Thanh tra Khu đô thị mới Thủ Thiêm: Sai phạm giật mình tại 3 dự án BT hạ tầng

(BĐT) - Tại Thông báo kết luận thanh tra về công tác quản lý nhà nước và thực hiện pháp luật trong quy hoạch, quản lý xây dựng, đất đai tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm, TP.HCM công bố mới đây, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã chỉ ra hàng loạt sai phạm “động trời” tại 3 dự án BT hạ tầng là Dự án 4 tuyến đường chính, Dự án cầu Thủ Thiêm 2 và Dự án hạ tầng khu dân cư phía Bắc.

TTCP cho biết, tại Dự án BT 4 tuyến đường chính, UBND TP.HCM đã chấp thuận chủ trương chỉ định giao cho Công ty CP Đại Quang Minh là nhà đầu tư Dự án BT khi chưa yêu cầu nhà đầu tư này lập hồ sơ đề xuất và đánh giá các tiêu chuẩn về kinh nghiệm (thiết kế, xây dựng, vận hành, quản lý dự án), chưa đánh giá năng lực tài chính của nhà đầu tư (vốn chủ sở hữu, khả năng huy động vốn, năng lực quản lý kinh doanh), không đăng trên Báo Đấu thầu 3 số liên tiếp… là chưa thực hiện đúng quy định về đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư.

UBND TP.HCM cũng đã phê duyệt dự án, phê duyệt tổng mức đầu tư hơn 12.182 tỷ đồng cho Dự án 4 tuyến đường chính trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm khi chưa làm rõ ý kiến của các sở, ngành liên quan là không đúng quy định; qua thanh tra phát hiện một số khoản phê duyệt không đúng quy định với tổng giá trị hơn 1.519 tỷ đồng.

TTCP cho biết, hiện Công ty CP Đại Quang Minh đang hạch toán chi phí đầu tư Dự án, trong đó có 25,422 tỷ đồng không đủ điều kiện để quyết toán trong chi phí cho Dự án.

Thông báo kết luận của TTCP cũng cho biết, UBND TP.HCM chấp thuận cho chỉ định bổ sung 2 dự án vào hợp đồng BT 4 tuyến đường chính (gồm Dự án Quảng trường trung tâm, công viên bờ sông và Dự án Khu lâm viên sinh thái thuộc vùng châu thổ phía Nam, trong đó có hạng mục kè bờ dọc sông Sài Gòn đoạn bao quanh Khu đô thị mới Thủ Thiêm), đồng thời, giao, phê duyệt tiền sử dụng đất 7 lô đất và ký hợp đồng BT bổ sung giá trị hơn 1.999 tỷ đồng khi chưa có dự án được phê duyệt là không đúng quy định về quản lý đầu tư. Hiện nay, theo báo cáo của UBND Thành phố, đã hủy bỏ chủ trương giao 7 lô đất trên và sẽ thực hiện tổ chức bán đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định.

Trong quá trình đầu tư, xây dựng Dự án BT 4 tuyến đường chính, Công ty CP Đại Quang Minh không thực hiện thông báo ngày khởi công tới cơ quan cấp phép xây dựng, tiến hành thi công công trình khi chưa có giấy phép xây dựng tại nhiều hạng mục công trình; hầu hết các dự án thành phần chưa thực hiện đúng tiến độ được duyệt... nhưng các cơ quan chức năng của TP.HCM không kiểm tra, xử lý kịp thời.

Một góc Khu đô thị mới Thủ Thiêm, Quận 2, TP.HCM. Ảnh: Tuổi trẻ

Đối với Dự án BT Cầu Thủ Thiêm 2, TTCP cho biết, UBND TP.HCM trình và được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận cho chỉ định Nhà đầu tư. Theo đó, UBND Thành phố đã có chủ trương chọn Vinaconex làm chủ đầu tư thực hiện Dự án, nhưng sau đó, giao cho Công ty CP Đại Quang Minh, đồng thời, thay đổi quy mô cầu từ 4 thành 6 làn xe nhưng không báo cáo Thủ tướng Chính phủ là không thực hiện đúng quy định. Việc  lựa chọn Nhà đầu tư là Công ty CP Đại Quang Minh khi chưa có Báo cáo nghiên cứu khả thi được duyệt, chưa xem xét kỹ đến các điều kiện về năng lực, kinh nghiệm là không đúng quy định của pháp luật.

UBND Thành phố phê duyệt Dự án với tổng mức đầu tư là 4.260 tỷ đồng nhưng qua thanh tra phát hiện một số khoản chi phí không đúng quy định với tổng giá trị gần 253 tỷ đồng.

Đối với dự án BT Hạ tầng Khu dân cư phía Bắc, TTCP cho biết, UBND TP.HCM đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ và được chấp thuận cho thực hiện theo hình thức BT nhưng không đăng tải nội dung của Dự án lên Trang thông tin điện tử của Thành phố và Báo Đấu thầu; phê duyệt tổng mức đầu tư, trong đó, có một số khoản chi phí không đúng quy định với tổng giá trị gần 412 tỷ đồng; đề ra biện pháp thi công không phù hợp, phải thay đổi, dẫn đến, chi phí thực tế phải giảm so với tổng mức đầu tư hơn 118 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, TTCP cũng kết luận, UBND TP.HCM đã chấp thuận sử dụng quỹ đất sạch trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm để cân đối, thanh toán cho 3 dự án BT nói trên nhưng không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất hoặc tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư (thực chất là chỉ định nhà đầu tư) là không đúng quy định của Luật Đất đai và Luật Đấu thầu. Trong đó, tính tiền sử dụng đất đối ứng để thanh toán cho các dự án BT nêu trên bằng chi phí đầu tư bình quân 26 triệu đồng/m2 là không đầy đủ, thiếu chính xác và không đúng quy định, cần phải xem xét, xác định lại để truy thu, tránh thiệt hại cho Nhà nước.

TTCP khẳng định, UBND TP.HCM chấp thuận ký và thanh lý Hợp đồng số 09/HĐ-BQL-KH ngày 28/12/2011 (giao đất có thu tiền sử dụng đất), sau đó, chỉ định nhà đầu tư Dự án BT 4 tuyến đường chính, cho phép sử dụng giá trị tiền sử dụng đất trên để thanh toán đối ứng là không đúng quy định; theo đó, phê duyệt lại giá trị quyền sử dụng đất khu II làm giảm so với giá trị đã được xác định, phê duyệt tại Hợp đồng số 09/HĐ-BQL-KH 2.479 tỷ đồng là thiếu cơ sở pháp lý.

Ngoài ra, việc UBND TP.HCM ký Hợp đồng BT với Công ty CP Đại Quang Minh, trong đó, xác định giá trị quyền sử dụng đất các khu đất đối ứng để thanh toán Hợp đồng BT là 12.490 tỷ đồng khi chưa có chứng thư thẩm định giá, chưa có quyết định phê duyệt giá trị quyền sử dụng đất của UBND Thành phố là không đúng quy định của Luật Giá năm 2012 và Luật Đất đai năm 2013. Điều này dẫn đến chênh lệch giảm tiền sử dụng đất 3.901 tỷ đồng so với giá trị đã được UBND Thành phố thẩm định, phê duyệt trước đó, nguy cơ thiệt hại ngân sách nhà nước.