|
| Nhiều gói thầu mua sắm hàng hóa thông dụng kéo dài thời gian lựa chọn nhà thầu dẫn tới tác động tiêu cực. Ảnh min họa: Nhã Chi |
Công ty TNHH Tân Nguyên Khôi (địa chỉ tại TP. Thuận An, Bình Dương) đang tham dự Gói thầu Mua sắm bàn ghế, thiết bị dạy học cho các trường trực thuộc UBND huyện Đăk Tô (tỉnh Kon Tum). Gói thầu do Công ty TNHH MTV Nguyên Khoa Kon Tum mời thầu, được mở thầu vào tháng 7/2023. Ngày 22/7/2023, BMT có văn bản mời Nhà thầu Tân Nguyên Khôi đến đối chiếu và thương thảo hợp đồng. Văn bản này yêu cầu Nhà thầu cung cấp hàng mẫu để CĐT kiểm tra. Ngày 3/8/2023, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Đăk Tô phê duyệt Tân Nguyên Khôi trúng thầu. Tuy nhiên, theo phản ánh, kể từ đây, hành trình thương thảo trong… vô vọng của Nhà thầu bắt đầu. Hàng loạt tin nhắn, email Nhà thầu gửi người đại diện của BMT, CĐT đều không được phản hồi. Bức xúc với cách làm việc này, từ ngày 9/8/2023, Nhà thầu liên tục có đơn kiến nghị về việc ký kết hợp đồng Gói thầu gửi các cấp thẩm quyền.
Ngày 18/8/2023, BMT thông báo đến Nhà thầu về việc ký kết hợp đồng và yêu cầu nếu Nhà thầu không có thư bảo đảm thực hiện hợp đồng thì sẽ bị loại và không được nhận lại bảo đảm dự thầu. Nhà thầu cho rằng, khi hợp đồng chưa được ký kết, không thể có thư bảo đảm thực hiện hợp đồng. Tại buổi làm việc ngày 22/8/2023, CĐT và BMT vẫn yêu cầu như trên. Nhà thầu Tân Nguyên Khôi có đề nghị với ngân hàng cấp bảo đảm thực hiện hợp đồng nhưng phía ngân hàng từ chối với lý do hợp đồng chưa được ký.
Ngày 10/10/2023, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Kon Tum có văn bản gửi Chủ tịch UBND huyện Đắk Tô yêu cầu chỉ đạo kiểm tra, rà soát các thông tin Nhà thầu phản ánh. “Tuy nhiên, đến nay Nhà thầu chưa nhận được bất kỳ phản hồi nào từ phía người có thẩm quyền, CĐT về những bất cập nêu trên”, đại diện Nhà thầu Tân Nguyên Khôi cho biết.
Tại Sóc Trăng, 2 gói thầu do Công an tỉnh Sóc Trăng làm CĐT cũng chưa có kết quả lựa chọn nhà thầu dù đã mời thầu từ tháng 6/2023. Cụ thể, Gói thầu số 01 Mua máy đo tốc độ có định vị, ghi ảnh (ngày và đêm) phục vụ công tác tuần tra trật tự an toàn giao thông trên địa bàn tỉnh và Gói thầu số 02 Mua sắm xe mô tô đặc chủng chuyên dùng phục vụ công tác tuần tra kiểm soát trật tự an toàn giao thông (tổng giá trị 2 gói thầu hơn 4,3 tỷ đồng) phải gia hạn mở thầu 2 lần để trả lời làm rõ, điều chỉnh HSMT. Ngày 14/9/2023, nhà thầu được mời đến đối chiếu tài liệu và thương thảo hợp đồng. Đến nay, đã hơn 1,5 tháng nhưng nhà thầu chưa nhận thêm bất kỳ thông tin nào liên quan đến diễn biến của việc lựa chọn nhà thầu, thậm chí chưa nhận được biên bản thương thảo hợp đồng.
Tại Long An, Gói thầu Mua sắm máy móc trang thiết bị do Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Long An làm CĐT, Công ty TNHH Thương mại dịch vụ và Tư vấn Sài Gòn Mới làm BMT có giá trị 3,48 tỷ đồng vừa công bố hủy thầu sau thời gian dài phát sinh kiến nghị. Gói thầu được mở thầu ngày 21/8/2023, nhưng việc đánh giá hồ sơ dự thầu (HSDT) kéo dài dẫn tới hết thời hạn hiệu lực của HSDT, nhà thầu phải gia hạn. Ngày 20/10/2023, BMT công bố hủy thầu khiến nhà thầu tiếp tục phản ứng…
Tại Luật Đấu thầu 2023, có 2 nội dung được sửa đổi để góp phần tiết giảm chi phí dự thầu cho nhà thầu. Đó là, mức bảo đảm dự thầu đối với lựa chọn nhà thầu phù hợp với quy mô gói thầu, thời hạn hoàn trả bảo đảm dự thầu được rút ngắn còn 14 ngày kể từ ngày kết quả lựa chọn nhà thầu được phê duyệt (quy định cũ là 20 ngày).
Các gói thầu nêu trên đều có phạm vi cung cấp hàng hóa thông dụng, sẵn có và thời gian thực hiện hợp đồng chỉ từ 15 - 20 ngày. Do đó, quá trình lựa chọn nhà thầu kéo dài làm mất thời gian và ảnh hưởng đến quyền lợi nhà thầu.
Không chỉ xảy ra với các gói thầu mua sắm hàng hóa đơn lẻ, tại nhiều gói thầu, HSMT có tiêu chí bất cập dẫn tới phải làm rõ, gia hạn thời điểm đóng thầu nhiều lần. Bên cạnh đó, công tác thương thảo, đối chiếu tài liệu không chuyên nghiệp, mất nhiều thời gian dẫn tới chậm trễ trong khâu lựa chọn nhà thầu, giải ngân, giảm hiệu quả sử dụng vốn đầu tư.
Tình trạng trên ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của nhà thầu. Để tham dự thầu, nhà thầu phải mất chi phí bảo lãnh dự thầu, cam kết tín dụng, bảo đảm thực hiện hợp đồng. Các giao dịch này phụ thuộc lớn vào tiến độ, chất lượng lựa chọn nhà thầu. “Nếu kéo dài thời gian xét thầu, thương thảo, nhà thầu càng tốn kém cho các giao dịch cam kết tín dụng, bảo lãnh dự thầu, bảo lãnh thực hiện hợp đồng. Vẫn còn nhiều CĐT khiến dòng vốn của nhà thầu ngưng trệ, kém hiệu quả”, một nhà thầu cho biết.
