Chỉ định thầu tùy tiện tại Dự án BT kết nối cầu Phú Mỹ

Tác giả: Tuấn Dũng 19/06/2017 10:00

(BĐT) - Việc đa số dự án PPP của Bộ Giao thông vận tải (GTVT) thời gian qua đều lựa chọn nhà đầu tư theo cơ chế chỉ định thầu, không có sự cạnh tranh đã đem lại nhiều hệ lụy và bất cập trong quá trình triển khai, thực hiện Dự án.

Ảnh Internet

Câu chuyện lựa chọn nhà đầu tư trái quy định tại Dự án xây dựng đường kết nối vào cầu Phú Mỹ là một ví dụ khá điển hình.

Chỉ định thầu trái luật

Dự án xây dựng đường kết nối vào cầu Phú Mỹ thực hiện theo hình thức hợp đồng BT do Công ty CP BOT cầu Phú Mỹ làm nhà đầu tư với tổng mức đầu tư hơn 1.440 tỷ đồng. Trong đó, 80% vốn vay ngân hàng trong nước và 20% vốn chủ sở hữu. Thời gian thực hiện Dự án từ tháng 3/2008 đến tháng 7/2014.

Qua thanh tra, Thanh tra Chính phủ (TTCP) cho biết, UBND TP.HCM không thực hiện việc xây dựng và công bố danh mục Dự án xây dựng đường kết nối vào cầu Phú Mỹ để kêu gọi đầu tư (ngày 1/4/2011, UBND Thành phố mới thực hiện công bố danh mục đầu tư). Điều này là vi phạm quy định tại Điều 7, Điều 8 Nghị định số 78/2007/NĐ-CP của Chính phủ về đầu tư theo hình thức hợp đồng BOT, BTO, BT. Ngày 8/8/2007, UBND Thành phố chấp thuận chủ trương giao Công ty CP BOT cầu Phú Mỹ tổ chức đầu tư Dự án này theo hình thức hợp đồng BT mà không tổ chức đấu thầu rộng rãi trong nước và quốc tế để lựa chọn nhà đầu tư đàm phán hợp đồng là vi phạm Điều 10, Điều 11 Nghị định số 78/2007/NĐ-CP.

Tại Kết luận thanh tra số 1423/KL-TTCP, TTCP nêu rõ, theo quy định, Dự án xây dựng đường kết nối vào cầu Phú Mỹ thực hiện theo hình thức BT, được ngân sách TP.HCM thanh toán sau khi công trình hoàn thành, việc lựa chọn nhà thầu xây lắp thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Đấu thầu 2005. Tuy nhiên, quá trình thực hiện, Nhà đầu tư không tổ chức đấu thầu để lựa chọn nhà thầu xây lắp mà chỉ định các nhà thầu xây lắp là vi phạm quy định của Luật Đấu thầu 2005.

Bên cạnh đó, TTCP cũng cho biết, theo hợp đồng BT đã ký, thời hạn bàn giao mặt bằng trên địa bàn TP.HCM phải hoàn thành trong tháng 6/2008. Tuy nhiên, do việc thực hiện giải phóng mặt bằng của các quận thuộc Thành phố chậm (có quận chậm tới 3 năm) đã dẫn tới việc chậm tiến độ của Dự án, làm tăng chi phí đầu tư Dự án.

Đề nghị quyết toán sai gần 490 tỷ đồng

Theo quy định quản lý đầu tư và xây dựng, quản lý đầu tư theo hình thức hợp đồng BT, dự án khả thi phải được lập đầy đủ các nội dung theo quy định về quản lý đầu tư và xây dựng. Tuy nhiên, Dự án xây dựng đường kết nối vào cầu Phú Mỹ được chuyển đổi hình thức đầu tư từ nguồn vốn ngân sách Thành phố sang đầu tư theo hình thức hợp đồng BT nhưng không lập dự án điều chỉnh, thiếu một số nội dung như sự cần thiết đầu tư xây dựng công trình, phân tích hiệu quả đầu tư. Điều này là vi phạm quy định tại Điều 13 Nghị định số 78/2007/NĐ-CP.

Qua kiểm tra một số chi phí đầu tư xây dựng, TTCP khẳng định, Công ty CP BOT cầu Phú Mỹ đã đề nghị quyết toán chưa đúng quy định gần 490 tỷ đồng. Cụ thể, theo quy định của hợp đồng BT, đơn vị thực hiện xây lắp phải có trách nhiệm bảo hành công trình đúng quy định. Tuy nhiên, do Công ty TNHH xây dựng How Yu (Việt Nam) là đơn vị xây lắp đã hoàn thành công trình nhưng không thực hiện trách nhiệm bảo hành công trình, Công ty CP Đầu tư xây dựng cầu Phú Mỹ phải thuê đơn vị khác thực hiện bảo hành công trình và đề nghị quyết toán số tiền 41,6 tỷ đồng. TTCP nêu rõ, số tiền này Công ty CP Đầu tư xây dựng cầu Phú Mỹ phải có trách nhiệm đòi Công ty TNHH xây dựng How Yu để trả cho đơn vị bảo hành công trình mà không được đề nghị đưa vào quyết toán làm tăng chi phí Dự án không đúng quy định. Kết luận của TTCP cũng cho biết, chi phí quản lý dự án được tính toán theo quy định của Nhà nước với tỷ lệ nhất định song Công ty CP Đầu tư xây dựng cầu Phú Mỹ đã đề nghị quyết toán chi phí này vượt quy định hơn 61,7 tỷ đồng.

Mặt khác, theo quy định về quản lý thực hiện dự án BT và hợp đồng đã ký kết giữa UBND TP.HCM với Nhà đầu tư thì lợi nhuận Nhà đầu tư được trả bằng quỹ đất để xây dựng dự án. Tuy nhiên, do không giao quỹ đất cho Nhà đầu tư thực hiện dự án và cũng không có quy định cụ thể giá trị lợi nhuận Nhà đầu tư được hưởng nên Nhà đầu tư đề nghị quyết toán giá trị lợi nhuận hơn 383,6 tỷ đồng vào hồ sơ quyết toán là không có cơ sở.

Qua thanh tra, TTCP kết luận, trong quá trình triển khai, thực hiện Dự án xây dựng đường kết nối vào cầu Phú Mỹ đã không thực hiện đúng các quy định về lựa chọn nhà thầu, không lập kế hoạch đấu thầu, lập hồ sơ mời thầu, tổ chức đấu thầu, chấm thầu, thẩm định kết quả trúng thầu nhưng cơ quan nhà nước có thẩm quyền (Sở GTVT TP.HCM – đơn vị quản lý hợp đồng) không kiểm tra việc đăng tải thông tin về đấu thầu và lựa chọn nhà thầu theo đúng quy định. Việc thực hiện không đúng công tác đấu thầu, dẫn đến việc lựa chọn nhà thầu chưa đảm bảo có năng lực tài chính và kỹ thuật tốt nhất là trách nhiệm của Nhà đầu tư đã không nghiêm túc thực hiện đúng các quy định của Nhà nước. Về phía cơ quan nhà nước thì có trách nhiệm của Sở GTVT TP.HCM đã không thường xuyên kiểm tra, giám sát việc tuân thủ các quy định pháp luật và các điều, khoản của hợp đồng đã ký, để Nhà đầu tư thực hiện không đúng các quy định của pháp luật.