|
| Bộ Tài chính đưa ra 2 phương án về quy định tỷ lệ nộp ngân sách nhà nước tối thiểu khi lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án BT. Ảnh: Nhã Chi |
Về tiêu chuẩn đánh giá hồ sơ dự thầu để lựa chọn được nhà đầu tư, trên cơ sở các ý kiến góp ý, Dự thảo đề xuất phương án bảo đảm năng lực nhà đầu tư, nhất là về tài chính, cũng như khả năng tăng đóng góp cho NSNN.
Dự thảo Nghị định BT quy định chi tiết về việc thực hiện dự án áp dụng loại hợp đồng BT thanh toán bằng quỹ đất và dự án BT thanh toán bằng NSNN theo quy định tại điểm a, điểm b, khoản 2a Điều 45 của Luật PPP.
Bản Dự thảo Nghị định gửi Bộ Tư pháp thẩm định quy định, tiêu chuẩn đánh giá hồ sơ dự thầu (HSDT) bao gồm các tiêu chuẩn đánh giá về năng lực, tiêu chuẩn đánh giá về mặt kỹ thuật, tài chính. Trong đó, về tiêu chuẩn đánh giá tài chính, Dự thảo quy định tiêu chuẩn đánh giá phù hợp cho dự án BT căn cứ loại hợp đồng BT quy định tại khoản 2a Điều 45 Luật PPP.
Cụ thể, đối với hợp đồng BT thanh toán bằng NSNN, áp dụng tiêu chuẩn về giá trị thanh toán bằng tổng mức đầu tư của dự án BT tại quyết định phê duyệt dự án, bao gồm chi phí lãi vay trong và sau giai đoạn xây dựng. Nhà đầu tư đề xuất giá trị thanh toán thấp nhất được xếp thứ nhất và xem xét đề nghị trúng thầu.
Đối với hợp đồng BT thanh toán bằng đất, áp dụng tiêu chuẩn về lợi ích xã hội, lợi ích nhà nước căn cứ theo tỷ lệ gia tăng nộp NSNN đối với quỹ đất thanh toán. Hồ sơ mời thầu (HSMT) không quy định tỷ lệ gia tăng tối thiểu nộp NSNN, mà nhà đầu tư tự đề xuất trong HSDT. Nhà đầu tư đề xuất tỷ lệ gia tăng nộp NSNN cao nhất được xem xét đề nghị trúng thầu.
Đối với hợp đồng BT thanh toán bằng đất và NSNN, HSMT phải gồm tiêu chuẩn và phương pháp đánh giá cho hạng mục thanh toán bằng NSNN, hạng mục thanh toán bằng quỹ đất. Bên mời thầu chịu trách nhiệm quy định tỷ trọng điểm cho hạng mục tương ứng với tỷ lệ % giá trị hạng mục trong tổng mức đầu tư của dự án BT tại quyết định phê duyệt dự án BT để tính điểm tổng hợp để so sánh, xếp hạng nhà đầu tư.
Bộ Tài chính cho biết, về tiêu chuẩn đánh giá tài chính dự án theo hợp đồng BT thanh toán bằng quỹ đất, trong quá trình hoàn thiện dự thảo Nghị định, có ý kiến khác nhau về việc quy định tỷ lệ nộp NSNN tối thiểu. Trong Dự thảo công bố lấy ý kiến, Bộ Tài chính đưa ra 2 phương án.
Phương án 1, HSMT không quy định tỷ lệ tối thiểu, nhà đầu tư sẽ tự đề xuất tỷ lệ này. Phương án này có ưu điểm là linh hoạt, rút ngắn thời gian khi chuẩn bị hồ sơ mời thầu nhưng vẫn bảo đảm tính cạnh tranh trong đấu thầu do nhà đầu tư phải cân nhắc, đề xuất tỷ lệ nộp NSNN trong HSDT nên sẽ khai thác được giá trị gia tăng của quỹ đất thanh toán, tạo sự chủ động cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, thực hiện theo phương án này, có thể phát sinh trường hợp nhà đầu tư chào tỷ lệ này bằng 0, dẫn đến không có giá trị gia tăng của quỹ đất thanh toán.
Phương án 2, HSMT quy định tỷ lệ tối thiểu được xác định tương tự như quy định về tỷ lệ nộp NSNN của dự án đầu tư có sử dụng đất tại Nghị định số 115/2024/NĐ-CP. Phương án 2 có ưu điểm là sẽ xác định được tỷ lệ tối thiểu gia tăng nộp NSNN mà nhà đầu tư phải thực hiện. Khi dự thầu, nhà đầu tư phải đề xuất tỷ lệ cao hơn tỷ lệ tối thiểu, do đó, tránh được trường hợp đề xuất bằng 0 như đề cập đối với phương án 1. Nhược điểm của phương án 2 là thời gian chuẩn bị HSMT có thể sẽ kéo dài, các địa phương gặp khó khăn trong việc xác định quỹ đất, khu đất tương đồng để tham chiếu khi xác định tỷ lệ này, có địa phương không có quỹ đất tương đồng với quỹ đất thực hiện dự án.
Trong quá trình lấy ý kiến, Sở Tài chính Thái Nguyên, UBND tỉnh Thanh Hóa, Sở Tài chính Quảng Ngãi, Sở Tài chính Đăk Lắk… đề xuất phương án 1. Sở Tài chính các tỉnh Bắc Giang, Bình Định, Yên Bái, Tây Ninh, Đồng Tháp, Phú Thọ, Bắc Ninh… đề xuất phương án 2.
Tổng hợp ý kiến từ doanh nghiệp, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, thực tế, việc xác định tỷ lệ m tối thiểu tại các địa phương là khó khăn vì thiếu cơ sở dữ liệu, đặc biệt đối với các quỹ đất đối ứng lớn, mới chỉ có quy hoạch phân khu 1/2000 và có nhiều chức năng sử dụng khác nhau như đất ở, đất thương mại - dịch vụ, đất hỗn hợp, đất y tế, giáo dục… Vì vậy, việc xác định trước tỷ lệ gia tăng hợp lý trong bối cảnh chưa rõ quy hoạch chi tiết sẽ thiếu chính xác và dễ dẫn đến tranh cãi trong quá trình tổ chức đấu thầu.
Trước ý kiến nếu không áp đặt tỷ lệ gia tăng tối thiểu sẽ có tình trạng nhà đầu tư đề xuất tỷ lệ m bằng 0, VCCI cho rằng, tỷ lệ giá trị gia tăng là một trong những tiêu chí chủ yếu để chấm thầu và có tính chất cạnh tranh, nên các nhà đầu tư có động lực đề xuất tỷ lệ cao nhằm gia tăng khả năng trúng thầu.
Một số nhà đầu tư lớn, trong đó có Sun Group cũng đề xuất nên chọn phương án 1.
Trong Dự thảo Nghị định gửi Bộ Tư pháp thẩm định, Bộ Tài chính đề nghị lựa chọn phương án 1, nhà đầu tư tự đề xuất tỷ lệ gia tăng nộp ngân sách nhà nước trong HSDT.
