Cần Thơ sẽ là thành phố đáng sống, “trái tim” vùng châu thổ Cửu Long

Cần Thơ hoạch định trở thành thành phố đáng sống, hướng tới sự phát triển cân bằng, hài hòa theo 3 trụ cột: kinh tế - xã hội - môi trường. Ảnh: Minh Lương

Thành phố Cần Thơ sẽ là cực tăng trưởng mới

Cần Thơ còn được gọi là “Tây đô” mặc dù đô thị này trong lịch sử chưa bao giờ là “thủ đô miền Tây” với tư cách một cấp hành chính. Cách gọi “Tây đô” là lối nói ẩn dụ chỉ vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng của Cần Thơ là tỉnh thành lớn nhất suốt chiều dài lịch sử khai khẩn đất hoang, tụ cư, trị thủy và phát triển của vùng Tây Nam Bộ. Sau khi thống nhất đất nước, nhất là từ khi công cuộc Đổi mới do Đảng khởi xướng, lãnh đạo và sau 15 năm thực hiện Nghị quyết số 45-NQ/TW của Bộ Chính trị khóa IX, TP. Cần Thơ đã khai thác và phát huy tốt các tiềm năng, lợi thế để phát triển. Kinh tế tăng trưởng khá với chất lượng tăng trưởng được nâng lên, tốc độ tăng tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) giai đoạn 2005 - 2009 bình quân 15,29%/năm; giai đoạn 2010 - 2018 bình quân 6,49%/năm. Quy mô kinh tế tăng nhanh, ngân sách tự cân đối và có điều tiết về Trung ương, TP. Cần Thơ từng bước trở thành một trong những động lực tăng trưởng của vùng ĐBSCL về công nghiệp và dịch vụ.

Hiện tại, để hoạch định sự phát triển mới, sắp xếp lại không gian, nguồn lực và đề ra những mục tiêu, giải pháp phát triển mạnh mẽ hơn nữa, tương xứng với vị trí chiến lược trong vùng, Chính quyền Thành phố đang tổ chức lập Quy hoạch thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Ông Trần Việt Trường, Chủ tịch UBND TP. Cần Thơ

Tầm nhìn quy hoạch sẽ tiếp tục định hình rõ nét vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng của TP. Cần Thơ. Theo đó, Cần Thơ ngoài vị trí là trung tâm phát triển của vùng Tây Nam Bộ, còn hướng tới là một cực tăng trưởng mới của Việt Nam và khẳng định vị thế đô thị lớn, sinh thái, văn minh, đáng sống và hiện đại mang đậm bản sắc văn hóa sông nước trong khu vực Đông Nam Á, thuộc nhóm các thành phố phát triển khá ở châu Á.

Ông Trần Việt Trường, Chủ tịch UBND TP. Cần Thơ cho biết, tại cuộc họp giữa tháng 2/2023 của Hội đồng thẩm định quy hoạch Tỉnh do Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng chủ trì, bản Đề án quy hoạch TP. Cần Thơ đã được thông qua, với điều kiện chỉnh sửa, bổ sung một số điểm. Cần Thơ đang chỉnh sửa, bổ sung và hoàn thiện Quy hoạch Thành phố theo góp ý của Hội đồng thẩm định, để đi đến bước trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Căn cứ vào dự báo bối cảnh quốc tế, trong nước và đánh giá tiềm năng, lợi thế, cơ hội, thách thức trong trung và dài hạn, Cần Thơ hoạch định trở thành thành phố đáng sống, hướng tới sự phát triển cân bằng, hài hòa theo 3 trụ cột: kinh tế - xã hội - môi trường với chất lượng cuộc sống được đảm bảo.

“Cần Thơ tiếp tục phát triển đồng đều, định hướng trở thành thành phố thông minh, đáng sống của Việt Nam, là điểm đến hấp dẫn về dịch vụ tiêu dùng chất lượng cao, tập trung vào hoạt động bán lẻ hiện đại và du lịch giá trị cao, tiên phong trong phát triển đô thị xanh. Cần Thơ tập trung phát triển các lợi thế của vùng ĐBSCL trên nền tảng công nghệ cao, kinh tế xanh, tuần hoàn, bền vững, thích ứng tốt với biến đổi khí hậu và bắt kịp xu hướng công nghệ mới của thế giới”, ông Trường chia sẻ về tầm nhìn đến năm 2050 của TP. Cần Thơ.

