|
| Ông Cấn Văn Lực |
Việc Tổ chức Tài chính quốc tế (IMF) vừa đưa đồng Nhân dân tệ Trung Quốc (NDT) vào rổ tiền tệ Quyền Rút vốn đặc biệt (SDR), theo ông sẽ tác động đến Việt Nam như thế nào?
Việc NDT vào trong rổ SDR cũng có nghĩa là Trung Quốc chấp nhận cuộc chơi thị trường hơn, điều hành tỷ giá linh hoạt hơn, sát với thị trường, nên biến động của NDT sẽ mạnh mẽ hơn, khi đó, ít nhiều sẽ có ảnh hưởng đến chính sách tỷ giá của Việt Nam. Đặc biệt nhìn về lâu dài, sau thời điểm tháng 10/2016 sẽ có tác động đến kinh tế Việt Nam ở 4 góc độ:
Thứ nhất, liên quan đến dự trữ ngoại hối, cơ quan điều hành có thể cần cân nhắc đa dạng hóa dự trữ ngoại hối. Cụ thể là, cân nhắc cần thiết mua bao nhiêu NDT trong dự trữ ngoại hối vào những thời điểm thích hợp và cần thiết.
Thứ hai, liên quan đến một phần nợ nước ngoài của Việt Nam, bởi hiện nay, tỷ trọng nợ nước ngoài bằng SDR khoảng 20-22%, nên chắc chắn khi NDT nằm trong rổ SDR này, giá trị nợ nước ngoài qui đổi theo tỷ giá SDR/VND có NDT (chiếm tỷ trọng 10,92%) sẽ có những thay đổi nhất định.
Thứ ba, liên quan đến thanh toán xuất nhập khẩu, DN nước ngoài nói chung và Trung Quốc nói riêng cũng có thể kiến nghị DN Việt Nam thanh toán bằng NDT ở mức độ nhiều hơn, gắn với câu chuyện NDT đã vào rổ tiền tệ SDR và trong lộ trình quốc tế hóa đồng NDT. Khi đó, DN Việt Nam cần phải đàm phán trên cơ sở có điều kiện.
Cụ thể, khi DN Trung Quốc đề nghị thanh toán xuất nhập khẩu bằng NDT cần phải cân nhắc kỹ lưỡng do biến động rủi ro của đồng NDT này cao hơn so với USD. Giả sử nếu DN Việt Nam có đồng ý thì cũng cần phải có điều kiện; ví dụ, liên quan đến kiểm soát rủi ro tỷ giá (giá trần, giá sàn)? trong trường hợp vượt quá thì hai bên cùng gánh chịu rủi ro như thế nào? Nghĩa là bản thân các DN cần chuẩn bị sẵn giải pháp để đối ứng.
Thứ tư, việc Trung Quốc điều hành tỷ giá linh hoạt hơn và có những điều chỉnh thường xuyên hơn, cũng sẽ có tác động nhất định đến chính sách tỷ giá của Việt Nam; vì giữa hai nước, quan hệ thương mại, đầu tư và tín dụng ODA ở mức khá lớn và Việt Nam cần có những điều chỉnh đảm bảo hài hòa các lợi ích và hạn chế tác động tiêu cực…
Nhiều ý kiến cho rằng Việt Nam nên nhanh chóng đưa NDT vào dự trữ ngoại hối quốc gia. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?
Hiện tại, Việt Nam không nhất thiết phải giữ dự trữ ngoại hối bằng NDT. Tuy nhiên, trong tương lai, tháng 10/2016, khi NDT chính thức nằm trong SDR thì trong dự trữ quốc gia của mỗi quốc gia thường cũng phải có một phần NDT để khi cần sẽ sử dụng. Khi đó, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam có thể cần có một lượng dự trữ ngoại hối bằng NDT. Tất nhiên, Việt Nam cần cân nhắc mua bao nhiêu phần trăm dự trữ ngoại hối bằng NDT cũng như là thời điểm nào sẽ là phù hợp, trong mối quan hệ tổng hòa các nguồn dự trữ ngoại hối.
Một vấn đề khá ngạc nhiên là mấy ngày nay NDT giảm giá trên thị trường. Điều này có vẻ không đúng như quy luật, thưa ông?
Về lý thuyết, thông thường khi NDT vào SDR thì phải lên giá bởi nhu cầu mua NDT tăng lên, nhưng thực tế NDT không những chưa lên giá, mà còn giảm giá. Một trong những lý do chính là kinh tế Trung Quốc đang trong giai đoạn chuyển đổi mô hình tăng trưởng và một số rủi ro tiềm ẩn (như tồn kho BĐS và vật liệu xây dựng, nợ xấu tín dụng ngân hàng tăng, bong bóng chứng khoán…) đã và đang xảy khiến Trung Quốc buộc phải điều chỉnh, chấp nhận giảm tốc độ tăng trưởng GDP và điều này phần nào khiến NDT mất giá.
Bên cạnh đó, còn một thực tế Trung Quốc chưa muốn NDT tăng giá trong bối cảnh cần thúc đẩy xuất khẩu, nhằm giữ tốc độ tăng trưởng kinh tế ở mức độ khả quan, đảm bảo ổn định vĩ mô. Theo tôi, trước mắt, thị trường ngoại hối Việt Nam cần theo dõi chặt chẽ diễn biến của NDT và động thái có thể tăng lãi suất của FED để có bước đi đúng.
