|
| Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chuyện thân mật với các đại biểu trí thức dự Hội nghị chính trị đặc biệt (tháng 3-1964). Nguồn: TTXVN |
Một trong số đó là tư tưởng của Bác Hồ trong tìm kiếm và mời gọi người hiền tài ra giúp nước, cho đến nay vẫn còn nguyên giá trị, là những chỉ dẫn quý báu để Đảng ta thực hiện một cuộc cách mạng về công tác cán bộ, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.
 |
TS. Bùi Xuân Việt Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh |
Kiến thiết cần có nhân tài
Sau khi Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, ngày 20/11/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra văn bản tìm người tài đức đăng trên báo Cứu quốc số 411. Văn bản nêu rõ: “Nhà nước cần phải kiến thiết. Kiến thiết cần phải có nhân tài. Trong số 20 triệu đồng bào chắc không thiếu người có tài, có đức”. Lời hiệu triệu của Người đã thu hút đông đảo nhân sĩ, trí thức ở trong và ngoài nước đóng góp trí tuệ và tài sản cá nhân cho hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, cũng như cho công cuộc xây dựng đất nước. Với những cách thức, biện pháp phù hợp, linh hoạt, sáng tạo, Người đã trọng dụng được nhiều nhân tài cho đất nước, như: Phan Kế Toại, Bùi Bằng Đoàn, Phạm Khắc Hòe, Huỳnh Thúc Kháng, Phan Anh, Tạ Quang Bửu, Phạm Ngọc Thạch, Tôn Thất Tùng…
Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định vị trí, vai trò rất quan trọng của việc lựa chọn hiền tài cho phát triển đất nước. Người căn dặn: “Phong trào giải phóng sôi nổi, nảy nở ra rất nhiều nhân tài ngoài Đảng. Chúng ta không được bỏ rơi họ, xa cách họ. Chúng ta phải thật thà đoàn kết với họ, nâng đỡ họ. Phải thân thiết với họ, gần gụi họ, đem tài năng của họ giúp ích vào công cuộc kháng chiến cứu quốc”. Trong quá trình lựa chọn người hiền tài, Chủ tịch Chí Minh rất coi trọng các trí thức, bởi theo Người, “những người trí thức tham gia cách mạng, tham gia kháng chiến rất quý báu cho Đảng. Không có những người đó thì công việc cách mạng khó khăn thêm nhiều”.
Để lựa chọn người hiền tài ra giúp nước, Người rất chú trọng đến đức và tài, bởi đây là yếu tố song trùng, không tách rời nhau. Có đức và tài mới toàn tâm, toàn ý phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Trong hai yếu tố đức và tài, thì “đức” là gốc, là nền tảng, là cội nguồn để sản sinh, nuôi dưỡng nhân cách của con người. Người khẳng định: “Cũng như sông thì có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân”. Tuy nhiên, 2 yếu tố này phải luôn đi liền với nhau để bổ sung, hỗ trợ, tạo điều kiện, tiền đề cho nhau. Người hiền tài theo quan điểm của Hồ Chí Minh phải hội tụ đầy đủ “đức” và “tài”, có như vậy, mới đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra ngày càng cao của sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc.
Theo Hồ Chí Minh, khi đã lựa chọn được người hiền tài thì phải bố trí, sử dụng đúng người, đúng việc để họ phát huy hết những tiềm năng, thế mạnh của mình. Việc bố trí, sắp xếp đúng người, đúng việc sẽ tạo động lực mạnh mẽ để người hiền tài tự do, thoải mái trong suy nghĩ, hành động, khi ấy sẽ có những sáng kiến, phát minh mới trong từng lĩnh vực, hoạt động cụ thể, phục vụ hữu ích cho sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu: “Phải xem người ấy xứng với việc gì. Nếu người có tài mà dùng không đúng tài của họ cũng không được việc. Nếu cất nhắc không cẩn thận… chỉ nói mà không biết làm, vào những địa vị lãnh đạo, như thế rất có hại”. Để giữ được người hiền tài, Người chỉ rõ: “Trong các ngành hoạt động của chúng ta, nào chính trị, kinh tế, nào quân sự, văn hóa, chắc không thiếu những người có năng lực, có sáng kiến… Nhưng vì cách lãnh đạo của ta còn kém, thói quan liêu còn nồng cho nên những người như thế cũng dễ bị dìm xuống, không được cất nhắc… Muốn tránh sự hao phí nhân tài, chúng ta cần phải sửa chữa cách lãnh đạo. Thí dụ: bắt buộc cán bộ trong mỗi ngành phải thiết thực báo cáo và cất nhắc nhân tài”.
Vận dụng tư tưởng của Bác trong kỷ nguyên mới
Kế thừa, vận dụng linh hoạt, sáng tạo quan điểm, tư tưởng Hồ Chí Minh về lựa chọn nhân tài cho đất nước, trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng, Nhà nước đã ban hành nhiều nghị quyết về công tác cán bộ trong thời kỳ mới, trong đó có nội dung lựa chọn cán bộ, công chức là những người hiền tài vào hệ thống chính trị các cấp, như: Nghị quyết số 22-NQ/TW ngày 2/2/2008 của Ban Chấp hành Trung ương khóa X về nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên; Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”. Thực hiện các nghị quyết của Đảng, nhiều đổi mới về cơ chế, chính sách trong tuyển dụng người hiền tài đã đi vào thực tế, như tổ chức thi trực tiếp; ưu tiên người có bằng cấp, kinh nghiệm… Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, việc lựa chọn, sử dụng nhân tài trong thực tế còn hạn chế, thiếu sót, nên ở nhiều lĩnh vực, hoạt động cụ thể, vẫn thiếu những con người thật sự tài năng, tâm huyết, trách nhiệm với đất nước.
