|
| Tổ chức cấp chứng chỉ hành nghề, nhà thầu cần sàng lọc và kiểm chứng chất lượng nhân sự, quyết liệt ngay từ khâu tuyển dụng, xét duyệt hồ sơ. Ảnh minh họa: Nhã Chi |
Gần 70 cá nhân vi phạm do sử dụng văn bằng, chứng chỉ giả đã bị Hiệp hội Các nhà thầu xây dựng Việt Nam (VACC) công khai và xóa tư cách hội viên. Để xử lý mạnh hơn vấn nạn này, một số chuyên gia cho rằng, cần sự chung tay của nhiều bên liên quan, góp phần xây dựng môi trường đấu thầu minh bạch và công bằng.
Ngày 2/6/2025, VACC ban hành 2 quyết định về việc thu hồi chứng chỉ hành nghề hoạt động xây dựng của cá nhân sử dụng bằng cấp bất hợp pháp nộp hồ sơ đề nghị cấp chứng chỉ hành nghề hoạt động xây dựng đối với Võ Hồng Thanh và Đỗ Quốc Việt. Lý do là, 2 nhân sự này đã vi phạm quy định tại điểm b khoản 2 Điều 75, Nghị định số 175/2024/NĐ-CP ngày 30/12/2024 của Chính phủ (về sử dụng bằng cấp giả). Thông tin chứng chỉ của 2 cá nhân bị gỡ bỏ khỏi Danh sách các cá nhân được VACC cấp chứng chỉ hành nghề xây dựng (được công bố trên trang thông tin điện tử của VACC), trang thông tin điện tử của Bộ Xây dựng và nêu trong Danh sách các cá nhân vi phạm (danh sách đen) do sử dụng văn bằng, chứng chỉ giả trong Hồ sơ đề nghị cấp chứng chỉ hành nghề hoạt động xây dựng của VACC.
Theo tìm hiểu, 2 nhân sự trên được Công ty TNHH Hoàn Hảo huy động tham gia Gói thầu XL - Thi công xây dựng công trình (bao gồm khảo sát, thiết kế bản vẽ thi công) thuộc Dự án Đầu tư xây dựng tuyến Chợ Mới - Bắc Kạn, tỉnh Bắc Kạn. Tại Gói thầu này, Tổ chuyên gia đấu thầu, Bên mời thầu phát hiện nhân sự đã sử dụng bằng cấp không trung thực trong quá trình đấu thầu. Hành vi này bị coi là gian lận theo quy định tại khoản 4, Điều 16 Luật Đấu thầu nên Bên mời thầu đã loại HSDT của Liên danh Công ty CP Tập đoàn Cienco4 - Công ty CP Đầu tư xây dựng và Kỹ thuật VNCN E&C - Công ty TNHH Liên hợp xây dựng Vạn Cường - Công ty TNHH Hoàn Hảo.
Theo khảo sát của phóng viên Báo Đấu thầu, thời gian qua, nhiều bên mời thầu, chủ đầu tư và các nhà thầu đau đầu với tình trạng bằng cấp của nhân sự không trung thực. Nhiều nhà thầu bị “bêu tên”, thậm chí bị đề xuất cấm thầu và gặp nhiều hệ lụy pháp lý do hồ sơ dự thầu có sử dụng tài liệu giả liên quan đến nhân sự.
Đơn cử, cuối năm 2024, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Tiền Giang phê chuẩn quyết định khởi tố bị can của Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cùng cấp đối với Nguyễn Hoài Phong (ngụ huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang), Phó Giám đốc Công ty TNHH Xây dựng Thương mại Dịch vụ Hữu Lợi về tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”.
