Thông tư số 08/2022/TT-BKHĐT đưa ra các quy định đánh giá về năng lực nhà thầu theo hướng nhà thầu tự chịu trách nhiệm. Ảnh: Nhã Chi |
Tại Hội thảo phổ biến Thông tư 08 do Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) tổ chức ngày 28/6/2022 tại Hà Nội, nhiều ý kiến cho rằng, các quy định của Thông tư rất mở cho nhà thầu như: hồ sơ mời thầu (HSMT) phải ở dạng số hóa webform, không được đính kèm thêm các file yêu cầu khác, các nội dung không thuộc webform nhà thầu không cần đáp ứng; nhà thầu không cần đáp ứng các yêu cầu của HSMT gây hạn chế nhà thầu (liên quan đến xác nhận khảo sát hiện trường, cam kết bãi đổ thải, mỏ vật liệu...). Bên cạnh đó, Thông tư cũng quy định, đối với hàng hóa thông thường, thông dụng, sẵn có, đã được tiêu chuẩn hóa thì không yêu cầu nhà thầu phải nộp giấy phép bán hàng của nhà sản xuất hoặc tài liệu có giá trị tương đương; HSMT không được đưa ra yêu cầu về hàng mẫu; không được đưa ra yêu cầu về nhân sự chủ chốt đối với gói thầu mua sắm hàng hóa... Các quy định này có ý nghĩa thiết thực trong việc tạo thuận lợi cho nhà thầu tham gia đấu thầu; đồng thời góp phần loại bỏ các điều kiện gây hạn chế nhà thầu mà nhiều chủ đầu tư/bên mời thầu đã cố tình “cài cắm” trong không ít HSMT.
Thời gian qua, Báo Đấu thầu đã có nhiều bài viết phản ánh về việc HSMT các gói thầu đưa ra tiêu chí không phù hợp để hạn chế sự tham gia của nhà thầu. Hầu hết các chủ đầu tư, bên mời thầu đều cho rằng, đưa ra yêu cầu như vậy để tạo điều kiện cho chủ đầu tư tiện kiểm tra vật liệu, máy móc của nhà thầu; bảo đảm lựa chọn được nhà thầu có năng lực, kinh nghiệm tốt để thi công công trình...
Theo ông Nguyễn Hồng Chung, Chủ tịch HĐQT DVL Group, mặc dù hệ thống quy định pháp luật về đấu thầu khá đầy đủ, bài bản nhưng trong thực tế, không ít chủ đầu tư, bên mời thầu đã lạm dụng quy định về tiêu chuẩn đánh giá hồ sơ dự thầu; tiêu chuẩn đánh giá năng lực, kinh nghiệm; kinh nghiệm thực hiện hợp đồng tương tự; nghĩa vụ thuế, nguồn lực tài chính; nhân sự chủ chốt; hàng mẫu; giấy phép bán hàng... để làm khó nhà thầu, làm sai lệch ý nghĩa của các quy định pháp luật về đấu thầu. Thông tư 08 đã đưa ra các quy định đánh giá về năng lực nhà thầu theo hướng nhà thầu tự chịu trách nhiệm, năng lực nhà thầu được đánh giá theo hướng mở hơn, tạo thuận lợi hơn cho nhà thầu từ hợp đồng tương tự, năng lực thực hiện đến các thủ tục hành chính chứng minh năng lực, kinh nghiệm nhằm gia tăng số lượng nhà thầu có thể tham gia đấu thầu. Đồng thời, cụ thể hóa những hành vi vi phạm của chủ đầu tư khi cài các điều kiện riêng làm khó nhà thầu trong HSMT... nhằm tăng cường tính công khai, minh bạch của hoạt động đấu thầu.
Ông Đào Trọng Sáng, Phó giám đốc Ban Quản lý dự án Điện 1- Tập đoàn Điện lực Việt Nam cho rằng, Thông tư 08 đã đưa ra thước đo để các chủ đầu tư phải “ngắm kỹ”, không được vi phạm khi xây dựng HSMT, chủ đầu tư phải chịu hoàn toàn trách nhiệm khi đưa ra các quy định trái với pháp luật về đấu thầu đã được nêu cụ thể, công khai.