Theo lãnh đạo TP. Cần Thơ, tầm nhìn quy hoạch sẽ tiếp tục định hình rõ nét vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng của Thành phố trong không gian phát triển vùng châu thổ sông Cửu Long và với cả nước. Theo đó, Cần Thơ ngoài vị trí là trung tâm phát triển của vùng Tây Nam Bộ, còn hướng tới là một cực tăng trưởng mới của Việt Nam và khẳng định vị thế đô thị lớn, sinh thái, văn minh, đáng sống và hiện đại mang đậm bản sắc văn hóa sông nước trong khu vực Đông Nam Á, thuộc nhóm các thành phố phát triển khá ở châu Á. Tầm nhìn trên đã bám sát vào quan điểm, mục tiêu và nhiệm vụ giải pháp được Bộ Chính trị chỉ đạo tại Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 5/8/2020. Khi Quy hoạch Cần Thơ được phê duyệt, tầm nhìn chiến lược mới sẽ đảm bảo tính đồng bộ khi tích hợp với Quy hoạch vùng ĐBSCL và với chỉ đạo của Bộ Chính trị tại Nghị quyết 13-NQ/TW ngày 2/4/2022 về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng ĐBSCL đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Bên cạnh giải pháp quy hoạch tốt, Cần Thơ cần phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, đặc biệt là kết cấu hạ tầng giao thông hiện đại kết nối nội vùng và liên vùng xứng tầm. Ảnh: Lê Tiên

Quy tụ sức mạnh, hiện thực hóa khát vọng phát triển

Sự phát triển của Cần Thơ thời gian tới được hoạch định theo 3 trụ cột: kinh tế - xã hội và môi trường. Về kinh tế, Cần Thơ định hướng trở thành trung tâm động lực của vùng Tây Nam Bộ, đặc biệt về dịch vụ thương mại, du lịch, logistics, công nghiệp chế biến, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Trong liên kết vùng, Thành phố là cầu nối giữa vùng ĐBSCL với quốc gia, quốc tế, trở thành trung tâm công nghiệp công nghệ cao, đô thị hạt nhân của vùng với kết cấu hạ tầng hiện đại, thông minh.

Về môi trường, Cần Thơ sẽ là đô thị sinh thái sông nước, phát triển theo hướng đảm bảo bền vững gắn với bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu. Phân bổ, khai thác và sử dụng hợp lý, hiệu quả nguồn tài nguyên thiên nhiên và bảo tồn các di tích lịch sử - văn hóa, di sản văn hóa, cảnh quan tự nhiên đặc trưng.

Về xã hội, để phát triển cân bằng, bền vững, cùng với kinh tế, Cần Thơ chú trọng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần và an sinh xã hội của người dân. Mục tiêu là cải thiện mức sống, chỉ số phát triển con người, năng suất lao động, rút ngắn khoảng cách giàu - nghèo, thành thị - nông thôn... Cần Thơ cũng xác định trở thành trung tâm giáo dục và đào tạo, y tế chuyên sâu, khoa học công nghệ, văn hóa, thể thao.

Ông Trần Việt Trường cho biết, bản Quy hoạch TP. Cần Thơ trình Hội đồng thẩm định đặt ra 5 chỉ tiêu kinh tế chủ yếu. Đó là, tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân thời kỳ 2021 - 2030 đạt 9,0%; cơ cấu kinh tế lần lượt các khu vực nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ đạt 5,2%, 34,9%, 53% vào năm 2030; GRDP bình quân đầu người tính theo giá hiện hành đạt 194,37 triệu đồng vào năm 2030, tăng trưởng 10,5%/năm giai đoạn 2021 - 2030. Tổng vốn đầu tư giai đoạn 2021 - 2030 đạt 339 nghìn tỷ đồng vào năm 2030, tương ứng tăng 7,9%/năm giai đoạn 2021 - 2030...

“Để đạt các mục tiêu trên, Cần Thơ xác định 4 lĩnh vực trọng tâm gồm: phát triển toàn diện các ngành và dịch vụ trong dài hạn; đẩy mạnh đầu tư cơ sở hạ tầng; chính sách, cơ chế ưu đãi "giữ chân" và thu hút nhân tài; nâng cao kỹ năng. Cùng với đó, 9 nhóm giải pháp đột phá chính, 27 khâu đột phá lớn ở cả 3 trụ cột đã được hoạch định”, ông Trường chia sẻ.

