Nhà đầu tư “có vết” sẽ bị sàng lọc

0:00 / 0:00
0:00
(BĐT) - Từ thực tiễn lựa chọn nhà đầu tư dự án đầu tư có sử dụng đất, dự án theo pháp luật chuyên ngành, nhiều địa phương đề xuất có thêm tiêu chí đánh giá để bảo đảm lựa chọn được nhà đầu tư đáp ứng năng lực thực hiện dự án, mong muốn triển khai dự án thực sự, hạn chế tình trạng cho mượn năng lực hoặc vì đấu thầu những mục đích khác. Đồng thời, các địa phương đề xuất tháo gỡ một số vướng mắc thực tiễn để tạo thuận lợi hơn cho quá trình đấu thầu.
Ảnh chỉ mang tính minh họa. Nguồn Internet
Ảnh chỉ mang tính minh họa. Nguồn Internet

Ông Lê Minh Nghĩa, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) Thanh Hóa cho biết, trong thực tiễn có trường hợp nhà đầu tư nộp hồ sơ đang triển khai một số dự án khác trên địa bàn tỉnh và bị chậm tiến độ. Dù Tỉnh thấy các dự án khác chậm có thể ảnh hưởng đến năng lực triển khai dự án đang đấu thầu, nhưng về luật không cấm. Do đó, để lựa chọn nhà đầu tư bảo đảm năng lực, ông Nghĩa đề nghị bổ sung quy định về đánh giá các dự án của nhà đầu tư đang triển khai trên địa bàn, tránh trường hợp 1 nhà đầu tư đăng ký tham gia rất nhiều dự án, sau đó chuyển nhượng cho nhà đầu tư khác hoặc không đủ năng lực thực hiện.

Bên cạnh đó, với nhà đầu tư chưa có năng lực, pháp luật hiện hành cho phép nhà đầu tư sử dụng đối tác có năng lực cùng tham gia dự án bằng thỏa thuận hợp tác. Nhưng thực tế là nhiều nhà đầu tư chưa có năng lực cùng sử dụng năng lực của 1 đối tác để tham gia những dự án khác nhau. Ông Nghĩa đề xuất cần có thêm tiêu chí đánh giá nhà đầu tư, tránh trường hợp mượn năng lực để trúng thầu, sau đó không bảo đảm triển khai dự án.

Trước vướng mắc thực tiễn về việc nhà đầu tư không nộp tiền sử dụng đất do tiền sử dụng đất lớn, nhà đầu tư khó khăn tài chính, ông Đoàn Tiến Lập, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hòa Bình đề xuất trong tiêu chí đánh giá năng lực kinh nghiệm có quy định về vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư phải đáp ứng bao nhiêu % so với tiền sử dụng đất sau này dự kiến phải nộp, ví dụ như 15%.

Từ góc độ một trong những địa phương đấu thầu nhiều dự án nhất, ông Nguyễn Văn Hưởng, Phó Giám đốc Sở KH&ĐT Bắc Giang chia sẻ, Tỉnh mở rộng phạm vi đấu thầu hơn hướng dẫn của Nghị định số 25/2020/NĐ-CP, đấu thầu tất cả dự án đầu tư kinh doanh, từ khu đô thị, nhà ở, trường học, chợ, nghĩa trang…, kể cả những trường hợp không đủ điều kiện đấu thầu, để tạo môi trường cạnh tranh, minh bạch. Trường hợp sau đấu thầu có 1 nhà đầu tư thì chuyển sang chấp thuận nhà đầu tư. Từ năm 2021 đến nay, Bắc Giang đã đấu thầu khoảng 150 dự án. Tuy nhiên, các cơ quan thanh tra, kiểm toán cũng chất vấn tại sao không đủ điều kiện đấu thầu lại tổ chức đấu thầu. Tỉnh đề xuất đưa vào quy định khuyến khích các trường hợp không thuộc trường hợp đấu thầu áp dụng đấu thầu.

Tỉnh Bắc Giang cũng phản ánh thời gian tổ chức công bố danh mục, đánh giá sơ bộ năng lực kinh nghiệm của nhà đầu tư còn dài. Sau khi đăng tải lần một 30 ngày, đánh giá xong, nếu chỉ 1 nhà đầu tư đạt sơ bộ năng lực kinh nghiệm thì phải thực hiện gia hạn đăng tải. Nhiều trường hợp cần đẩy nhanh tiến độ, ví dụ dự án nhà ở xã hội cần đẩy nhanh tiến độ, tuy có thể chấp thuận luôn không cần gia hạn, nhưng địa phương không dám quyết vì khó giải thích được tính cấp bách. Thực tế các dự án tại Bắc Giang sau khi gia hạn không có dự án nào có thêm nhà đầu tư đăng ký. Đại diện Sở KH&ĐT Bắc Giang đề xuất bỏ quy định gia hạn thời gian nhà đầu tư đăng ký quan tâm.

Đại diện Cục Quản lý đấu thầu thuộc Bộ KH&ĐT cho biết, Luật Đấu thầu 2023 có hiệu lực từ ngày 1/1/2024 có quy định, với các dự án đầu tư kinh doanh gồm dự án đầu tư có sử dụng đất và dự án phải tổ chức đấu thầu theo pháp luật chuyên ngành, sẽ tổ chức đấu thầu ngay mà không cần xác định số lượng nhà đầu tư quan tâm. Chỉ những dự án mà pháp luật chuyên ngành yêu cầu đấu thầu khi có từ 2 nhà đầu tư trở lên quan tâm thì mới cần thực hiện bước mời quan tâm để xác định số lượng nhà đầu tư.

Trước mắt, Bộ KH&ĐT đang xây dựng Dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều và các biện pháp thi hành của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án thuộc trường hợp phải tổ chức đấu thầu theo quy định của pháp luật quản lý ngành, lĩnh vực, sẽ tháo gỡ nhiều vướng mắc thực tiễn. Trong đó, từ thực tiễn địa phương, trong Dự thảo Nghị định ở tiêu chuẩn đánh giá về năng lực kinh nghiệm dự kiến có quy định về đánh giá lịch sử thực hiện dự án khác của nhà đầu tư đó trên địa bàn hoặc trong ngành, lĩnh vực. Nếu uy tín không cao có thể xem xét để hạ thấp điểm. Bên cạnh đó, các phương pháp, tiêu chuẩn đánh giá hồ sơ dự thầu; quy định về hợp đồng dự án đầu tư kinh doanh cũng sẽ giúp nâng cao hiệu quả lựa chọn nhà đầu tư, ràng buộc trách nhiệm triển khai dự án…

Tin cùng chuyên mục