|
| Việc huy động vốn từ thị trường chứng khoán được đánh giá là rất phù hợp với các dự án hạ tầng dài hạn, quy mô lớn. Ảnh minh họa: Phú An |
Chuyên gia này nhận định, năm 2025, khu vực châu Á - Thái Bình Dương dự kiến thu hút gần 40% tổng dòng vốn xuyên biên giới toàn cầu. Các doanh nghiệp Việt Nam nếu đáp ứng được tiêu chuẩn về quản trị và tăng trưởng xanh sẽ có sức hấp dẫn lớn với nhà đầu tư quốc tế.
Để tăng trưởng 8%, cần 160 tỷ USD vốn đầu tư
Hội nghị định hướng phát triển thị trường chứng khoán (TTCK) trong xu hướng hội nhập do Bộ Tài chính tổ chức cuối tuần qua thu hút sự quan tâm của nhiều chuyên gia, nhà quản lý trong và ngoài nước. Chia sẻ tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, với việc đặt mục tiêu tăng trưởng cao và bền vững, điều không thể thiếu là Việt Nam cần sự hợp tác, hỗ trợ từ các đối tác khu vực và quốc tế, cùng sự hỗ trợ đồng lòng chung sức của các thành viên thị trường. Trong ngành chứng khoán, Bộ trưởng đặt mục tiêu năm 2025 phải thiết lập nền tảng tăng trưởng nhanh, nhưng phải bảo đảm thị trường bền vững. “Đây là mục tiêu thách thức, nhưng phải thực hiện để TTCK huy động được nguồn vốn cho doanh nghiệp, cho ngân sách nhà nước và thực thi được trọng trách là kênh dẫn vốn quan trọng trong nền kinh tế”, ông Thắng nói.
 |
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, với việc đặt mục tiêu tăng trưởng cao và bền vững, điều không thể thiếu là Việt Nam cần sự hợp tác, hỗ trợ từ các đối tác khu vực và quốc tế, cùng sự hỗ trợ đồng lòng chung sức của các thành viên thị trường |
Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, 2025 là năm cuối thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025, là năm tăng tốc, bứt phá, về đích, chuẩn bị tiền đề cho 5 năm tiếp theo, đánh dấu thời điểm đất nước bước vào kỷ nguyên mới, phát triển giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc. “Chính phủ Việt Nam đặt quyết tâm tăng trưởng GDP năm 2025 từ 8% trở lên, làm nền tảng cho tăng trưởng hai con số giai đoạn 2026 - 2030”, Bộ trưởng nói và cho biết, với nền tảng đã có cùng quyết tâm cải cách mạnh mẽ từ Chính phủ, mục tiêu tăng trưởng trên là một định hướng đúng đắn, tạo động lực cho toàn bộ nền kinh tế bứt phá. Để đạt được mục tiêu, bên cạnh động lực từ xuất khẩu, tiêu dùng, việc cải thiện nguồn lực đầu tư là vấn đề cốt lõi. Bộ trưởng cho biết, Việt Nam dự kiến cần khoảng 4 triệu tỷ đồng, tương đương 160 tỷ USD vốn đầu tư trong thời gian tới. Theo đó, cùng với nguồn vốn mà ngân sách nhà nước đã chuẩn bị, việc huy động vốn mới thông qua thị trường tài chính là rất quan trọng. Đây là nhiệm vụ rất nặng nề, nhưng cần thực hiện để đạt các mục tiêu lớn đề ra.
IOSCO là Tổ chức quốc tế các Ủy ban Chứng khoán, trong đó, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Việt Nam (UBCK) là 1 trong số 240 thành viên trên toàn cầu. Góp ý cho các mục tiêu của Việt Nam, Tổng thư ký IOSCO, ông Rodrigo Buenaventura khuyến nghị việc sử dụng thị trường vốn, thông qua các công cụ như cổ phiếu, trái phiếu để huy động vốn cho các dự án dài hạn, nhất là trong ngành giao thông, năng lượng. Theo chuyên gia IOSCO, đây là cách tiếp cận vốn bền vững và đáng làm, chứ không nên quá phụ thuộc vào nguồn vốn vay ngân hàng. Về phía IOSCO, ông Rodrigo cho biết, sẽ tiếp tục giúp Việt Nam, nhất là các doanh nghiệp trong việc hiểu và áp dụng quy chuẩn quản trị công ty tiên tiến. Quản trị tốt được ví như mở một “cánh cửa” để đón nguồn vốn quốc tế có chung mục tiêu đầu tư dài hạn và đồng lợi.
Đặc thù của các dự án hạ tầng là cần nguồn vốn dài hạn, có thể kéo dài từ 20 - 30 năm. Nguồn vốn trung và ngắn hạn từ các ngân hàng khó có thể đáp ứng được nhu cầu này. Giáo sư Hareendra Dissabandara, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Sri Lanka gợi ý, Việt Nam nên tham khảo cách huy động vốn làm Dự án Metro Tokyo (Nhật Bản) hay hệ thống đường sắt Thái Lan. Các dự án hạ tầng này chủ yếu lấy kinh phí từ việc huy động vốn trên thị trường tài chính. “Đây là kênh huy động vốn đa dạng với chi phí thấp, phù hợp với các nước như Việt Nam hay Sri Lanka”, ông nói.
 |
Khơi thông dòng vốn ngoài ngân hàng
Năm 2018, một số chuyên gia đã lên tiếng cảnh báo sức nóng trên thị trường tiền tệ nước ta khi tỷ lệ tín dụng/GDP cao (trên 130%), gây sức ép lớn cho hệ thống ngân hàng. Cho đến nay, nhu cầu vốn cho sản xuất, kinh doanh vẫn phụ thuộc rất lớn vào tín dụng, nên làm thế nào để khơi thông dòng chảy tài chính từ các nguồn vốn khác ngoài ngân hàng vẫn là một câu hỏi, chờ cơ quan quản lý và doanh nghiệp có lời giải xác đáng.