Hiện thực hóa tầm nhìn tới năm 2050, TP. Cần Thơ cũng định hướng phát triển các lĩnh vực kinh tế chủ lực. Đó là, tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng công nghiệp ở mức cao, làm động lực cho nền kinh tế. Theo đó, Thành phố chú trọng phát triển công nghiệp nhẹ, công nghiệp chế biến nông sản, thu hút đầu tư các ngành công nghiệp mới. Về nông nghiệp, Cần Thơ sẽ kiện toàn chuỗi giá trị hiện tại dựa trên quy mô lớn, giá trị cao, công nghệ cao. Ngoài ra, Cần Thơ sẽ mở rộng chuỗi giá trị nông nghiệp trong tương lai theo hướng dịch vụ thương mại nông sản và du lịch sinh thái. Về cơ bản, Cần Thơ xác định nông nghiệp là nông nghiệp đô thị, là "showroom” về các giải pháp công nghệ nông nghiệp cấp vùng.

Đối với ngành dịch vụ, Cần Thơ sẽ hiện đại hóa hệ thống bán lẻ, siêu thị, trung tâm thương mại, phát triển trung tâm thương mại điện tử vệ tinh của vùng... Đưa Cần Thơ trở thành trung tâm du lịch quốc tế, cửa ngõ đón khách quốc tế của vùng ĐBSCL. Cần Thơ cũng xác định thu hút đầu tư mạnh mẽ để nâng cấp, mở rộng, hiện đại hóa hạ tầng logistics, xác lập vị thế trung tâm logistics của vùng dựa trên lợi thế sở hữu cảng hàng không quốc tế và cảng biển.

Nhằm phát huy tối đa tiềm năng cho phát triển, Cần Thơ định hướng tổ chức sắp xếp lại không gian phát triển với 2 trung tâm kinh tế động lực (phía Bắc và phía Nam); 3 vùng phát triển (vùng lõi trung tâm đô thị phía Nam, vùng phát triển kinh tế phía Bắc, vùng cải tạo sinh kế nông nghiệp phía Tây); 2 trục dọc (theo sông Hậu và dọc tuyến cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng); 3 trục ngang (trục phía Bắc dọc cao tốc Lộ Tẻ - Rạch Sỏi, trục giữa dọc tuyến liên vùng Đồng Tháp - Ô Môn - Giồng Riềng, trục phía Nam dọc Quốc lộ 1A và cao tốc TP.HCM - Cần Thơ - Cà Mau).

Bản Quy hoạch TP. Cần Thơ đang ở những bước hoàn thiện cuối cùng để trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Với việc quy tụ sức mạnh tổng thể để thực thi một tầm nhìn mang tính đột phá, lãnh đạo TP. Cần Thơ tin rằng, Quy hoạch Thành phố chính là “kim chỉ nam” định hình một Cần Thơ mới, là nơi đáng sống và là “trái tim” của vùng ĐBSCL.

Để hiện thực hóa các mục tiêu trọng tâm, tiến trình thực thi đòi hỏi một nguồn lực rất lớn. Theo định hướng của Bộ Chính trị tại Nghị quyết 59-NQ/TW, bên cạnh giải pháp quy hoạch tốt, Cần Thơ cần phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, đặc biệt là kết cấu hạ tầng giao thông hiện đại kết nối nội vùng và liên vùng xứng tầm, là đầu mối vận tải nội vùng và quốc tế. Theo đó, Thành phố cần giải pháp có tính chiến lược về thu hút và sử dụng hiệu quả các nguồn vốn đầu tư từ mọi thành phần kinh tế.

Hiện tại, nhiều dự án hạ tầng trọng điểm đang và sắp được đầu tư như cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ, Cần Thơ - Hậu Giang - Cà Mau, Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, cầu Mỹ Thuận 2, luồng cho tàu biển trọng tải lớn vào sông Hậu, hành lang đường thủy và logistics khu vực phía Nam… sẽ cộng hưởng cùng Quy hoạch TP. Cần Thơ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, tạo sức hút các nguồn vốn đầu tư, hiện thực hóa khát vọng phát triển.