Ảnh chỉ mang tính minh họa. Nguồn Internet |
Gói thầu nêu trên có giá 53,258 tỷ đồng, phát hành HSMT từ ngày 1 - 19/12/2024, do Công ty CP ADEL Thương mại dịch vụ và Tư vấn đầu tư xây dựng tư vấn lập HSMT.
Ngay sau khi phát hành HSMT, Gói thầu ghi nhận kiến nghị của nhà thầu về loạt bất cập cần được điều chỉnh, trọng tâm là yêu cầu về hợp đồng tương tự, nhân sự.
Cụ thể, đối với kinh nghiệm thực hiện hợp đồng xây lắp tương tự, HSMT quy định: “Trường hợp gói thầu chỉ bao gồm 1 công trình độc lập, nhà thầu đã hoàn thành toàn bộ hoặc hoàn thành phần lớn tối thiểu 2 công trình là công trình dân dụng cấp II trở lên; quy mô ≥ 2.500 m2 sàn xây dựng; công trình loại kết cấu dạng nhà khung bê tông cốt thép và bao gồm cung cấp, lắp đặt thiết bị các hạng mục thang máy, điều hòa không khí, phòng cháy chữa cháy, tăng áp hút khói, điện nhẹ, nội thất văn phòng bằng gỗ công nghiệp, giá kho lưu trữ tay quay, trạm biến áp và đường dây, cấp II”.
Nhà thầu dẫn chiếu Thông tư số 06/2021/TT-BXD, cho rằng, ngoài kết cấu chính của công trình tương tự, việc HSMT yêu cầu phải có hợp đồng tương tự cung cấp, lắp đặt thiết bị, trong đó liệt kê chi tiết các loại thiết bị là không hợp lý, làm hạn chế sự tham gia của nhà thầu.
Về nhân sự chủ chốt, HSMT yêu cầu số lượng lên đến 17 người, gồm: 1 chỉ huy trưởng; 2 chỉ huy phó (1 chỉ huy phó phụ trách xây dựng; 1 chỉ huy phó phụ trách phần lắp đặt thiết bị); 5 kỹ sư khác (3 kỹ sư phụ trách xây dựng công trình; 1 kỹ sư phụ trách hệ thống kỹ thuật điện; 1 kỹ sư phụ trách hệ thống cấp thoát nước); 1 kỹ sư phụ trách an toàn lao động; 2 kỹ sư phụ trách nội thất, giá kho lưu trữ quay tay; 5 kỹ sư phụ trách thang máy, điều hòa không khí, trạm biến áp, điện nhẹ; 1 kỹ sư phụ trách phòng cháy chữa cháy. Bên cạnh đó, bảng yêu cầu về nhân sự chủ chốt trong HSMT quy định số lượng 30 công nhân có bằng nghề hoặc chứng chỉ hoặc chứng nhận bậc thợ, chứng chỉ huấn luyện an toàn lao động hoặc thẻ an toàn lao động.
Nhà thầu cho rằng, việc HSMT yêu cầu 17 nhân sự chủ chốt là quá mức cần thiết so với quy mô, tính chất của Gói thầu, cũng như khả năng đáp ứng của số đông nhà thầu. Trong số đó, có những chức danh không được pháp luật chuyên ngành xây dựng yêu cầu về điều kiện hành nghề, tiêu chuẩn, nhưng HSMT lại quy định như vị trí chỉ huy phó phải có chứng chỉ hành nghề giám sát công tác xây dựng công trình hạng II, điều này không phù hợp quy định pháp luật đấu thầu. Ngoài ra, việc HSMT yêu cầu các vị trí công nhân kỹ thuật, lao động phổ thông trong bảng yêu cầu về nhân sự chủ chốt là hành vi dẫn đến hạn chế cạnh tranh theo quy định tại khoản 3 Điều 44 Luật Đấu thầu.
Theo chia sẻ của một số nhà thầu xây dựng, ước tính theo giá thị trường hiện nay, lương chi trả cho mỗi kỹ sư (bao gồm bảo hiểm) khoảng 20 triệu đồng/tháng. Trường hợp một gói thầu có giá trị khoảng 53 tỷ đồng, thời gian thi công 450 ngày (15 tháng) và HSMT yêu cầu đến 17 kỹ sư có kinh nghiệm chuyên ngành, thì khoản chi phí nhân sự mà nhà thầu phải chi trả ước tính là 5,1 tỷ đồng (gần 10% giá trị gói thầu), chưa kể chi phí công nhân, nhân sự quản lý kho, tổ đội, bảo vệ, tạp vụ… Việc HSMT yêu cầu huy động số lượng lớn nhân sự chủ chốt với thời gian thực hiện hợp đồng kéo dài sẽ tạo gánh nặng chi phí cho nhà thầu, đồng nghĩa tỷ lệ giảm giá của nhà thầu sẽ thấp đi, ảnh hưởng đến hiệu quả đấu thầu.
Ngày 5/12/2024, trao đổi với phóng viên Báo Đấu thầu, cán bộ của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng chuyên ngành thuộc Tổng cục Thuế cho biết, Chủ đầu tư đang giao đơn vị tư vấn rà soát, nghiên cứu và trả lời nhà thầu trên cơ sở bảo đảm các quy định pháp luật liên quan.
Theo khảo sát của phóng viên Báo Đấu thầu, tại nhiều gói thầu xây lắp dân dụng có quy mô, kết cấu tương tự gói thầu trên, HSMT chỉ quy định nhân sự chủ chốt đối với một số vị trí thực sự cần thiết. Đơn cử, tại Gói thầu Xây dựng trụ sở Viện Kiểm sát nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng và lắp đặt thiết bị (84 tỷ đồng), Gói thầu Thi công xây dựng và lắp đặt toàn bộ thiết bị thuộc Dự án Xây dựng trụ sở Đảng ủy - UBND - UBMTTQ phường Tân Mai, quận Hoàng Mai, TP. Hà Nội (72 tỷ đồng)..., HSMT yêu cầu 3 vị trí nhân sự chủ chốt gồm chỉ huy trưởng công trình, cán bộ phụ trách vệ sinh môi trường và an toàn lao động, cán bộ phụ trách phòng cháy chữa cháy. Trong một số trường hợp gói thầu bao gồm thiết bị yêu cầu kỹ thuật cao trong công tác lắp đặt, chuyển giao công nghệ, HSMT quy định nhân sự phụ trách các công việc này.
Chuyên gia đấu thầu cho rằng, đối với hợp đồng tương tự, HSMT yêu cầu về cung cấp thiết bị, không được coi là kết cấu của công trình, không được thể hiện trong Thông tư số 06/2021/TT-BXD nên việc đưa ra yêu cầu này trong phần kết cấu của công trình thuộc kinh nghiệm thực hiện hợp đồng xây lắp tương tự là không phù hợp quy định pháp luật về xây dựng. Về nhân sự, chuyên gia cho rằng, bên mời thầu cần bám sát chức năng, nhiệm vụ cụ thể để đưa ra yêu cầu đúng, đủ, tránh trường hợp lạm dụng, giới hạn nhà thầu.