Gói thầu số 03 Lắp đặt trụ đèn chiếu sáng trên địa bàn thị xã Giá Rai (tỉnh Bạc Liêu) có giá 11.493.112.777 đồng. Ảnh minh họa: Tiên Giang |
Gói thầu có giá 11.493.112.777 đồng, phát hành HSMT từ ngày 28/8/2024 - 9/9/2024.
Tìm hiểu của phóng viên cho thấy, có ít nhất 5 văn bản làm rõ, 2 văn bản kiến nghị, phần lớn liên quan đến tiêu chuẩn đánh giá về bộ đèn. Theo các nhà thầu, HSMT yêu cầu đơn vị cung cấp sản phẩm đèn Led có các chứng nhận hệ thống quản lý: ISO 9001:2015, ISO 14001:2015, ISO 45001:2018, ISO 50001:2018 (kèm theo chứng nhận, quyết định) để phân biệt hàng kém chất lượng. Nhà thầu cho rằng, yêu cầu các chứng nhận trên để phân biệt hàng kém chất lượng là sai bản chất.
Cụ thể, nhà thầu cho biết, theo Quyết định số 14/2023/QĐ-TTg ban hành danh mục và lộ trình phương tiện, thiết bị sử dụng năng lượng phải loại bỏ và các tổ máy phát điện hiệu suất thấp không được xây dựng mới thì đèn Led thuộc phạm vi của văn bản này. Tuy nhiên, việc áp dụng là theo tiêu chuẩn TCVN 12666:2019, không phải ISO 50001:2018. Vì vậy, yêu cầu dán nhãn năng lượng cho đèn Led hiện nay trên tinh thần tự nguyện chứ chưa phải bắt buộc. Bên cạnh đó, yêu cầu ISO 50001:2018 tại thời điểm này là vi phạm điểm e, khoản 1 Phụ lục 09 Thông tư số 06/2024/TT-BKHĐT “quy định các tiêu chí mà pháp luật chuyên ngành không yêu cầu”.
Một nội dung khác dẫn tới nhiều kiến nghị là bộ đèn có tuổi thọ ≥100.000 giờ theo TCVN 10885-2-1:2015/IEC 62722-2- 1:2014 và hệ số duy trì quang thông ≥ 90% theo TCVN 10485:2015/IEC 62717:2014 của đơn vị độc lập không quá 6 tháng tại các trung tâm kiểm định tại Việt Nam. Kết quả miễn nhiễm điện từ, đạt nhấp nháy điện áp, tủ điện chiếu sáng cũng bắt buộc kiểm định độc lập không quá 6 tháng tại các trung tâm kiểm định tại Việt Nam.
Nhà thầu cho rằng, theo TCVN 10885-2-1:2015, tuổi thọ của đèn LED trong hầu hết các trường hợp dài hơn rất nhiều so với thời gian thử nghiệm thực tế. Tuổi thọ của bộ đèn do nhà cung cấp công bố chỉ mang tính chất tham khảo, hơn nữa nếu muốn thử nghiệm bộ đèn trong lô hàng dự thầu thì cũng không làm được do thời gian quá dài. “Thời gian thử nghiệm là 25% tuổi thọ danh định nhưng tối đa là 6.000 giờ (tương đương hơn 8 tháng cho bộ đèn sáng cả ngày và đêm, nếu chỉ sáng vào ban đêm thì cần hơn 16 tháng, với chi phí lên đến khoảng 250.000.000 đồng). Do đó, để thực hiện được phép thử nghiệm trên thì thời gian quá dài và gây ra sự lãng phí quá lớn. Cho nên việc thực hiện thử nghiệm cho từng mẫu đèn, từng công suất cụ thể là bất khả thi.
Đồng thời, theo các nhà thầu, hiện không có văn bản nào quy định kết quả thí nghiệm chỉ được sử dụng không quá 6 tháng. Theo quy định quốc tế cũng như Việt Nam, mặt hàng đèn đường chiếu sáng công cộng thuộc nhóm sản phẩm hàng công nghiệp không quy định bắt buộc hạn sử dụng (expiry date). Do đó, đề nghị chủ đầu tư loại bỏ yêu cầu này khỏi HSMT.
Đối với yêu cầu về chỉ số IK (độ chịu va đập) ≥ IK10, độ kín khối quang học ≥ IP68, nhà thầu cho biết, hiện nay các nhà sản xuất chỉ sản xuất bộ đèn có chỉ số va đập IK08-IK09, sử dụng loại kính dày 4 - 5mm. Việc yêu cầu IK10 sẽ phải sử dụng loại kính 10 - 12mm là quá dày và quá nặng, làm giảm hiệu suất phát sáng. Đồng thời, tiêu chuẩn độ kín IP68 chỉ áp dụng cho các loại đèn chuyên dụng ngâm trong nước với áp suất cao như đèn thác nước, đèn bể bơi, thủy cung. Loại đèn đạt IP68 có cấu tạo hoàn toàn khác so với đèn chiếu sáng đường phố thông thường.
“Việc hồ sơ thiết kế đưa ra những yêu cầu kỹ thuật quá cao không cần thiết, không phù hợp so với các quy định tiêu chuẩn đèn chiếu sáng đường phố hiện hành sẽ gây lãng phí và hạn chế nhà thầu”, văn bản kiến nghị của nhà thầu cho biết.
Mặc dù vậy, đơn vị tư vấn bảo lưu toàn bộ tiêu chí bị kiến nghị với lý do HSMT được lập đã tuân thủ các quy định hiện hành.
Thời gian qua, Báo Đấu thầu đã nhiều lần phản ánh về tình trạng kiến nghị kéo dài tại các gói thầu điện chiếu sáng khi HSMT yêu cầu các tiêu chí tương tự về bộ đèn. Nhiều chủ đầu tư đã rà soát và điều chỉnh kịp thời để bảo đảm thuận lợi cho các nhà thầu dự thầu. Theo ý kiến chuyên gia, đèn chiếu sáng không phải là hàng hóa đặc thù để đưa ra các yêu cầu quá cao, bất thường, có thể làm khó các nhà thầu.