Lãi từ đầu tư bất động sản chịu thuế sao cho hợp lý?

Mức thuế suất hiện nay đối với chuyển nhượng bất động sản là 2% trên giá chuyển nhượng. Ảnh: Tiên Giang

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ban hành Công điện số 03/CĐ-TTg yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tập trung chấn chỉnh, xử lý việc thao túng giá, đầu cơ bất động sản và thanh tra, kiểm tra các dự án đầu tư xây dựng bất động sản.

Theo Công điện, trong năm 2024, tại một số thời điểm, một số khu vực, địa phương, giá bất động sản, nhà ở tăng cao so với khả năng đáp ứng tài chính của người dân do nhiều nguyên nhân. Đáng chú ý là tình trạng một số hội, nhóm đầu cơ, nhà đầu tư, cá nhân hoạt động môi giới bất động sản lợi dụng sự thiếu hiểu biết, tâm lý đầu tư theo đám đông của người dân để thao túng tâm lý, đẩy giá tăng cao, tạo giá ảo gây nhiễu loạn thông tin thị trường nhằm trục lợi. Một số chủ đầu tư dự án bất động sản lợi dụng tình hình nguồn cung hạn chế để đưa ra giá chào bán cao hơn so với mức trung bình của các dự án để thu lợi.

Để tăng cường kiểm soát và ổn định thị trường bất động sản, đồng thời chấn chỉnh, xử lý kịp thời việc thao túng, đẩy giá và đầu cơ bất động sản, Thủ tướng yêu cầu các bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tiếp tục thực hiện nghiêm, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tại các nghị quyết, chỉ thị, quyết định, công điện... liên quan đến tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững.

Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng Bộ Tài chính nghiên cứu, đề xuất chính sách thuế nhằm hạn chế hoạt động đầu cơ bất động sản, bảo đảm phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của Việt Nam và thông lệ quốc tế..., trong đó, nghiên cứu phương án thu thuế phần chênh lệch giá giữa giá tính tiền sử dụng đất và giá bán sản phẩm bất động sản của các dự án; thu thuế phần chênh lệch các lần giao dịch, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 30/4/2025.

Trao đổi với Báo Đấu thầu về các chính sách thuế nêu trên, Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI cho rằng, cần nghiên cứu kỹ các chính sách này để bảo đảm thực thi hiệu quả và công bằng. Trong đó, về thu thuế chênh lệch giữa giá tiền sử dụng đất và giá bán sản phẩm, theo ông Đức, doanh nghiệp thực hiện dự án bất động sản chịu thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng nên việc tính thuế cho phần chênh lệch này có thể dẫn đến tình trạng “thuế chồng thuế”. Hơn nữa, cách tính thuế cũng cần bảo đảm để các nhà đầu tư thấy vẫn còn cơ hội kiếm được lợi nhuận thì mới dám đầu tư, đặc biệt trong bối cảnh nguồn cung bất động sản sụt giảm.

Về thuế với các giao dịch bất động sản, hiện được thu ở mức 2% trên giá trị giao dịch. Theo ông Đức, cách thu này chưa hợp lý, bởi nhiều người thua lỗ vẫn phải chịu khoản thuế này. Thay vào đó, vị luật sư này cho rằng, cần nghiên cứu cách thức để người dân/các nhà đầu tư có thể kê khai cụ thể, chi tiết giá mua, chi phí, từ đó tính thuế trên thu nhập thực tế.

“Việc ban hành các chính sách thuế với thị trường bất động sản là rất cần thiết, song cần hết sức cân nhắc để bảo đảm công bằng, hợp lý cho người dân, doanh nghiệp, nhà đầu tư, hạn chế tình trạng đầu cơ, góp phần khuyến khích thị trường phát triển”, ông Đức nhấn mạnh.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho biết, chỉ đạo nghiên cứu về chính sách thuế là một phần trong các chỉ đạo về mọi mặt của thị trường bất động sản nhằm bảo đảm thị trường phát triển lành mạnh, hiệu quả. Việc nghiên cứu các chính sách thuế với bất động sản thuộc tổng thể chương trình xây dựng các văn bản pháp luật về thuế với bất động sản của Bộ Tài chính trong thời gian tới. “Cách tính thuế 2% trên giao dịch bất động sản hiện nay là không đúng bản chất thuế thu nhập bởi nhiều trường hợp không có thu nhập/lỗ vẫn phải chịu khoản thuế này. Do đó, cần nghiên cứu cách tính thuế phù hợp hơn. Mặt khác, thuế chỉ là một trong những công cụ điều tiết thị trường bất động sản. Bên cạnh nghiên cứu chính sách thuế, cần đẩy mạnh các giải pháp khác về tín dụng, quy hoạch để điều tiết thị trường hiệu quả”, ông Châu nói.