|
| Việc sửa Luật Quy hoạch lần này nhằm gỡ ngay những vướng mắc thực tiễn, tạo hành lang pháp lý thông thoáng để địa phương triển khai các dự án trọng điểm, đáp ứng mục tiêu tăng trưởng. Ảnh: Lê Tiên |
Đơn giản hóa và đẩy mạnh phân cấp, phân quyền
Với định hướng đơn giản hóa và đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, Dự thảo Luật quy định rõ sẽ không phải lập, thẩm định, phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch; việc thẩm định quy hoạch có thể theo hình thức họp hội đồng thẩm định hoặc lấy ý kiến thẩm định bằng văn bản của các bộ, cơ quan ngang bộ có liên quan.
Đồng thời, phân cấp cho các bộ tổ chức thẩm định, phê duyệt điều chỉnh quy hoạch ngành quốc gia; phân cấp cho UBND cấp tỉnh tổ chức thẩm định điều chỉnh quy hoạch tỉnh, chủ tịch UBND cấp tỉnh phê duyệt điều chỉnh quy hoạch tỉnh sau khi được HĐND tỉnh thông qua…
Thảo luận tại nghị trường Quốc hội sáng ngày 28/5, đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh (Khánh Hòa) góp ý Điều 34 về thẩm quyền quyết định hoặc phê duyệt quy hoạch theo hướng điều chỉnh phân cấp thêm cho tỉnh, không phải trình Thủ tướng Chính phủ cho phép chính quyền cấp địa phương phê duyệt quy hoạch phát triển chi tiết. Đồng thời, khi xem xét thông qua Nghị quyết về quy hoạch tổng thể quốc gia, chỉ nên giữ quy định thẩm quyền của Quốc hội đối với các nội dung có tính chiến lược, còn lại nên giao Chính phủ phê duyệt.
Đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt (Đắk Lắk) bày tỏ đồng thuận cao với quy định về trình tự, thủ tục điều chỉnh quy hoạch thời kỳ 2021 - 2030 tại Dự thảo Luật vì cho rằng, thể hiện được sự phân cấp, phân quyền rất mạnh mẽ, chủ động, linh hoạt của địa phương trong quá trình tổ chức thẩm định, điều chỉnh các quy hoạch, bảo đảm có sự tham gia của các sở, ngành liên quan và các chuyên gia để qua đó nâng cao tính khách quan, phản biện kỹ thuật. Góp ý cho nội dung này, bà Nguyệt nhấn mạnh đến cơ chế bảo đảm tính độc lập và khách quan của hội đồng thẩm định theo hướng bổ sung quy định trường hợp chủ tịch UBND tỉnh là người phê duyệt quy hoạch thì không làm chủ tịch hội đồng thẩm định. Hiện tại, quy định về các thành phần của hội đồng thẩm định trong Dự thảo Luật là rất mở khi bao gồm đại diện các sở, ngành, tổ chức, cá nhân khác. Tuy nhiên, nên chăng có quy định ngoài các thành viên trên cần có thêm chuyên gia với chuyên môn phù hợp để bảo đảm tính khách quan, phản biện, nâng cao chất lượng hội đồng thẩm định trong các quy hoạch.
Liên quan đến việc sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp tỉnh, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Bà Rịa - Vũng Tàu) cho rằng, cần quy định cụ thể về vai trò, trách nhiệm cũng như cơ chế của chính quyền địa phương cấp xã trong công tác quy hoạch. Đại biểu đề nghị Ban soạn thảo xem xét, bổ sung một khoản mới trong Điều 5 về hệ thống quy hoạch quốc gia để quy định rõ chính quyền cấp xã là chủ thể phối hợp trong hệ thống quy hoạch, có trách nhiệm tham gia cung cấp thông tin, đề xuất phương án quy hoạch và phối hợp triển khai thực hiện quy hoạch trên địa bàn. Việc ghi nhận vị trí cấp xã trong hệ thống quy hoạch là cần thiết trong bối cảnh chuyển đổi sang mô hình chính quyền địa phương hai cấp, bảo đảm tính liền mạch và thực tiễn trong tổ chức thực thi pháp luật về quy hoạch.
 |
| Dự thảo Luật Quy hoạch (sửa đổi) tập trung đơn giản hóa mạnh mẽ thủ tục hành chính, qua đó giảm khoảng 45 - 54% thời gian thực hiện quy trình điều chỉnh quy hoạch so với trình tự hiện hành. Ảnh: Tiên Giang |
Tập trung sửa 3 vấn đề cốt lõi
Trong phiên thảo luận, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng một lần nữa nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sửa đổi, bổ sung Luật Quy hoạch. Bộ trưởng cho biết, theo kế hoạch lập pháp ban đầu, Luật Quy hoạch sẽ được sửa đổi một cách tổng thể, đồng bộ trong thời gian tới. Tuy nhiên, do yêu cầu từ thực tiễn, đặc biệt là để kịp thời thực hiện chủ trương sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp tỉnh, việc sửa đổi một số nội dung của Luật là không thể chậm trễ.