Theo cơ quan điều tra, trong thực tế hoạt động, Công ty Hữu Lợi không bảo đảm tiêu chí về số lượng, trình độ nhân sự chủ chốt theo quy định là phải có bằng kỹ sư để đề nghị Sở Xây dựng tỉnh Tiền Giang cấp Chứng chỉ năng lực trong hoạt động xây dựng và điều kiện để dự thầu theo yêu cầu. Do đó, Công ty Hữu Lợi đã sử dụng văn bằng kỹ sư giả để đưa vào hồ sơ đề nghị Sở Xây dựng tỉnh Tiền Giang cấp Chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng và Chứng chỉ hành nghề giám sát thi công xây dựng, cũng như đưa vào hồ sơ dự thầu (HSDT) để chứng minh đủ điều kiện năng lực nhân sự. Cơ quan điều tra xác định, các cá nhân của Công ty Hữu Lợi, trong đó có Nguyễn Hoài Phong đã sử dụng 10 bằng tốt nghiệp đại học giả để cung cấp trong các HSDT nhằm tham dự và trúng thầu 19 công trình xây dựng tại Tiền Giang.
 |
| Việc sử dụng văn bằng, chứng chỉ giả không chỉ là hành vi gian lận mà còn là nguyên nhân dẫn đến các vấn đề khác trong hoạt động xây dựng. Ảnh minh họa: Nhã Chi |
Ông Dương Văn Cận, Phó Chủ tịch VACC cho biết, Hiệp hội Các nhà thầu xây dựng Việt Nam là tổ chức xã hội - nghề nghiệp được Bộ Xây dựng công nhận đủ điều kiện cấp chứng chỉ hành nghề xây dựng hạng II, hạng III cho các cá nhân là hội viên, thành viên của đơn vị hội viên đối với các lĩnh vực hoạt động xây dựng. Tuy nhiên, trong quá trình cấp chứng chỉ hành nghề từ năm 2022 đến nay, VACC đã xử lý không ít trường hợp các cá nhân sử dụng bằng đại học giả. Tính đến nay, VACC đã công khai Danh sách 69 cá nhân vi phạm do sử dụng văn bằng, chứng chỉ giả trong hồ sơ đề nghị cấp chứng chỉ hành nghề hoạt động xây dựng tới VACC. VACC cũng đã xóa tư cách hội viên đối với 69 cá nhân này.
Ông Cận nêu quan điểm, việc tham gia các hoạt động đấu thầu bằng việc sử dụng bằng cấp đại học giả không chỉ là hành vi gian lận mà còn là nguyên nhân dẫn đến các vấn đề khác trong hoạt động xây dựng: nhân sự không đủ năng lực dẫn đến việc lựa chọn nhà thầu không đảm bảo quy định, không công bằng trong hoạt động đấu thầu, ảnh hưởng tới công tác quản lý đầu tư xây dựng… Do đó, cần có các biện pháp quyết liệt từ các cơ quan chức năng đối với vấn nạn này.
Theo chuyên gia đấu thầu, bằng cấp, chứng chỉ là những văn bản ghi nhận trình độ của mỗi cá nhân, nhân sự. Việc nhân sự sử dụng bằng cấp giả là vấn đề cần ngăn chặn, nhất là khi có không ít hội nhóm, đối tượng rao bán bằng cấp trên mạng xã hội, tin nhắn qua điện thoại mời chào làm bằng giả, bán bằng giả… Thực trạng này gây nhức nhối đã nhiều năm, cần phải có biện pháp quản lý, xử lý hiệu quả.
Để ngăn chặn tình trạng bằng giả trong hoạt động đấu thầu, một số chuyên gia đấu thầu cho rằng, tổ chức cấp chứng chỉ hành nghề, nhà thầu cần sàng lọc và kiểm chứng chất lượng nhân sự, quyết liệt ngay từ khâu tuyển dụng, xét duyệt hồ sơ để giảm thiểu rủi ro và hậu quả có thể xảy ra nếu bên mời thầu, chủ đầu tư phát hiện các loại tài liệu, bằng cấp không có thật. Ngoài ra, các trường hợp vi phạm cần được xử lý một cách kịp thời và nghiêm minh để tạo tính răn đe.