Trên thị trường tiền tệ, năm 2024, hệ thống ngân hàng cung ứng thêm 2,1 triệu tỷ đồng trong tổng số 15,6 triệu tỷ đồng vốn tín dụng trong nền kinh tế. Trong khi đó, trên thị trường vốn, năm 2024, huy động từ trái phiếu chính phủ, trái phiếu doanh nghiệp và cổ phiếu tổng cộng khoảng 920.000 tỷ đồng. Nếu bóc tách 350.000 tỷ đồng huy động bằng trái phiếu chính phủ riêng, thì số vốn mà tất cả các doanh nghiệp, kể cả khối ngân hàng, huy động thành công trên thị trường vốn năm 2024 chỉ 570.000 tỷ đồng - một con số còn khiêm tốn so với dung lượng tín dụng ngân hàng cung ứng năm 2024.
Bình luận về nền kinh tế nói chung, ông Brook Taylor, Tổng giám đốc Công ty Quản lý quỹ VinaCapital nêu quan điểm, để Việt Nam có thể đạt được mục tiêu tăng trưởng 8%, việc tập trung nguồn lực đầu tư cho hạ tầng là rất quan trọng. Huy động vốn qua TTCK là phù hợp với tính chất của các dự án nhiều năm, khác với vốn tín dụng ngân hàng. Về phía doanh nghiệp, ông Taylor mong đợi sẽ có nhiều doanh nghiệp niêm yết để mở rộng quy mô thị trường vốn Việt Nam, đồng thời khung pháp lý cần cải thiện thêm nữa để mở rộng sản phẩm, mở rộng không gian thu hút nhà đầu tư quốc tế.
 |
Hội nghị định hướng phát triển thị trường chứng khoán trong xu hướng hội nhập do Bộ Tài chính tổ chức ngày 21/2 |
Điểm cộng cho thị trường vốn Việt Nam năm 2025 là khả năng được nâng hạng từ cận biên lên mới nổi theo chuẩn của FTSE Russell ở kỳ đánh giá tháng 9 sắp tới. Bên cạnh đó, 2025 là năm đầu tiên, đồng loạt các doanh nghiệp niêm yết quy mô lớn phải thực hiện công bố thông tin bằng cả tiếng Anh và tiếng Việt. Theo lộ trình của Bộ Tài chính tại Quyết định 345/QĐ-BTC, 2025 chính là năm cuối cùng các doanh nghiệp niêm yết phải chuẩn bị cho việc thực hiện báo cáo tài chính theo chuẩn quốc tế (IFRS).
Bà Đặng Thị Mai Trang, Trưởng Văn phòng đại diện ICAEW Việt Nam nhận định, việc áp dụng chuẩn mực IFRS trong báo cáo tài chính sẽ giúp Việt Nam cải thiện môi trường kinh doanh theo hướng minh bạch hơn, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh và quản trị doanh nghiệp. Khi nhà đầu tư quốc tế và doanh nghiệp nội địa không còn khoảng cách về thông tin, cùng chung một ngôn ngữ tài chính thì các doanh nghiệp hoạt động tốt hoặc có dự án tốt sẽ rất dễ được nhận diện, mở rộng cánh cửa huy động vốn chủ động, giúp dòng chảy tài chính cho tăng trưởng cân bằng giữa thị trường tiền tệ và thị trường vốn.
 |
Bốn ưu tiên để thị trường vốn trở nên mạnh mẽ, kiên cường
Bà Julia Leung, Chủ tịch Tiểu ban Khu vực châu Á - Thái Bình Dương - IOSCO nhận định, kinh tế châu Á - Thái Bình Dương dự kiến tăng trưởng 4% năm 2025. Đây sẽ là khu vực tăng trưởng nhanh nhất thế giới và một phần của đà tăng trưởng khu vực được thúc đẩy bởi Việt Nam.
Để phát triển thị trường vốn, bà Julia gợi ý 4 điểm cần ưu tiên, gồm: mở rộng và phát triển sâu hơn thị trường vốn; tăng cường quy định bảo vệ nhà đầu tư; đa dạng hóa nhà đầu tư và thúc đẩy đầu tư trong khu vực và xuyên biên giới; chấp nhận đổi mới tài chính.
Dẫn câu nói của người Trung Quốc: “Trong mọi khủng hoảng đều ẩn chứa một cơ hội”, bà Julia cho rằng, nếu được quản lý đúng cách thì thách thức, rủi ro khách quan sẽ trở thành cơ hội và bà đặt niềm tin Việt Nam nắm bắt được những cơ hội trong bối cảnh mới.