Nếu không kịp sửa trước ngày 1/7, thời điểm chính thức vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, thì các địa phương sẽ không thể triển khai điều chỉnh quy hoạch, kéo theo hệ lụy là hàng loạt dự án đầu tư phát triển không thể tiến hành. Đây là lý do Chính phủ buộc phải trình Quốc hội sửa gấp một số điều khoản trọng yếu, việc sửa tổng thể sẽ tiếp tục được chuẩn bị và trình sau, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng chia sẻ và thông tin thêm, Dự thảo Luật sửa đổi lần này tập trung vào 3 nội dung cốt lõi.
Trước hết là tạo điều kiện cho công tác điều chỉnh quy hoạch ở tất cả các cấp ngay sau khi việc sắp xếp các đơn vị hành chính có hiệu lực. Các quy hoạch hiện hành vẫn được tiếp tục triển khai cho tới khi quy hoạch mới chính thức được phê duyệt, nhằm bảo đảm tính liên tục trong quản lý nhà nước.
Thứ hai, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền tối đa, trao thêm thẩm quyền và tính tự chủ, sáng tạo, tự chịu trách nhiệm cho các địa phương, bộ, ngành trong việc lập, điều chỉnh và phê duyệt quy hoạch. Bởi, nếu tiếp tục áp dụng quy định hiện hành, mọi thay đổi dù nhỏ ở địa phương cũng phải trình lên cấp Trung ương, gây ách tắc, chậm trễ trong triển khai dự án. Theo Bộ trưởng, đây là tình huống bắt buộc phải làm, còn nếu vẫn theo quy trình và trình lên Chính phủ, Quốc hội thì không biết đến bao giờ địa phương mới làm được.
Thứ ba, việc sửa luật lần này nhằm gỡ ngay những vướng mắc thực tiễn, tạo hành lang pháp lý thông thoáng để địa phương triển khai các dự án trọng điểm, đáp ứng mục tiêu tăng trưởng 8% năm 2025 và phấn đấu tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026 - 2030.
Dù chỉ sửa đổi một phần, nhưng Bộ trưởng nhấn mạnh đây là bước sửa có tính “nền móng” để mở đường cho đợt sửa đổi toàn diện sắp tới.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, một vấn đề quan trọng khác trong Dự thảo Luật là việc đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho 34 địa phương vận hành thông suốt, triển khai tốt nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội mà không bị “vướng” khi thu hút doanh nghiệp đầu tư, dự án. Tinh thần là phân cấp mạnh mẽ và phân quyền tối đa theo định hướng “địa phương quyết, địa phương làm và địa phương chịu trách nhiệm”, gắn với triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp.
Song song với phân cấp, Dự thảo Luật tập trung đơn giản hóa mạnh mẽ thủ tục hành chính trong quá trình điều chỉnh quy hoạch. Cụ thể, các bước lập, thẩm định, phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch và xin chủ trương điều chỉnh quy hoạch đều được loại bỏ. Nhờ vậy, thời gian thực hiện quy trình điều chỉnh quy hoạch sẽ giảm khoảng 45 - 54% so với trình tự hiện hành.
Bên cạnh đó, Dự thảo cũng bổ sung các quy định cụ thể nhằm xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch - vốn là điểm nghẽn lâu nay trong thực tiễn. Trong trường hợp quy hoạch do các cơ quan khác nhau lập có mâu thuẫn, cơ quan cấp trên sẽ là người quyết định quy hoạch nào cần điều chỉnh. Với các quy hoạch do cùng một cơ quan lập, chính cơ quan đó sẽ chịu trách nhiệm giải quyết.
Đáng chú ý, Dự thảo Luật quy định bắt buộc lấy ý kiến cấp xã trong quá trình lập và điều chỉnh quy hoạch, bảo đảm tính thực tiễn và khả năng thi hành, Bộ trưởng nêu rõ.
Đối với ý kiến cho rằng nên tạm dừng Luật Quy hoạch để chờ sửa tổng thể, Bộ trưởng Bộ Tài chính khẳng định: “Không thể dừng được”. Một quốc gia phải có luật, phải có quy hoạch, dừng lại sẽ gián đoạn điều hành từ Trung ương đến địa phương. Bộ trưởng cũng liên hệ tới Luật Đấu thầu, dù còn những điểm chưa phù hợp, nhưng vẫn là luật cần thiết và phổ biến ở tất cả các quốc gia. Điều quan trọng là phải cầu thị, điều chỉnh để phù hợp với tình hình mới, chứ không thể bỏ hoặc ngừng Luật, Bộ trưởng nhấn mạnh.
