Năm 2019, những phản ánh về việc không mua được HSMT, kiến nghị kéo dài tại hai tỉnh Kon Tum và Gia Lai khá nhiều. Ảnh chỉ mang tính minh họa. Nguồn Internet |
Tỷ lệ tiết kiệm thấp
Theo báo cáo của tỉnh Kon Tum, năm 2019, địa phương này thực hiện 2.284 gói thầu với tổng giá trị hơn 3.088 tỷ đồng, tổng giá trúng thầu là hơn 3.061 tỷ đồng. Tỷ lệ tiết kiệm đạt 0,87%. Trong đó, lĩnh vực dịch vụ phi tư vấn đạt 0,59%, tư vấn đạt 0,46%, mua sắm hàng hóa đạt 0,53%, xây lắp đạt 1% và hỗn hợp là 0,87%. Trong năm 2019, Kon Tum mới thực hiện lựa chọn nhà thầu qua mạng được 57 gói thầu (37 gói xây lắp, 12 gói tư vấn, 8 gói mua sắm hàng hóa), đạt 12% về số lượng gói thầu và 34,4% giá trị gói thầu phải thực hiện qua mạng đã đề ra.
Còn tại tỉnh Gia Lai, những số liệu tổng hợp cũng cho thấy tỷ lệ tiết kiệm thông qua đấu thầu rất thấp. Năm 2019, Gia Lai thực hiện 1.996 gói thầu với tổng giá trị hơn 1.228 tỷ đồng, tổng giá trúng thầu là hơn 1.218 tỷ đồng, đạt tỷ lệ tiết kiệm 0,86%.
UBND tỉnh Gia Lai đánh giá: “Tỷ lệ chênh lệch giữa giá trúng thầu so với giá gói thầu còn thấp. Một số gói thầu có số lượng nhà thầu tham gia thấp, số lượng nhà thầu đáp ứng về năng lực, kinh nghiệm chưa nhiều, làm cho tính cạnh tranh trong đấu thầu chưa cao. Việc báo cáo công tác đấu thầu còn hạn chế, chưa đúng thời gian quy định, còn nhiều chủ đầu tư (CĐT) không báo cáo. Đấu thầu qua mạng chưa đạt khi mới triển khai 82/1.996 gói thầu”.
Trong khi đó, tỉnh Kon Tum phân tích: “Về giải quyết kiến nghị và xử lý vi phạm đấu thầu, vẫn còn nhiều CĐT, bên mời thầu (BMT) chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm xử lý kiến nghị trong đấu thầu (xử lý còn chậm trễ hoặc xử lý không thấu đáo, triệt để) dẫn đến kiến nghị kéo dài, phải cần đến người có thẩm quyền đứng ra giải quyết”.
Những câu chuyện không có trong báo cáo đấu thầu
Theo thống kê của Báo Đấu thầu, năm 2019, những phản ánh về việc không mua được HSMT, kiến nghị kéo dài tại hai tỉnh Kon Tum và Gia Lai khá nhiều. Những gói thầu có nhiều kiến nghị của nhà thầu cũng là những gói thầu có tỷ lệ tiết kiệm rất thấp.
Điển hình là Gói thầu Điện chiếu sáng công trình kè chống sạt lở suối Hội Phú, TP. Pleiku do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng (QLDA ĐTXD) TP. Pleiku, tỉnh Gia Lai làm BMT. Giá gói thầu được phê duyệt là 7,321 tỷ đồng. Công ty TNHH Xây dựng Thuận Nguyên là nhà thầu trúng thầu, với giá trúng thầu là 7,312 tỷ đồng, đạt tỷ lệ tiết kiệm sau đấu thầu rộng rãi là 0,12%.
Đây là gói thầu mà trong thời gian phát hành hồ sơ mời thầu (HSMT) từ ngày 10 đến 20/12/2019, nhiều nhà thầu phản ánh bị cản trở, gây khó khăn. Trong suốt 1 tuần lễ, BMT không chịu phát hành HSMT. Phải đến chiều 18/12/2019, trước thời điểm đóng thầu 2 ngày, BMT mới liên hệ với nhà thầu để bán HSMT. Vào sát ngày đóng thầu, BMT mới có thông tin gia hạn thời gian phát hành HSMT đến 14 giờ ngày 23/12/2019. Nhưng từ ngày 20 đến ngày 23/12/2019 có hai ngày nghỉ thứ Bảy và Chủ nhật, nên thực tế BMT chỉ gia hạn phát hành HSMT thêm 1 ngày làm việc.
Gói thầu Mua sắm trang thiết bị phòng học tin học cho các trường học trên địa bàn tỉnh Kon Tum do Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Kon Tum làm chủ đầu tư cũng là một ví dụ. Gói thầu được đấu thầu rộng rãi trong nước theo phương thức một giai đoạn hai túi hồ sơ. Liên danh Công ty TNHH Mai Com - Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển công nghệ Sao Mai được công bố trúng thầu với giá trúng thầu là 16,080 tỷ đồng, giảm 119 triệu đồng so với giá gói thầu (16,199 tỷ đồng), tiết kiệm chưa tới 1%. Đây cũng là gói thầu để xảy ra nhiều kiến nghị của nhà thầu liên quan đến HSMT, các tiêu chí trong HSMT chưa đúng quy định.
Tại tỉnh Kon Tum, CĐT bị phản ánh không bán HSMT, trốn tránh, gây khó khăn cho các nhà thầu trong thời gian phát hành HSMT nhiều nhất là Ban QLDA ĐTXD các công trình giao thông.
Cụ thể, Công ty CP Tư vấn thiết kế cầu đường có địa chỉ tại Hà Nội đã cử cán bộ vào Kon Tum để mua HSMT Gói thầu số 01 Tư vấn khảo sát, lập thiết kế bản vẽ thi công, dự toán và cắm cọc giải phóng mặt bằng, mốc lộ giới thuộc Dự án thành phần 2 (đoạn qua tỉnh Kon Tum) - Dự án Cải tạo nâng cấp các đoạn xung yếu trên Quốc lộ 24. Thời gian bán HSMT Gói thầu số 01 là từ ngày 8 đến ngày 29/11/2019. “Ngày 11/11/2019, cán bộ của Công ty có mặt tại trụ sở Ban QLDA ĐTXD các công trình giao thông Kon Tum để mua HSMT. Tuy nhiên, toàn bộ lãnh đạo, nhân viên của Ban đã đùn đẩy, lảng tránh và từ chối bán HSMT với những lý do không thuyết phục”, đại diện Nhà thầu cho biết.
Không chỉ gói thầu trên, tại BMT này, nhiều năm qua, tình trạng bất chấp quy định, cư xử lạ lùng khi phát hành HSMT, coi thường nhà thầu đến mua HSMT đã liên tục xảy ra.
Thế nhưng, đáng tiếc, những câu chuyện kéo theo bức xúc của đông đảo nhà thầu như trên lại không có trong báo cáo công tác đấu thầu năm 2019 của hai địa phương.