|
| Nhiều hệ lụy xảy ra khi chủ đầu tư giao phó các gói thầu cho đơn vị tư vấn yếu kém về năng lực, thiếu chuyên nghiệp. Ảnh minh họa: Lê Tiên |
Báo cáo về công tác đấu thầu của nhiều địa phương đã chỉ ra hàng loạt “lỗ hổng” trong việc chủ đầu tư thuê đơn vị tư vấn làm bên mời thầu.
UBND tỉnh Quảng Bình cho biết, nhiều chủ đầu tư không có năng lực phải thuê đơn vị tư vấn đấu thầu làm bên mời thầu nhưng chưa sát sao, chưa làm tròn trách nhiệm trong việc kiểm tra, kiểm soát quá trình thực hiện.
Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) tỉnh Đồng Tháp cho biết, một trong những nguyên nhân dẫn đến các tồn tại trong công tác đấu thầu trên địa bàn là tình trạng chủ đầu tư chỉ định thầu cho các đơn vị tư vấn mới thành lập làm bên mời thầu, năng lực và kinh nghiệm hạn chế, dẫn đến một số hồ sơ phải chỉnh sửa nhiều lần, quá trình lựa chọn nhà thầu chậm so với kế hoạch.
Phía UBND tỉnh Bến Tre cũng cho biết, ở một số gói thầu, chỉ vì một vài chi tiết trong hồ sơ mời thầu (HSMT) do đơn vị tư vấn lập không chính xác, các tiêu chuẩn trong HSMT không rõ ràng, chưa phù hợp… đã dẫn đến những phức tạp trong quá trình đánh giá hồ sơ dự thầu (HSDT), phải xử lý tình huống, gây chậm trễ, làm phát sinh các đơn kiến nghị làm rõ, kiến nghị kết quả lựa chọn nhà thầu…, gây khó khăn cho quá trình triển khai thực hiện.
Theo Sở KH&ĐT tỉnh Long An, do đa số các chủ đầu tư trên địa bàn thuê tư vấn làm bên mời thầu, thực hiện lựa chọn nhà thầu qua mạng nên việc kiểm soát quá trình đấu thầu cơ bản chưa sát, chủ đầu tư chưa thể hiện hết được vai trò và trách nhiệm trong công tác tổ chức lựa chọn nhà thầu.
UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết, quá trình ký kết hợp đồng với đơn vị tư vấn lập HSMT, đánh giá HSDT, một số chủ đầu tư không nêu cụ thể công việc mà đơn vị tư vấn phải thực hiện thay nhiệm vụ của bên mời thầu, dẫn đến các công việc mà đơn vị tư vấn thực hiện như trình thẩm định, phê duyệt HSMT, danh sách nhà thầu đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật, kết quả lựa chọn nhà thầu không bảo đảm tính chặt chẽ về cơ sở pháp lý.
Chia sẻ với phóng viên Báo Đấu thầu, một số nhà thầu cho biết, ở một số gói thầu, việc “cài” tiêu chí gây khó dễ cho nhà thầu này, tạo điều kiện cho nhà thầu khác là chủ ý của đơn vị tư vấn. Khi nhà thầu có kiến nghị về việc sửa đổi HSMT cho đúng quy định của pháp luật thì chủ đầu tư rất lúng túng vì không có năng lực thẩm định, đánh giá, phải xin ý kiến các cơ quan chức năng nên quá trình lựa chọn nhà thầu bị kéo dài.
Ở một số trường hợp, nhà thầu không đồng ý với cách đánh giá HSDT của tư vấn nên đã kiến nghị đến chủ đầu tư, chủ đầu tư lại giao cho đơn vị tư vấn trả lời kiến nghị. Do đó, nội dung kiến nghị của nhà thầu không được xem xét, giải quyết thấu đáo mà trả lời theo ý kiến chủ quan và áp đặt của tư vấn mời thầu. Cực chẳng đã, nhà thầu phải kiến nghị vượt cấp lên các cơ quan chức năng.
Kết quả rà soát của phóng viên Báo Đấu thầu cho thấy, không ít gói thầu lớn chậm công khai kết quả lựa chọn nhà thầu hàng năm trời do tư vấn “quên”. Cũng có những trường hợp hàng loạt đề nghị làm rõ HSMT của nhà thầu không được làm rõ trước thời điểm đóng thầu. Khi trao đổi với phóng viên, hầu hết chủ đầu tư đều “ngỡ ngàng” khi biết tư vấn đã không làm tròn trách nhiệm của bên mời thầu.
Một chuyên gia về đấu thầu cho biết, trong mọi trường hợp, chủ đầu tư phải thực hiện tròn vai trò của mình và chịu trách nhiệm trước pháp luật về những sai sót trong quá trình lựa chọn nhà thầu, không thể “chuyển giao” trách nhiệm này cho đơn vị tư vấn. Nếu không giám sát chặt chẽ việc lựa chọn nhà thầu, chủ đầu tư dễ bị đơn vị tư vấn “qua mặt” và lĩnh “quả đắng”.
