|
Có một thực tế là không ít nhà đầu tư được lựa chọn thực hiện dự án BOT “lãng quên” việc tuân thủ quy định của pháp luật về đấu thầu trong việc lựa chọn nhà thầu thực hiện các gói thầu thuộc dự án đó, dẫn đến khó đảm bảo minh bạch và hiệu quả trong triển khai dự án.
Khoản 2, Điều 3 Luật Đấu thầu quy định, trường hợp lựa chọn nhà thầu thực hiện gói thầu thuộc dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP), dự án đầu tư có sử dụng đất của nhà đầu tư được lựa chọn thì doanh nghiệp phải ban hành quy định về lựa chọn nhà thầu để áp dụng thống nhất trong doanh nghiệp trên cơ sở bảo đảm mục tiêu công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế.
Điều 44 Nghị định số 15/2015/NĐ-CP ngày 14/2/2015 của Chính phủ về đầu tư theo hình thức PPP (NĐ15) cũng quy định về việc lựa chọn nhà thầu thực hiện dự án. Theo đó, nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án phải ban hành quy chế lựa chọn nhà thầu trên cơ sở bảo đảm công bằng, minh bạch, hiệu quả kinh tế để áp dụng thống nhất trong quá trình thực hiện dự án.
Việc thiếu vắng quy chế lựa chọn nhà thầu thống nhất trong quá trình thực hiện dự án PPP dẫn đến nhiều nhà đầu tư BOT (một trong các loại hợp đồng dự án PPP được áp dụng phổ biến nhất trong thời gian qua) chưa lựa chọn được nhà thầu đủ năng lực. Mới đây, các cơ quan chức năng đã chỉ ra thực trạng này và có ý kiến đề nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền cần kiểm soát nhiều hơn khâu này. Đơn cử tại một dự án nổi tiếng lùm xùm trong những năm qua là Dự án Đầu tư nâng cấp tuyến đường Pháp Vân - Cầu Giẽ, theo kế hoạch lựa chọn nhà thầu được công bố thì hầu hết các gói thầu triển khai dự án này đều được chỉ định thầu hoặc tự thực hiện. Thanh tra Chính phủ mới đây đã phát hiện nhà đầu tư dự án này không thực hiện đúng quy trình quản lý chất lượng, không kiểm tra chất lượng các loại vật liệu như cát, đá, đất đắp, xi măng, sắt thép,… Tại một số điểm, nhà thầu không thi công lớp đá dăm trước khi xây mái taluy, sai thiết kế kỹ thuật thi công…
Theo bình luận của một chuyên gia, để đảm bảo tuân thủ quy định của pháp luật về đấu thầu và nâng cao hiệu quả dự án, nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án khi xây dựng quy chế lựa chọn nhà thầu có thể vận dụng quy định tại Luật Đấu thầu, Nghị định số 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu để ban hành quy trình thủ tục lựa chọn nhà thầu cho phù hợp với điều kiện tổ chức, quản lý, vận hành hoạt động đầu tư và kinh doanh của mình. Việc ban hành quy chế lựa chọn nhà thầu, bao gồm việc áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu (đấu thầu rộng rãi, chỉ định thầu...) đối với từng loại gói thầu thuộc thẩm quyền của nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án trên cơ sở bảo đảm mục tiêu công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế.
Vị chuyên gia nêu trên nhấn mạnh: Không chỉ lựa chọn nhà đầu tư PPP cần phải minh bạch, mà lựa chọn nhà thầu triển khai dự án PPP còn phải bảo đảm mục tiêu công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế.
