Ông chủ tằn tiện của Ikea thành tỷ phú như thế nào

Ingvar Kamprad sinh năm 1926 tại miền nam Thụy Điển. Khi mới 5 tuổi, ông đã bắt đầu bán diêm kiếm lời. Năm lên 10, ông đạp xe quanh nhà để bán bút chì, cá và đồ trang trí Giáng sinh.

Thời nhỏ, ông từng tham gia một phong trào của phát xít Đức, do được bà khuyến khích. Bà ông là người Đức, rất ngưỡng mộ Hitler. Sau này, Kamprad mô tả giai đoạn đó là “sai lầm lớn nhất đời” và thậm chí còn viết thư mong nhân viên tha thứ.

Năm Kamprad 17 tuổi, ông được cha thưởng tiền vì đạt điểm tốt ở trường, dù mắc chứng khó đọc. Ông đã dùng số đó để thành lập Ikea năm 1943. Ban đầu, ông bán đồ dùng nhỏ trong gia đình, như khung ảnh. 5 năm sau, ông mới bán đồ nội thất.

Ikea là chữ viết tắt các chữ cái đầu trong tên và họ của ông, cùng tên trang trại gia đình nơi ông sinh ra (Elmtaryd) và ngôi làng gần nhất (Agunnaryd).

Năm 1956, Kamprad tạo ra cuộc cách mạng trong thị trường đồ nội thất, khi nghĩ ra phương pháp cắt giảm chi phí bằng cách vận chuyển các bộ phận rời và để khách hàng tự lắp ráp đồ.

Theo tác giả sách Malcolm Gladwell, Kamprad là một người đặc biệt. Những tính cách như cởi mở, tỉ mỉ và khó vừa ý đã giúp ông trở thành người sáng tạo không biết mệt mỏi.

Năm 1973, ông chuyển trụ sở Ikea từ Thụy Điển sang Đan Mạch để tránh thuế thu nhập doanh nghiệp bất lợi. Ông cũng dời cả gia đình sang Thụy Sĩ để phản đối Thụy Điển tăng thuế. Tuy vậy, trụ sở công ty giờ đặt ở Hà Lan, còn Kamprad sống những ngày cuối đời tại Thụy Điển.

Kamprad điều hành một cấu trúc doanh nghiệp phức tạp, gồm một quỹ từ thiện, một hãng bán lẻ và một quản lý nhượng quyền. Ikea Group nằm dưới quyền sở hữu của Stichting INGKA Foundation - cũng là mảng từ thiện của họ. Tiền từ INGKA Foundation chỉ được dùng cho 2 việc - tái đầu tư cho Ikea Group và hoạt động nhượng quyền, hoặc làm từ thiện.

Kamprad có 3 con trai ruột và một con gái nuôi. Các con trai của ông đều có vai trò quan trọng tại Ikea. Khi được hỏi về việc làm IPO cho công ty, ông nói: “Tôi đã quyết định thị trường chứng khoán không phải là lựa chọn cho Ikea. Tôi biết rằng chỉ khi nhìn dài hạn, chúng tôi mới có thể đảm bảo tăng trưởng. Và tôi không muốn Ikea phụ thuộc vào các tổ chức tài chính”.

Kamprad nổi tiếng nhờ lối sống cực kỳ tằn tiện. Ông thích bay giá rẻ, ở khách sạn giá rẻ và lái chiếc Volvo cũ trong hơn 2 thập kỷ. Ông còn thường tận dụng các chuyến đi tới những nước đang phát triển, như Việt Nam, để cắt tóc. Số tài sản của tỷ phú ước tính vào khoảng 58,7 tỷ USD, theo Bloomberg.

Ngày nay, Ikea đã có hơn 400 cửa hàng tại gần 50 quốc gia trên thế giới. Riêng Ikea Food Services đóng góp khoảng 1,8 tỷ USD doanh thu mỗi năm. Mỗi cửa hàng Ikea đều có khu phục vụ đồ ăn Thụy Điển và đồ ăn bản địa.

Năm 2013, sau 40 năm ở Thụy Sĩ để phát triển Ikea, Kamprad quay về Thụy Điển để gần gia đình và bạn bè hơn. Tại Ikea, ông vẫn là người ra quyết định chính cho đến khi qua đời cuối tuần trước ở tuổi 91. Năm 2014, tỷ phú từng nói: “Tôi còn quá nhiều việc phải làm và chẳng có thời gian để chết đâu”.