch cấp huyện và bổ sung quy hoạch cấp xã, hiện nay, các quy hoạch cấp huyện và quy hoạch cấp xã thuộc quy hoạch đô thị và nông thôn, quy hoạch sử dụng đất được quy định và điều chỉnh tại Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn, Luật Ðất đai.
Việc bãi bỏ quy hoạch đô thị và nông thôn ở cấp huyện, quy hoạch sử dụng đất cấp huyện và bổ sung quy hoạch ở cấp xã sẽ được thực hiện trong quá trình sửa đổi, bổ sung Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn, Luật Đất đai, bao gồm cả xử lý chuyển tiếp các quy hoạch này.
Để phù hợp với việc xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp, Dự thảo Luật sửa đổi nội dung quy hoạch tỉnh theo hướng xác định phương án phát triển, sắp xếp không gian và phân bổ nguồn lực cho các hoạt động kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh, liên xã.
Đối với việc điều chỉnh quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030 để thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, Dự thảo Luật quy định theo hướng không phải lập, thẩm định, phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch; phân cấp cho UBND cấp tỉnh tổ chức thẩm định và phê duyệt điều chỉnh quy hoạch.
Bên cạnh đó, Chính phủ đề xuất chưa thực hiện việc phân cấp thẩm quyền phê duyệt quy hoạch tỉnh cho chủ tịch UBND cấp tỉnh đối với việc lập mới quy hoạch. Lý do là nội dung quy hoạch tỉnh bao trùm nhiều ngành, lĩnh vực; mỗi ngành, lĩnh vực được quy định tại nhiều pháp luật khác nhau với mức độ phân cấp rất khác nhau. Nếu phân cấp thẩm quyền phê duyệt quy hoạch tỉnh thì phải rà soát toàn bộ hệ thống pháp luật và sửa đổi, bổ sung toàn diện để bảo đảm đồng bộ, thống nhất... Hơn nữa, việc phân cấp thẩm quyền phê duyệt quy hoạch tỉnh cho chủ tịch UBND cấp tỉnh chưa được triển khai trên thực tế nên chưa có tổng kết, đánh giá thực tiễn đầy đủ. Đồng thời, từ nay đến năm 2030 chỉ thực hiện việc điều chỉnh quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030 và Dự thảo Luật đã bảo đảm phân cấp cho UBND cấp tỉnh tổ chức thẩm định và phê duyệt điều chỉnh quy hoạch tỉnh. Việc lập mới quy hoạch tỉnh sẽ được thực hiện ở thời kỳ 2031 - 2040. Do vậy, Chính phủ sẽ tiếp tục rà soát, nghiên cứu khi sửa đổi toàn diện Luật Quy hoạch.
Sẽ sớm nghiên cứu sửa toàn diện Luật Quy hoạch
Tại Phiên họp thứ 46 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 10/6/2025, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, Luật Quy hoạch được Quốc hội thông qua đã thay đổi căn bản, toàn diện so với các luật trước đây, gom các loại quy hoạch từ quy hoạch quốc gia, quy hoạch tỉnh, quy hoạch cấp dưới... Tuy nhiên, quá trình triển khai có vướng mắc vì 63 tỉnh, thành phố cùng triển khai lập quy hoạch, trong khi tư vấn không có nhiều, nên để bảo đảm tiến độ, các địa phương cố gắng, nhưng đâu đó nhiều nơi không đạt yêu cầu...
Từ khi được Quốc hội thông qua tới nay, Luật Quy hoạch chưa lần nào được sửa đổi căn bản. Năm 2025, Luật Quy hoạch cần sửa đổi do yêu cầu thay đổi địa giới hành chính, sáp nhập các tỉnh, chuyển chính quyền địa phương từ 3 cấp sang 2 cấp. Sau khi hoạt động theo mô hình mới, Chính phủ sẽ tiếp tục nghiên cứu, trình Quốc hội để xin sửa đổi Luật một cách căn cơ, toàn diện hơn.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, Dự thảo Luật lần này đề xuất phân cấp cho cấp tỉnh thẩm định và phê duyệt điều chỉnh quy hoạch để tránh “dồn” lên Trung ương. Liên quan đến việc phân cấp thẩm quyền cho Chính phủ quyết định quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia, do còn ý kiến khác nhau nên Dự thảo Luật giữ nguyên thẩm quyền của Quốc hội trong việc quyết định quy hoạch sử dụng đất quốc gia và quy hoạch không gian biển quốc gia trong trường hợp lập mới quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch theo quy trình thông thường và điều chỉnh quy hoạch theo trình tự, thủ tục rút gọn. Tuy nhiên, để bảo đảm điều chỉnh được ngay quy hoạch thời kỳ 2021 - 2030, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, mở rộng không gian phát triển theo yêu cầu tại Kết luận số 127-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và hướng tới mục tiêu tăng trưởng 2 con số, Dự thảo Luật đề xuất phân cấp thẩm quyền quyết định điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất quốc gia và quy hoạch không gian biển quốc gia thời kỳ 2021 - 2030 cho Chính phủ.
Góp ý thêm, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị, từ nay đến khi thông qua Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, cơ quan chủ trì soạn thảo nên lấy ý kiến trực tiếp hoặc mời chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố sắp sáp nhập cho ý kiến. Theo Chủ tịch Quốc hội, khi sửa luật cần đánh giá sự phù hợp giữa các loại quy hoạch với nhau và làm rõ tích hợp quy hoạch để không xảy ra mâu thuẫn, chồng chéo. Đơn cử, Đà Nẵng và Quảng Nam sáp nhập thì việc tích hợp quy hoạch như thế nào để vừa thực hiện quy hoạch, vừa triển khai các dự án hiệu quả.
Chủ tịch Quốc hội cũng thống nhất với Chính phủ về việc giao thẩm quyền điều chỉnh quy hoạch cho cấp tỉnh, nhưng việc phân cấp phải thật rõ, phải có giám sát kiểm tra, chứ không để muốn điều chỉnh gì cũng được mà Trung ương không biết.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng thông tin, Cơ quan soạn thảo đã 2 lần lấy ý kiến các địa phương, Dự thảo Luật được các địa phương đồng thuận cao, đặc biệt là vấn đề điều chỉnh phân cấp, phân quyền... Bộ Tài chính cũng đã xây dựng xong dự thảo nghị định và đang lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương để khi Quốc hội phê chuẩn Luật sẽ kịp thời ban hành ngay văn bản hướng dẫn từ ngày 1/7/2025.
Ông Phan Văn Mãi, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cho biết, Thường trực Ủy ban cơ bản thống nhất với các nội dung tiếp thu, giải trình và chỉnh lý tại Dự thảo Luật. Theo ông Mãi, sửa luật lần này chỉ gỡ được một phần vướng mắc trước mắt. Để giải quyết được hết các vấn đề của công tác quy hoạch, phải sửa trên dưới 60 luật và khoảng 1.000 văn bản dưới luật. Do đó, thời gian tới cần có đánh giá, tổng kết để sửa đổi toàn diện Luật Quy hoạch.