Để đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác lựa chọn nhân tài rất cấp bách, đặt ra yêu cầu, nhiệm vụ trực tiếp tạo ra sự bứt phá, tăng tốc thực hiện có hiệu quả những chỉ tiêu, nội dung của Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII, các nghị quyết Trung ương khoá XIII đã xác định. Bên cạnh việc quán triệt và thực hiện nghiêm túc những chỉ dẫn của Chủ tịch Hồ Chí Minh về cán bộ và sử dụng cán bộ, cần hoàn thiện cơ chế, chính sách về tuyển dụng, bổ nhiệm, luân chuyển, đánh giá cán bộ sao cho đúng người, đúng việc, phát huy tốt nhất trí tuệ và năng lực của mỗi cá nhân cho mục tiêu đưa đất nước vươn tầm.
Trong chia sẻ mới đây, Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ rõ: “Đổi mới mạnh mẽ công tác tuyển dụng, đào tạo, đề bạt, bổ nhiệm, luân chuyển, điều động, đánh giá cán bộ theo hướng thực chất, vì việc tìm người, trên cơ sở sản phẩm cụ thể đo đếm được”. Theo đó, cấp ủy, tổ chức đảng, người đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương cần lựa chọn chính xác những cán bộ, công chức vào làm việc trong hệ thống chính trị; những người có năng lực, phương pháp, tác phong công tác khẩn trương, dứt khoát, có tầm nhìn chiến lược, có phẩm chất đạo đức, lối sống tốt cần phải được đề bạt, đánh giá đúng. Thực hiện nghiêm túc việc công khai, minh bạch trong sắp xếp, bổ nhiệm cán bộ, phát huy dân chủ, trí tuệ tập thể trong đánh giá, xem xét, cân nhắc các vị trí công tác của cán bộ, công chức.
Một nhiệm vụ quan trọng khác là thực hiện tinh giản cán bộ trong hệ thống chính trị gắn với lựa chọn, giữ người hiền tài ở những vị trí quan trọng. Tổng Bí thư Tô Lâm nêu: “Phải có liều thuốc đủ mạnh để trị căn bệnh cán bộ làm việc hành chính, máy móc, tiêu cực, nhũng nhiễu, hành dân, hành doanh nghiệp, có lợi ích cá nhân thì mới làm, cố tình làm chậm công việc, xin ý kiến lòng vòng, đổ lỗi cho thể chế, đổ lỗi cho sợ trách nhiệm”. Theo đó, cuộc cách mạng về tinh giản biên chế là để cắt giảm những bộ phận, lực lượng không thật sự cần thiết, làm việc không hiệu quả, đồng thời giữ lại, sáp nhập những cơ quan, ban, ngành có cùng chức năng, nhiệm vụ; bổ nhiệm những cán bộ, công chức có năng lực, tâm huyết, trách nhiệm với công việc, toàn tâm, toàn ý cho cơ quan, đơn vị, địa phương, được sự tín nhiệm, kính trọng của quần chúng nhân dân.
Trong lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh có đoạn: “Năng lực của mỗi người không phải hoàn toàn do tự nhiên mà có, mà một phần lớn do công tác, do tập luyện mà có”. Đặt trong bối cảnh đất nước hiện nay, Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu: “Mỗi cán bộ, đảng viên phải không ngừng tự học để nâng mình lên, để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong giai đoạn mới của đất nước, nếu không đáp ứng được tự nguyện đứng sang một bên để người khác làm”. Theo đó, mỗi cán bộ, đảng viên, công chức cần thường xuyên tự bồi dưỡng, rèn luyện về phẩm chất đạo đức, lối sống, năng lực, tự đặt ra yêu cầu cao cho bản thân để nỗ lực phấn đấu rèn luyện không ngừng, cho xứng đáng với niềm tin của nhân dân, của tổ chức, góp sức vào cuộc cách mạng mới, xây dựng đất nước giàu đẹp, vững bền.
Cán bộ là gốc của mọi công việc, muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ. Do đó, việc lựa chọn, bố trí, sắp xếp cán bộ nói chung và người hiền tài nói riêng vào hệ thống chính trị các cấp rất quan trọng, vừa mang tính cấp bách trước mắt, vừa là vấn đề cơ bản lâu dài, đòi hỏi Đảng ta phải tinh chuẩn trong đánh giá, bổ nhiệm cán bộ. Quán triệt và vận dụng linh hoạt, sáng tạo những chỉ dẫn của Chủ tịch Hồ Chí Minh về lựa chọn người hiền tài là cơ sở, tiền đề quan trọng để Đảng ta đề ra quan điểm, đường lối đúng đắn, phù hợp để thực hiện hiệu quả công tác cán bộ trong giai đoạn mới.
