|
| Ngân hàng Thế giới đề xuất 6 phương án giải quyết cho 2 gói thầu XL-04 và XL-06 thuộc Dự án Vệ sinh môi trường TP.HCM - giai đoạn 2. Ảnh: Lê Tiên |
Nhiều rắc rối phát sinh bởi những bất đồng từ phía Nhà tài trợ và Chủ đầu tư. Các phương án giải quyết mà WB đề xuất cũng như hướng xử lý của Ban Quản lý đầu tư (QLĐT) Dự án Vệ sinh môi trường TP.HCM đều chứa đựng nhiều hệ lụy.
Mỗi gói thầu đều đề xuất 3 phương án xử lý
Trước những bất đồng chưa tìm được tiếng nói chung về tư cách hợp lệ của nhà thầu trúng thầu, chính WB đã buộc phải đề xuất đến 6 phương án giải quyết cho 2 gói thầu XL-04 và XL-06.
Đối với Gói thầu XL-04, Nhà thầu Giao thông công chánh trúng thầu độc lập, WB đề xuất 3 phương án. Đầu tiên, WB đề xuất chấm dứt hợp đồng hiện tại với Nhà thầu và thanh toán cho phần việc mà nhà thầu này đã thi công hoàn thành bằng cách sử dụng vốn đối ứng hoặc nguồn vốn khác. Phần còn lại của Gói thầu sẽ thu xếp một hợp đồng mới và tổ chức lựa chọn nhà thầu để WB tiếp tục tài trợ. Phương án 2, duy trì hợp đồng với Nhà thầu Giao thông công chánh và tài trợ đầy đủ bằng cách dùng vốn đối ứng hoặc nguồn vốn khác. Vốn ODA tương ứng trong hợp đồng này có thể được dùng cho mục đích khác phù hợp với Dự án. Phương án cuối cùng mà WB đề xuất là điều chỉnh hợp đồng các Gói thầu XL-03 và XL-05 để thực hiện phần còn lại của công việc chưa thi công của Gói thầu XL-04 và có đủ điều kiện để WB tài trợ.
Đối với Gói thầu XL-06, Nhà thầu Giao thông công chánh trúng thầu khi liên danh với IDICO, WB đề xuất điều chỉnh hợp đồng không bao gồm Nhà thầu Giao thông công chánh từ Nhà thầu liên danh và giao các công việc còn lại cho IDICO nếu nhà thầu này đủ điều kiện, điều này sẽ cho phép sử dụng vốn của WB để hoàn thành hợp đồng. Phần công việc mà Nhà thầu Giao thông công chánh thực hiện bắt buộc phải sử dụng vốn đối ứng hoặc nguồn tài trợ khác. Phương án 2, WB đề xuất hủy bỏ kết quả lựa chọn nhà thầu, hủy bỏ hợp đồng đã ký để tổ chức đấu thầu lại. Các công việc do Nhà thầu Giao thông công chánh đã thực hiện, WB cũng kiên quyết không chấp nhận chi trả kinh phí. Phương án cuối cùng là Chủ đầu tư duy trì hợp đồng với Liên danh. Trong trường hợp này, bắt buộc TP.HCM phải chủ động dùng vốn đối ứng hoặc nguồn tài trợ khác.
Bài học đắt giá khi lựa chọn nhà thầu
Rõ ràng, với việc Ban QLĐT Dự án Vệ sinh môi trường TP.HCM lựa chọn Nhà thầu Giao thông công chánh cho 2 gói thầu nêu trên đã dẫn tới hệ lụy cực kỳ xấu cho cục diện huy động vốn cho 2 gói thầu XL-04, XL-06 nói riêng và cả Dự án nói chung. Đầu tiên, WB kiên quyết không chấp nhận tư cách hợp lệ của Nhà thầu Giao thông công chánh. Điều này dẫn tới toàn bộ phần công việc mà nhà thầu này thực hiện sẽ bị WB cắt hết vốn. Thứ hai, với các phương án mà Chủ đầu tư trình UBND TP.HCM, Thành phố sẽ phải tính toán nhiều để cân đối nguồn vốn triển khai toàn Dự án.
Đối với Gói thầu XL-04, Ban QLĐT Dự án cho biết phương án số 2 mà WB đề xuất sẽ cần được cân nhắc. Việc duy trì hợp đồng hiện tại với Nhà thầu Giao thông công chánh và sử dụng vốn đối ứng của Dự án để chi trả cho gói thầu này được lựa chọn vì nhiều lý do. Thứ nhất, Nhà thầu Giao thông công chánh đã huy động máy móc, thiết bị và triển khai thi công lắp đặt cống D1200 và D1500 trên đường vành đai 2 khoảng 230m, chiếm khoảng 6,5% giá trị hợp đồng. Nguồn vốn đối ứng để chi trả cho hợp đồng được huy động từ quỹ dư từ chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng. Nếu lựa chọn phương án này, theo Chủ đầu tư, “nguồn vốn ODA cho gói thầu này vẫn được bố trí cho công việc khác của Dự án”.
Đối với Gói thầu XL-06, Ban QLĐT Dự án chấp thuận phương án 1 mà WB đề xuất. Như vậy, Chủ đầu tư sẽ điều chỉnh hợp đồng hiện tại không bao gồm khối lượng của Nhà thầu Giao thông công chánh từ Nhà thầu liên danh và giao các công việc này cho thành viên liên danh khác nếu nhà thầu này đủ điều kiện. Gói thầu sẽ tiếp tục được sử dụng nguồn vốn ODA, bảo đảm tiến độ triển khai thi công.
Trao đổi với Báo Đấu thầu, một số nhà thầu từng thi công trong Dự án Vệ sinh môi trường TP.HCM bày tỏ quan ngại nếu lựa chọn phương án này. Vì để trúng thầu, Nhà thầu Giao thông công chánh đã phải liên danh với IDICO mới đủ điều kiện. Một khi Nhà thầu Giao thông công chánh bị buộc rút khỏi Gói thầu, thành viên IDICO liệu có đủ năng lực để đảm nhận toàn bộ khối lượng của Gói thầu? Một lần nữa, trách nhiệm lựa chọn nhà thầu lại đặt lên vai Chủ đầu tư - Ban QLĐT Dự án Vệ sinh môi trường TP.HCM - đơn vị tổ chức lựa chọn nhà thầu một loạt gói thầu để xảy ra nhiều kiến nghị của các nhà thầu. Đó chính là Gói thầu XL-05 mà Báo Đấu thầu từng đề cập trước đây.
